عباسعلى كدخدايى، سخنگوى شوراى نگهبان روز شنبه در مورد اتهامى كه اخيراً احمد جنتى دبير شوراى نگهبان به رهبران جناح اصلاح گراى جمهورى اسلامى ايران وارد آورده است، گفت: او حتماً مستنداتى دال بر صحت اتهام خود داشته كه اگر روزى دادگسترى به پرونده اين افراد رسيدگى كند، ارائه خواهد شد. واكنشى به انتقادات مهدى كروبى، ميرحسين موسوى و محمد خاتمى در هفته گذشته به اتهامى كه احمد جنتى، دبير هشتاد و پنج ساله شوراى نگهبان به رهبران جناح اصلاح گرا وارد كرده است.
احمد جنتى می گوید اسنادى در دست دارد که بر اساس آن، پيش از انتخابات ریاست جمهوری، سران جناح اصلاح گرا از طريق عربستان سعودى يك ميليارد دلار از آمریکا پول گرفته اند و اين تازه مقدمه يك كمك ۵۰ ميليارد دلارى ديگر بوده است، در صورت توفيق آنان در امر انقراض نظام در آينده.
در پى اين گفته ها، اول مهدى كروبى، احمد جنتى را «شريك دزدان راى مردم» خواند. سپس محمد خاتمى خواستار رسيدگى قضايى به اين اتهام شد و بعد، ميرحسين موسوى، احمد جنتى را دروغگو خواند و گفته هاى او را ناشى از كهولت سن دانست و افزود حمله به مردم و فاجعه اى كه به گفته او در زندان ها رخ مى دهد، ادامه انديشه احمد جنتى است.
علاوه بر اين نزديك به دو هفته پس از اعتصاب غذاى ۱۷ تن از روزنامه نگاران و فعالان سياسى زندانى در اوين در اعتراض به شرايط زندان و برخوردهاى مسئولان و قوه قضاييه، ميرحسين موسوى و مهدى كروبى در ديدار با خانواده آنان از اين زندانيان خواستند اعتصاب غذاى خود را پايان دهند.
هفته گذشته همچنين در گفته هايى به مناسبت صد و چهارمين سالگرد مشروطيت ميرحسين موسوى، هدف اصلى جنبش سبز را مشروط كردن قدرت ناميد و از سوى ديگر براى اولين بار به اعدام هاى زندانيان سياسى در سال ۱۳۶۷ اشاره كرد و گفت درباره ذكر جزييات اين اعدام ها محذوراتى دارد.
شمارى از منتقدان ميرحسين موسوى به ويژه در خارج از ايران پيش از اين از او خواسته بودند، موضع خود را درباره اعدام هاى سال ۶۷ اعلام كند. بعد از اين گفته هاى آقاى موسوى هم هنوز برخى از همان منتقدان در نوشته هايى كه بر روى اينترنت انتشار يافت، خواست خود را تكرار كردند.
بخش اصلى موضع گيرى هاى پياپى سران جناح اصلاح گرا و تشكلات اين جناح نظير سازمان مجاهدين انقلاب اسلامى و جبهه مشاركت متوجه احمد جنتى دبير شوراى نگهبان بود و درخواست از قوه قضاييه، علما و مراجع براى رسيدگى به اتهام ياد شده.
احمد جنتى چهره شاخص مخالفان اصلاح گرايان كه اخيراً رهبر جمهورى اسلامى ايران او را در سمت خود به عنوان دبير شوراى نگهبان ابقا كرد، از سال ۱۳۷۱ مرد شماره يك شوراى نگهبان بوده و از سى سال پيش در سال ۱۳۵۹ در همين شورا كه بخشى از وظيفه آن رد يا تاييد نامزدهاى انتخاباتى و قوانين مصوب مجلس است، عضو بوده است.
حجم موضع گيرى هاى هفته گذشته رهبران جناح اصلاح گرا نشان دهنده چيست؟ هدف از متمركز كردن انتقادها بر روى احمد جنتى چيست؟
اين پرسش ها را با ميهمانان اين هفته برنامه «ديدگاه ها» در ميان گذاشتيم، با سه فعال سياسى: در تهران فاطمه گوارايى، عضو شوراى فعالان ملى مذهبى و از حاميان ميرحسين موسوى در انتخابات ۲۲ خرداد سال گذشته، در مشهد محمد صادق جوادى حصار، مسئول اطلاع رسانى ستاد انتخاباتى مهدى كروبى در سال گذشته و در پاريس بيژن حكمت، عضو جمهورى خواهان ملى ايران.
خانم گوارايى! حجم موضع گيرى هاى چهره هاى شاخص جنبش سبز و همچنين تشكل هاى اصلاح گرا مثل سازمان مجاهدين انقلاب اسلامى در هفته گذشته بازتاب دهنده چيست؟
فاطمه گوارايى: شايد به يك عبارت بستگى به اين پيدا كند كه اتهامى كه توسط عضو پرسابقه شوراى نگهبان كه نقش كليدى در كودتاى انتخاباتى سال ۸۸ ايفا كرد، به نفع يكى از كانديداها وارد عمل شدن و تمام نيروهاى اجرايى شوراى نگهبان را سمت و سو دادن در اين قضيه، نسبت به جنبش اصلاحات مطرح كرده بود. واكنش كاملاً ضرورى بود و بايد واكنش نشان داده مى شد به اين اتهام بى پايه و اساس و در عين حال اقدامى كه صورت گرفت مستلزم بازى طرف مقابل بود كه به دليل ناشيانه بودن آنها، توپ مجدداً در زمين خود آنها انداخته شد.
آقاى جوادى حصار! مهدى كروبى، ميرحسين موسوى و محمد خاتمى به ترتيب زمانى انتقادات شان را روى احمد جنتى متمركز كردند. اين موضع گيرى ها به نظر بيشتر جنبه دفاعى داشت در برابر اتهام دريافت يك ميليارد دلار و وعده ۵۰ ميليارد دلار بيشتر، يا بيشتر جنبه تعرض سياسى داشت به شخص احمد جنتى؟
محمد صادق جواى حصار: طبيعتاً در افكار عمومى نوعى پاسخگويى به آقاى جنتى تلقى شد. اما سخنان آقاى جنتى بسترى را فراهم كرد كه سران سبز ضمن پاسخگويى به اين اتهامات يك بار ديگر فرصت حمله به نگرش يا رفتار خلاف قاعده كه عليه آنها شده، پيدا كنند و به آنها حمله كنند. پاسخ به شخص آقاى جنتى نبود. پاسخ به يك تفكر بود كه آقاى جنتى نمايندگى مى كند و در جايگاه مهمى مانند شوراى نگهبان فرصت عملياتى كردن منويات اين جريان را پيدا مى كنند.
بيانيه اى كه آقاى كروبى در ابتدا دادند و بسيار شجاعانه و منطقى هم بود، به نحوى بر اين مسئله تاكيد مى ورزيد كه منطق و برخورد آقاى جنتى متاسفانه همان منطق و متدى است كه طى آن سال هاى سال است نيروهاى اصلى ملى و اسلامى در كشور رد صلاحيت مى شوند و از فرصت انتخاب شدن و انتخاب كردن محروم مى مانند.
با استدلال هايى كه آقاى جنتى كردند، مى توان ديگر اتهام ها عليه اصلاح طلبان را ارزيابى كرد. آقاى موسوى و آقاى خاتمى هم به همچنين. منطقى حاكم شده است بر معادلات سياسى در ايران كه بايد به هر سخنى ولو بى جا و بى ارزش پاسخ داد به استناد اينكه اگر سكوت كنيم، سكوت حمل بر رضا است و حتماً اگر پاسخى داده نشود، مى تواند اين ادعا صحيح تلقى شود.
خانم گوارايى! ميرحسين موسوى در گفته هايش به مناسبت سالگرد مشروطيت بر روى انتخابات آزاد و رقابتى تاكيد كرده كه مانع اين كار به گفته او شوراى نگهبان است. آيا موضع گيرى متحد ميرحسين موسوى، مهدى كروبى و محمد خاتمى را بايد به منزله تلاشى براى تضعيف احمد جنتى دبير شوراى نگهبان و كلاً اين نهاد دانست يا نه؟
همان طور كه جناب آقاى جوادى حصار عنوان كردند، ... جناب آقاى جنتى و تفكرشان نه به عنوان يك فرد، بلکه شالوده تفكرى است كه شايد سه دهه بعد از انقلاب اسلامى را مشحون از خودش ساخته. به خاطر همين هم هست كه جنبش سبز ايران از جنبش راى من كجاست دارد تبديل مى شود به جنبش براى ايجاد انتخابات آزاد و رقابتى.
جمله آقاى ميرحسين موسوى در يادداشت مربوط به مشروطيت جمله بسيار با اهميتى است. گفته بود انتخابات با گزينش هاى شوراى نگهبان و نحوه نظارتش تبديل به مراسم عزاى ملت براى مرگ ميثاق ملى نگردد، بنابراين از آنجا كه جنبش سبز جنبشى است كه بايد مرحله به مرحله به اهدافش دست پيدا كند، اگر هدف مرحله اى اش را تعريف كند در دستيابى به انتخابات آزاد و دموكراتيك، معناى ديگر اين حرف اين است كه بايد مكانيسم هايى كه تاكنون بر اين انتخابات اعمال نظر و اعمال مديريت مى كردند، تغييرات اساسى درش به وجود بيايد. شايد آراى عمومى مردم برود به طرف اينكه نقش نظارتى را كه شوراى نگهبان به اين گونه داشته، تحريف كرده. اساساً بياييم در اين نقش تجديد نظر كنيم. و در مرحله بعدى اساساً نقش نهادى مانند شوراى نگهبان را زير سئوال ببريم.»
خانم گوارايى بر اين باور است كه اپوزيسيون ايران ديگر به انتخاباتى با مكانيسم هايى كه تا به حال بوده رضایت نخواهد داد مگر اينكه تغييرات بنيادى در اين مكانيسم به وجود بيايد: «شايد نگرانى از همين عدم تمايل مردم است كه موجب شده برخى از انتخابات ها در ايران را به تعويق بياندازند و بعضى از انتخابات ها را با هم همزمان كنند. به خاطر اينكه مى دانند مردمى كه در انتخابات رايشان به هيچ شمرده شده، ديگر به اين راحتى به پاى صندوق هاى راى كه تضمين براى آن وجود ندارد، نخواهند رفت.»
آقاى جوادى حصار در ادامه صحبت خانم گوارايى مى گويد: «شوراى نگهبان در قانون به اين منظور پيش بينى شده كه از دو جايگاه حراست و جانبدارى از راى مردم و پاسدارى از احكام شريعت مستقل از دستگاه دولتمردان و قانونگذاران فرصت پيش گيرى از هر نوع تخطى از اين دو ساحت را داشته باشد.»
به باور آقاى جوادى حصار وضعيت كنونى و اين گونه برخوردها از سوی شوراى نگهبان نتيجه عملكرد نادرست آقاى جنتى است:
«جفايى است كه رفتار ايشان به اين عرصه وارد كرده است و اگر كسانى بايد به اين مسئله توجه داشته باشند، از جنس شريعت و ديانتش مسئله متوجه علما مى شود. علمايى كه بالاخره در حوزه هاى علميه فارغ از دغدغه هاى حكومتى بايد متوجه احكام شريعت و رفتارهاى اين دولتمردان كه در عرصه سياست گذارى و كشوردارى با اتكا به احكام شريعت تصميم گيرى مى كنند، باشند و پاسخگوى اصلى اش حوزه هاى علميه هستند. بنابراين بايد به آنها گوشزد كرد كه تذكر دهند. سران جنبش سبز هم به اين مسئله توجه دارند. اصلاً شوراى نگهبان به اين منظور در قانون ديده شده است كه گروه مسلطى نتواند جريان قانونگذارى و اجراى قانون را به نفع يك مجموعه رقم بزند يا عليه مجموعه ديگر سامان دهد. اما متاسفانه مى بينيم كه جايگاه شوراى نگهبان تبديل مى شود به جايگاهى كه اين شورا پيش از جريان انتخابات به نفع يك جريان موضع گيرى مى كند.»
آقاى حكمت! از خارج از كشور اين حجم از موضع گيرى هايى كه اخيراً صورت گرفت چگونه به نظر می رسد.
بيژن حكمت: همين نكته كه حاكميت از زبان جنتى خودش را مجبور مى داند به چنين اتهاماتى روى بياورد، نشان مى دهد كه ميرحسين موسوى و رهبران اصلاحات از محبوبيت زيادى نه تنها در ميان جنبش سبز بلكه در ميان بسيارى از مردمى كه بينابين نظام و جنبش سبز قرار دارند، برخوردارند.
تمام ترفندهاى اينها از يك سال گذشته تا الان براى بى اعتبار كردن اين آقايان بى اثر مانده و در نتيجه مجبورند به چنين دروغ ها و چنين اتهامات بزرگى روى بياورند براى اينكه رهبران جنبش سبز را بى اعتبار كنند. غافل از اينكه حمله متقابل موسوى، خاتمى و كروبى باعث بى اعتبار شدن و نشان دادن بى عدالتى كاملى كه در راس حكومت حكمفرماست، شده و يك افشاگرى بزرگى از اين طريق صورت گرفته كه آقاى جنتى ناشيانه زمينه آن را فراهم آورده و به سران جنبش سبز اين امكان را داده كه بار ديگر در ميان مردم تبليغ و ترويج كنند و ضرورت يك انتخابات آزاد را دوباره گوشزد كنند.
براى اينكه آقاى جنتى كه اين اتهامات را زده، بر حسب اتفاق رئيس شوراى نگهبان هم هست و با سابقه ترين عضو آن هست و در موارد مختلف بى عدالتى هاى خودش را نشان داده. با اين گفتار نامستند خود پرسش شوراى نگهبان و اصولاً نظارت استصوابى را مطرح كرده. از اين رو سران جنبش سبز در بيانيه هايشان بر ضرورت انتخابات آزاد و حذف نظارت استصوابى شوراى نگهبان انگشت گذاشتند.
آقاى حكمت! در عين حال گفته ميرحسين موسوى درباره اعدام هاى سال ۶۷ برخى واكنش ها را در ميان فعالان سياسى خارج از كشور در پى داشت. اين گفته ها كه مثلاً حاكى از محذوريت هايى بود در ارتباط با وقايع مربوط به آن سال.
بیژن حکمت: انتقاداتى كه امروز به ميرحسين موسوى مى شود، بيشتر از سوى روشنفكران، خبرنگاران، تحليل گران سياسى و مفسرانی است كه خودشان سياست معينى براى پيشبرد دموكراسى خواهانه ندارند و برحسب ديدگاه و برحسب احساس خودشان، اين يا آن گفته ميرحسين موسوى را زير انتقاد قرار مى دهند بدون اينكه يك استراتژى سياسى و يك موقعيت سياسى را در نظر بگيرند.
انتقادى كه به ميرحسين موسوى مى گيرند، اين است كه شما چرا مصلحت انديشى مى كنيد و چرا نمى آييد در مورد رفتارهاى آقاى خمينى و يا كشتار ۶۷ موضع گيرى صريح تر كنيد و افشاگرى كنيد. اين دوستان توجه نمى كنند كه ميرحسين موسوى بخش مهمى از نيروهاى خودش را از كسانى مى گيرد كه درون نظام، طرفدار نظام و خمينى هستند. نمى شود از او انتظار داشت كه با نقد صريح خمينى و يا صحبت هاى صريح تر در مورد كشتار ۶۷ اين نيروها را از خودش بيگانه كند و به اردوگاه حريف براند. مسئله مصلحت سياسى است. دوستانى كه اين انتقاد را مى كنند در عين حال بايد مصلحت هاى سياسى را هم به ديده بگيرند. افشاى اين جنايت ها، نقد گفتار و رفتار خمينى كار مخالفان نظام دينى است كه نسل جوان را از اين بيدادها آگاه كنند و قداست خمينى و اصولاً نظام دينى را در ذهن آنها بشكنند.
من به نوبه خودم و جمهورى خواهان ملى به نوبه خودشان از موسوى انتظار دارند كه بر مشى سياسى خودش پايدار بماند. به بيانيه هفدهم اش وفادار بماند. خوشبختانه و درست در تمام بيانيه هاى آخر موسوى و ساير آقايان بر انتخابات آزاد و به خصوص ضرورت همگانى كردن اين خواست انگشت گذاشته اند و تاكيد كرده اند و اين به نظر من نكته بسيار مثبتى است.
آقاى جوادى حصار! مهدى كروبى، ميرحسين موسوى، احمد صدر حاج سيد جوادى و ديگران همه يك صدا از ۱۷ زندانى سياسى خواسته اند تا از اعتصاب غذايى كه در زندان كرده اند دست بردارند. شما كه تا دو ماه پيش در زندان بوديد براى ما بگوييد اصولاً چگونه چنين هماهنگى هايى در زندان امكان پذير است و هزينه هايش چيست؟
جوادى حصار: زندانيانى كه در زندان هاى عمومى زندگى مى كنند، معمولا فرصت گفت و گو با هم را دارند. جدا از مرحله اى كه در انفرادى زندگى مى كنند. مى توانند تلفنى با خانواده صحبت كنند. بنابراين امكان گفت و گو و تبادل نظر بين اينها وجود دارد و مى توانند با بيرون تماس داشته باشند. اين امكان در زندان هاى عمومى وجود دارد كه با بيرون هماهنگ باشند و اطلاعات و اخبار را بدهند و يا از بيرون اخبار و اطلاعات را دريافت كنند. اين فرصت وجود دارد. اما اين كه چرا اينها خواسته اند زندانيان اعتصاب شان را بشكنند، يكى از عواملش حفظ سلامت خود آن نيروها در بازداشتگاه است و به تنش كشاندن رفتارهاى فيمابين بازداشت كنندگان و بازداشت شده ها ممكن است منجر به رفتارهاى پيش بينى نشده شود كه سلامت زندانى را تهديد كند.
اعتصاب غذا يك ابزار حقوقى است براى ابراز اعتراض به يك رفتار. اين اتفاق افتاده و اثر خودش را هم كرده. يعنى هم خانواده هاى زندانيان و هم دستگاه قضايى و نيروهاى امنيتى و اطلاعاتى بعد از اعتصابى كه صورت گرفت، متوجه مطلبى شدند كه خواسته اعتصاب كنندگان چيست.
ادامه اين رفتار اگر بخواهد بيش از فوايدى كه دارد باعث ضرر و زيان هاى احتمالى براى سلامت آن افراد شود، كاركرد سياسى قابل توجهى نخواهد داشت. و سلامت زندانيان سياسى هم بر عهده كسانى است كه آنها را زندانى كرده اند و هم بر عهده كسانى است كه جهت حمايت فكرى و فرهنگى دارند از بيرون آنها را حمايت مى كنند. بنابراين سران حنبش سبز توصيه كرده اند كه اعتصاب را بشكنيد.
من يك سئوال را از هر سه مى پرسم و لطفاً خيلى خلاصه پاسخ بدهيد: در ارتباط با احمد جنتى كه در موضع گيرى هاى متحد سران اصلاحات مشاهده مى شود، اصلاح طلبان، چهره هاى شاخص جنبش سبز موفقيت را چگونه تعريف مى كنند؟ يعنى كى و چه اتفاقى اگر بيافتد در اين ارتباط موفق شده اند و كى مى شود به نتيجه رسيد كه در جا زدند و از روى چه مشاهداتى مى شود نتيجه گرفت كه اين كار فايده اى نداشته؟
خانم گوارايى با اشاره به اوضاع سياسى و شرايط استبداد و قدرت نظامى پشت اين استبداد مى گويد مثل اين است كه با سوزن چاه مى كنيد: «من خودم به عنوان كسى كه از ۱۹ سالگى وارد صحنه مبارزات ايران شده ام، به هيچ وجه تصورى از يك پيروزى سريع كه نصيب جامعه ايران شود، ندارم. تنها در صورتى به يك دمكراسى پايدار دست پيدا مى كنيم كه بتوانيم با صبر و حوصله مراحل تاريخى را پشت سر بگذاريم.»
به باور فاطمه گوارايى، مسير دمكراسى در ايران مسير چالش بر انگيزى است و از همين رو نياز به صبر و مداومت دارد و معتقد است در مبانى شوراى نگهبان بايد تزلزل ايجاد كرد و راه انتخابات آزاد را باز كرد.
آقاى جوادى حصار مى گويد: «يكى از عوامل اينكه جنبش سبز زنده و بانشاط دارد راهش را طى مى كند، توجهى است كه جريان حاكميتى متمايل به پنهان كردن اين جريان دارد از خود نشان مى دهد. به هر بهانه اى دارند نسبت به جنبش سبز و تمايلات آزاديخواهانه مردم عكس العمل نشان مى دهند و تلاش مى كنند جنبش را تمام شده تلقى كنند. اما ذغدغه اى كه نسبت به رفتار اصلاح طلبان نشان مى دهند، حاكى از آن است كه جنبش سبز زنده است و نمونه آخرينش همين رفتار آقاى جنتى است.»
آقاى حكمت معتقد است در رابطه با برخورد اخير احمد جنتى و جنبش اصلاحات نبايد در انتظار يك حركات مشخص و ملموس بود. موضوع اين چالش، تاثيرگذارى بر افكار عمومى است.
به باور وى اين حركت، سبب بى اعتبارى حكومت در ميان مردم مى شود.
احمد جنتى می گوید اسنادى در دست دارد که بر اساس آن، پيش از انتخابات ریاست جمهوری، سران جناح اصلاح گرا از طريق عربستان سعودى يك ميليارد دلار از آمریکا پول گرفته اند و اين تازه مقدمه يك كمك ۵۰ ميليارد دلارى ديگر بوده است، در صورت توفيق آنان در امر انقراض نظام در آينده.
در پى اين گفته ها، اول مهدى كروبى، احمد جنتى را «شريك دزدان راى مردم» خواند. سپس محمد خاتمى خواستار رسيدگى قضايى به اين اتهام شد و بعد، ميرحسين موسوى، احمد جنتى را دروغگو خواند و گفته هاى او را ناشى از كهولت سن دانست و افزود حمله به مردم و فاجعه اى كه به گفته او در زندان ها رخ مى دهد، ادامه انديشه احمد جنتى است.
بیشتر بخوانید:
هفته گذشته همچنين در گفته هايى به مناسبت صد و چهارمين سالگرد مشروطيت ميرحسين موسوى، هدف اصلى جنبش سبز را مشروط كردن قدرت ناميد و از سوى ديگر براى اولين بار به اعدام هاى زندانيان سياسى در سال ۱۳۶۷ اشاره كرد و گفت درباره ذكر جزييات اين اعدام ها محذوراتى دارد.
شمارى از منتقدان ميرحسين موسوى به ويژه در خارج از ايران پيش از اين از او خواسته بودند، موضع خود را درباره اعدام هاى سال ۶۷ اعلام كند. بعد از اين گفته هاى آقاى موسوى هم هنوز برخى از همان منتقدان در نوشته هايى كه بر روى اينترنت انتشار يافت، خواست خود را تكرار كردند.
بخش اصلى موضع گيرى هاى پياپى سران جناح اصلاح گرا و تشكلات اين جناح نظير سازمان مجاهدين انقلاب اسلامى و جبهه مشاركت متوجه احمد جنتى دبير شوراى نگهبان بود و درخواست از قوه قضاييه، علما و مراجع براى رسيدگى به اتهام ياد شده.
احمد جنتى چهره شاخص مخالفان اصلاح گرايان كه اخيراً رهبر جمهورى اسلامى ايران او را در سمت خود به عنوان دبير شوراى نگهبان ابقا كرد، از سال ۱۳۷۱ مرد شماره يك شوراى نگهبان بوده و از سى سال پيش در سال ۱۳۵۹ در همين شورا كه بخشى از وظيفه آن رد يا تاييد نامزدهاى انتخاباتى و قوانين مصوب مجلس است، عضو بوده است.
حجم موضع گيرى هاى هفته گذشته رهبران جناح اصلاح گرا نشان دهنده چيست؟ هدف از متمركز كردن انتقادها بر روى احمد جنتى چيست؟
اين پرسش ها را با ميهمانان اين هفته برنامه «ديدگاه ها» در ميان گذاشتيم، با سه فعال سياسى: در تهران فاطمه گوارايى، عضو شوراى فعالان ملى مذهبى و از حاميان ميرحسين موسوى در انتخابات ۲۲ خرداد سال گذشته، در مشهد محمد صادق جوادى حصار، مسئول اطلاع رسانى ستاد انتخاباتى مهدى كروبى در سال گذشته و در پاريس بيژن حكمت، عضو جمهورى خواهان ملى ايران.
خانم گوارايى! حجم موضع گيرى هاى چهره هاى شاخص جنبش سبز و همچنين تشكل هاى اصلاح گرا مثل سازمان مجاهدين انقلاب اسلامى در هفته گذشته بازتاب دهنده چيست؟
فاطمه گوارايى: شايد به يك عبارت بستگى به اين پيدا كند كه اتهامى كه توسط عضو پرسابقه شوراى نگهبان كه نقش كليدى در كودتاى انتخاباتى سال ۸۸ ايفا كرد، به نفع يكى از كانديداها وارد عمل شدن و تمام نيروهاى اجرايى شوراى نگهبان را سمت و سو دادن در اين قضيه، نسبت به جنبش اصلاحات مطرح كرده بود. واكنش كاملاً ضرورى بود و بايد واكنش نشان داده مى شد به اين اتهام بى پايه و اساس و در عين حال اقدامى كه صورت گرفت مستلزم بازى طرف مقابل بود كه به دليل ناشيانه بودن آنها، توپ مجدداً در زمين خود آنها انداخته شد.
آقاى جوادى حصار! مهدى كروبى، ميرحسين موسوى و محمد خاتمى به ترتيب زمانى انتقادات شان را روى احمد جنتى متمركز كردند. اين موضع گيرى ها به نظر بيشتر جنبه دفاعى داشت در برابر اتهام دريافت يك ميليارد دلار و وعده ۵۰ ميليارد دلار بيشتر، يا بيشتر جنبه تعرض سياسى داشت به شخص احمد جنتى؟
محمد صادق جواى حصار: طبيعتاً در افكار عمومى نوعى پاسخگويى به آقاى جنتى تلقى شد. اما سخنان آقاى جنتى بسترى را فراهم كرد كه سران سبز ضمن پاسخگويى به اين اتهامات يك بار ديگر فرصت حمله به نگرش يا رفتار خلاف قاعده كه عليه آنها شده، پيدا كنند و به آنها حمله كنند. پاسخ به شخص آقاى جنتى نبود. پاسخ به يك تفكر بود كه آقاى جنتى نمايندگى مى كند و در جايگاه مهمى مانند شوراى نگهبان فرصت عملياتى كردن منويات اين جريان را پيدا مى كنند.
بيانيه اى كه آقاى كروبى در ابتدا دادند و بسيار شجاعانه و منطقى هم بود، به نحوى بر اين مسئله تاكيد مى ورزيد كه منطق و برخورد آقاى جنتى متاسفانه همان منطق و متدى است كه طى آن سال هاى سال است نيروهاى اصلى ملى و اسلامى در كشور رد صلاحيت مى شوند و از فرصت انتخاب شدن و انتخاب كردن محروم مى مانند.
با استدلال هايى كه آقاى جنتى كردند، مى توان ديگر اتهام ها عليه اصلاح طلبان را ارزيابى كرد. آقاى موسوى و آقاى خاتمى هم به همچنين. منطقى حاكم شده است بر معادلات سياسى در ايران كه بايد به هر سخنى ولو بى جا و بى ارزش پاسخ داد به استناد اينكه اگر سكوت كنيم، سكوت حمل بر رضا است و حتماً اگر پاسخى داده نشود، مى تواند اين ادعا صحيح تلقى شود.
خانم گوارايى! ميرحسين موسوى در گفته هايش به مناسبت سالگرد مشروطيت بر روى انتخابات آزاد و رقابتى تاكيد كرده كه مانع اين كار به گفته او شوراى نگهبان است. آيا موضع گيرى متحد ميرحسين موسوى، مهدى كروبى و محمد خاتمى را بايد به منزله تلاشى براى تضعيف احمد جنتى دبير شوراى نگهبان و كلاً اين نهاد دانست يا نه؟
همان طور كه جناب آقاى جوادى حصار عنوان كردند، ... جناب آقاى جنتى و تفكرشان نه به عنوان يك فرد، بلکه شالوده تفكرى است كه شايد سه دهه بعد از انقلاب اسلامى را مشحون از خودش ساخته. به خاطر همين هم هست كه جنبش سبز ايران از جنبش راى من كجاست دارد تبديل مى شود به جنبش براى ايجاد انتخابات آزاد و رقابتى.
جناب آقاى جنتى و تفكرشان نه به عنوان يك فرد، بلکه شالوده تفكرى است كه شايد سه دهه بعد از انقلاب اسلامى را مشحون از خودش ساخته. به خاطر همين هم هست كه جنبش سبز ايران از جنبش راى من كجاست دارد تبديل مى شود به جنبش براى ايجاد انتخابات آزاد و رقابتى.
فاطمه گوارایی، فعال سیاسی
خانم گوارايى بر اين باور است كه اپوزيسيون ايران ديگر به انتخاباتى با مكانيسم هايى كه تا به حال بوده رضایت نخواهد داد مگر اينكه تغييرات بنيادى در اين مكانيسم به وجود بيايد: «شايد نگرانى از همين عدم تمايل مردم است كه موجب شده برخى از انتخابات ها در ايران را به تعويق بياندازند و بعضى از انتخابات ها را با هم همزمان كنند. به خاطر اينكه مى دانند مردمى كه در انتخابات رايشان به هيچ شمرده شده، ديگر به اين راحتى به پاى صندوق هاى راى كه تضمين براى آن وجود ندارد، نخواهند رفت.»
آقاى جوادى حصار در ادامه صحبت خانم گوارايى مى گويد: «شوراى نگهبان در قانون به اين منظور پيش بينى شده كه از دو جايگاه حراست و جانبدارى از راى مردم و پاسدارى از احكام شريعت مستقل از دستگاه دولتمردان و قانونگذاران فرصت پيش گيرى از هر نوع تخطى از اين دو ساحت را داشته باشد.»
به باور آقاى جوادى حصار وضعيت كنونى و اين گونه برخوردها از سوی شوراى نگهبان نتيجه عملكرد نادرست آقاى جنتى است:
«جفايى است كه رفتار ايشان به اين عرصه وارد كرده است و اگر كسانى بايد به اين مسئله توجه داشته باشند، از جنس شريعت و ديانتش مسئله متوجه علما مى شود. علمايى كه بالاخره در حوزه هاى علميه فارغ از دغدغه هاى حكومتى بايد متوجه احكام شريعت و رفتارهاى اين دولتمردان كه در عرصه سياست گذارى و كشوردارى با اتكا به احكام شريعت تصميم گيرى مى كنند، باشند و پاسخگوى اصلى اش حوزه هاى علميه هستند. بنابراين بايد به آنها گوشزد كرد كه تذكر دهند. سران جنبش سبز هم به اين مسئله توجه دارند. اصلاً شوراى نگهبان به اين منظور در قانون ديده شده است كه گروه مسلطى نتواند جريان قانونگذارى و اجراى قانون را به نفع يك مجموعه رقم بزند يا عليه مجموعه ديگر سامان دهد. اما متاسفانه مى بينيم كه جايگاه شوراى نگهبان تبديل مى شود به جايگاهى كه اين شورا پيش از جريان انتخابات به نفع يك جريان موضع گيرى مى كند.»
آقاى حكمت! از خارج از كشور اين حجم از موضع گيرى هايى كه اخيراً صورت گرفت چگونه به نظر می رسد.
بيژن حكمت: همين نكته كه حاكميت از زبان جنتى خودش را مجبور مى داند به چنين اتهاماتى روى بياورد، نشان مى دهد كه ميرحسين موسوى و رهبران اصلاحات از محبوبيت زيادى نه تنها در ميان جنبش سبز بلكه در ميان بسيارى از مردمى كه بينابين نظام و جنبش سبز قرار دارند، برخوردارند.
تمام ترفندهاى اينها از يك سال گذشته تا الان براى بى اعتبار كردن اين آقايان بى اثر مانده و در نتيجه مجبورند به چنين دروغ ها و چنين اتهامات بزرگى روى بياورند براى اينكه رهبران جنبش سبز را بى اعتبار كنند. غافل از اينكه حمله متقابل موسوى، خاتمى و كروبى باعث بى اعتبار شدن و نشان دادن بى عدالتى كاملى كه در راس حكومت حكمفرماست، شده و يك افشاگرى بزرگى از اين طريق صورت گرفته كه آقاى جنتى ناشيانه زمينه آن را فراهم آورده و به سران جنبش سبز اين امكان را داده كه بار ديگر در ميان مردم تبليغ و ترويج كنند و ضرورت يك انتخابات آزاد را دوباره گوشزد كنند.
بیژن حکمت، عضو جمهورى خواهان ملى ايران
آقاى حكمت! در عين حال گفته ميرحسين موسوى درباره اعدام هاى سال ۶۷ برخى واكنش ها را در ميان فعالان سياسى خارج از كشور در پى داشت. اين گفته ها كه مثلاً حاكى از محذوريت هايى بود در ارتباط با وقايع مربوط به آن سال.
بیژن حکمت: انتقاداتى كه امروز به ميرحسين موسوى مى شود، بيشتر از سوى روشنفكران، خبرنگاران، تحليل گران سياسى و مفسرانی است كه خودشان سياست معينى براى پيشبرد دموكراسى خواهانه ندارند و برحسب ديدگاه و برحسب احساس خودشان، اين يا آن گفته ميرحسين موسوى را زير انتقاد قرار مى دهند بدون اينكه يك استراتژى سياسى و يك موقعيت سياسى را در نظر بگيرند.
انتقادى كه به ميرحسين موسوى مى گيرند، اين است كه شما چرا مصلحت انديشى مى كنيد و چرا نمى آييد در مورد رفتارهاى آقاى خمينى و يا كشتار ۶۷ موضع گيرى صريح تر كنيد و افشاگرى كنيد. اين دوستان توجه نمى كنند كه ميرحسين موسوى بخش مهمى از نيروهاى خودش را از كسانى مى گيرد كه درون نظام، طرفدار نظام و خمينى هستند. نمى شود از او انتظار داشت كه با نقد صريح خمينى و يا صحبت هاى صريح تر در مورد كشتار ۶۷ اين نيروها را از خودش بيگانه كند و به اردوگاه حريف براند. مسئله مصلحت سياسى است. دوستانى كه اين انتقاد را مى كنند در عين حال بايد مصلحت هاى سياسى را هم به ديده بگيرند. افشاى اين جنايت ها، نقد گفتار و رفتار خمينى كار مخالفان نظام دينى است كه نسل جوان را از اين بيدادها آگاه كنند و قداست خمينى و اصولاً نظام دينى را در ذهن آنها بشكنند.
من به نوبه خودم و جمهورى خواهان ملى به نوبه خودشان از موسوى انتظار دارند كه بر مشى سياسى خودش پايدار بماند. به بيانيه هفدهم اش وفادار بماند. خوشبختانه و درست در تمام بيانيه هاى آخر موسوى و ساير آقايان بر انتخابات آزاد و به خصوص ضرورت همگانى كردن اين خواست انگشت گذاشته اند و تاكيد كرده اند و اين به نظر من نكته بسيار مثبتى است.
آقاى جوادى حصار! مهدى كروبى، ميرحسين موسوى، احمد صدر حاج سيد جوادى و ديگران همه يك صدا از ۱۷ زندانى سياسى خواسته اند تا از اعتصاب غذايى كه در زندان كرده اند دست بردارند. شما كه تا دو ماه پيش در زندان بوديد براى ما بگوييد اصولاً چگونه چنين هماهنگى هايى در زندان امكان پذير است و هزينه هايش چيست؟
جوادى حصار: زندانيانى كه در زندان هاى عمومى زندگى مى كنند، معمولا فرصت گفت و گو با هم را دارند. جدا از مرحله اى كه در انفرادى زندگى مى كنند. مى توانند تلفنى با خانواده صحبت كنند. بنابراين امكان گفت و گو و تبادل نظر بين اينها وجود دارد و مى توانند با بيرون تماس داشته باشند. اين امكان در زندان هاى عمومى وجود دارد كه با بيرون هماهنگ باشند و اطلاعات و اخبار را بدهند و يا از بيرون اخبار و اطلاعات را دريافت كنند. اين فرصت وجود دارد. اما اين كه چرا اينها خواسته اند زندانيان اعتصاب شان را بشكنند، يكى از عواملش حفظ سلامت خود آن نيروها در بازداشتگاه است و به تنش كشاندن رفتارهاى فيمابين بازداشت كنندگان و بازداشت شده ها ممكن است منجر به رفتارهاى پيش بينى نشده شود كه سلامت زندانى را تهديد كند.
اعتصاب غذا يك ابزار حقوقى است براى ابراز اعتراض به يك رفتار. اين اتفاق افتاده و اثر خودش را هم كرده. يعنى هم خانواده هاى زندانيان و هم دستگاه قضايى و نيروهاى امنيتى و اطلاعاتى بعد از اعتصابى كه صورت گرفت، متوجه مطلبى شدند كه خواسته اعتصاب كنندگان چيست.
ادامه اين رفتار اگر بخواهد بيش از فوايدى كه دارد باعث ضرر و زيان هاى احتمالى براى سلامت آن افراد شود، كاركرد سياسى قابل توجهى نخواهد داشت. و سلامت زندانيان سياسى هم بر عهده كسانى است كه آنها را زندانى كرده اند و هم بر عهده كسانى است كه جهت حمايت فكرى و فرهنگى دارند از بيرون آنها را حمايت مى كنند. بنابراين سران حنبش سبز توصيه كرده اند كه اعتصاب را بشكنيد.
من يك سئوال را از هر سه مى پرسم و لطفاً خيلى خلاصه پاسخ بدهيد: در ارتباط با احمد جنتى كه در موضع گيرى هاى متحد سران اصلاحات مشاهده مى شود، اصلاح طلبان، چهره هاى شاخص جنبش سبز موفقيت را چگونه تعريف مى كنند؟ يعنى كى و چه اتفاقى اگر بيافتد در اين ارتباط موفق شده اند و كى مى شود به نتيجه رسيد كه در جا زدند و از روى چه مشاهداتى مى شود نتيجه گرفت كه اين كار فايده اى نداشته؟
خانم گوارايى با اشاره به اوضاع سياسى و شرايط استبداد و قدرت نظامى پشت اين استبداد مى گويد مثل اين است كه با سوزن چاه مى كنيد: «من خودم به عنوان كسى كه از ۱۹ سالگى وارد صحنه مبارزات ايران شده ام، به هيچ وجه تصورى از يك پيروزى سريع كه نصيب جامعه ايران شود، ندارم. تنها در صورتى به يك دمكراسى پايدار دست پيدا مى كنيم كه بتوانيم با صبر و حوصله مراحل تاريخى را پشت سر بگذاريم.»
به باور فاطمه گوارايى، مسير دمكراسى در ايران مسير چالش بر انگيزى است و از همين رو نياز به صبر و مداومت دارد و معتقد است در مبانى شوراى نگهبان بايد تزلزل ايجاد كرد و راه انتخابات آزاد را باز كرد.
آقاى جوادى حصار مى گويد: «يكى از عوامل اينكه جنبش سبز زنده و بانشاط دارد راهش را طى مى كند، توجهى است كه جريان حاكميتى متمايل به پنهان كردن اين جريان دارد از خود نشان مى دهد. به هر بهانه اى دارند نسبت به جنبش سبز و تمايلات آزاديخواهانه مردم عكس العمل نشان مى دهند و تلاش مى كنند جنبش را تمام شده تلقى كنند. اما ذغدغه اى كه نسبت به رفتار اصلاح طلبان نشان مى دهند، حاكى از آن است كه جنبش سبز زنده است و نمونه آخرينش همين رفتار آقاى جنتى است.»
آقاى حكمت معتقد است در رابطه با برخورد اخير احمد جنتى و جنبش اصلاحات نبايد در انتظار يك حركات مشخص و ملموس بود. موضوع اين چالش، تاثيرگذارى بر افكار عمومى است.
به باور وى اين حركت، سبب بى اعتبارى حكومت در ميان مردم مى شود.
