یک روز پس از سخنان بی‌سابقه رئیس‌جمهوری آمریکا که گفت در صورت تایید دستور قتل روزنامه‌نگار منتقد سعودی از سوی حاکمیت عربستان، آمریکا دولت ریاض را به سختی مجازات خواهد کرد، عربستان هر گونه «تهدید» در خصوص برقراری تحریم اقتصادی یا فشار سیاسی بر خود را رد کرد.
دولت عربستان روز یکشنبه ۲۲ مهر در بیانیه‌ای هشدار داد که این کشور به هر اقدامی از این دست و یا از راه «اتهامات ساختگی»، «واکنشی شدیدتر نشان خواهد داد»؛ اما این بیانیه مشخصا به نام آمریکا اشاره نکرده است.
بیانیه ریاض همچنین به ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی ساکن آمریکا که ۱۲ روز پیش از لحظه ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه ناپدید شده است، به طور مستقیم اشاره نمی‌کند.
اما بیانیه سعودی اضافه کرده است که اقتصاد عربستان «نقشی حیاتی و موثر در اقتصاد جهانی دارد و آسیب زدن به اقتصاد آن، لطمه به اقتصاد جهانی خواهد بود».
خبرگزاری دولتی عربستان در ادامه هشدار «یک مقام مسئول سعودی» بدون بردن نام او، همچنین افزوده که این کشور «نقش مهمی در تحقق امنیت و ثبات و توسعه منطقه و جهان دارد و رهبری سعودی برای مبارزه با تروریسم...تلاش می‌کند».
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، در مصاحبه با برنامه «۶۰ دقیقه» شبکه سی‌بی‌اس که روز شنبه پخش شد، با قاطعیت اطمینان داد که آمریکا عربستان را به سختی مجازات کند اگر ثابت شود که عامل قتل این روزنامه‌نگار منتقد و نویسنده واشینگتن‌پست بوده است.
این سخنان قاطع آقای ترامپ در حالی است که عربستان تا به حال متحد مهمی برای آمریکا در خاورمیانه، به ویژه در رویارویی با جمهوری اسلامی ایران، محسوب شده است.
آقای ترامپ یک بار دیگر تاکید کرد که چنین مجازات احتمالی از سوی واشینگتن علیه سعودی، شامل توقف فروش تسلیحات آمریکایی به ارزش ۱۱۰ میلیارد دلار به عربستان نخواهد شد زیرا به گفته او، این امر به اقتصاد و اشتغال مردم آمریکا لطمه خواهد زد.
اگر ثابت شود که دولت عربستان سعودی در قتل جمال خاشقجی دست داشته است، دولت آمریکا باید با این کشور برخورد کند یا اینکه اعتبارش در زمینه دفاع از حقوق بشر را از دست می‌دهد.مارک روبیو، سناتور ایالت فلوریدا
عربستان در حالی این هشدار را داده است که آقای ترامپ در هفته‌های اخیر بارها تاکید کرده که اگر حمایت آمریکا نبود، حکومت سعودی دو هفته نیز دوام نمی‌آورد.
روبیو: یا اقدام علیه عربستان یا از دست رفتن اعتبار آمریکا
در همین حال، سناتور مارک روبیو گفت اگر ثابت شود که دولت عربستان سعودی در قتل جمال خاشقجی دست داشته است، دولت آمریکا باید با این کشور برخورد کند یا اینکه اعتبارش در زمینه دفاع از حقوق بشر را از دست می‌دهد.
وی در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «سی‌بی‌اس» اظهار داشت: «اگر ما دست به اقدامی نزنیم، از جمله در زمینه منع احتمال فروش سلاح، در نتیجه آن، اگر مشخص شود که چنین اتفاقی افتاده است، ما نخواهیم توانست مستقیما رو در رو شویم یا حیثیتی نخواهیم داشت تا با پوتین یا اسد یا با مادرو در ونزوئلا یا با چینی‌ها و ناقضان حقوق بشر آنها مقابله کنیم».
آقای روبیو گفت که «معامله اسلحه شاید اهرمی برای واکنش نشان دادن به این وضعیت باشد ولی نباید از مجازات احتمالی (عربستان) نیز غافل شد».
این سناتور ایالت فلوریدا تاکید کرد: «هیچ سرمایه‌ای در جهان وجود ندارد که با آن بتوان اعتبارمان در زمینه حقوق بشر را بازپس گرفت، اگر قرار باشد واکنش قاطعانه‌ای در این زمینه نشان ندهیم».
وی افزود: «ما هرگز نخواهیم توانست صدایمان را در جهان برای حقوق بشر بلند کنیم اگر اجازه دهیم که وضعیت همین‌طوری پیش برود و دست روی دست بگذاریم».
جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی که در یک سال اخیر به دلیل ناخشنودی از نحوه حاکمیت دربار سعودی بویژه محمد بن سلمان، ولیعهد ۳۳ ساله سعودی، در آمریکا زندگی و کار می‌کرد، روز ۱۰ مهر به کنسولگری عربستان در استانبول رفت و دیگر بیرون نیامد.
این روزنامه‌نگار برای گرفتن برگه رسمی تجرد خود به کنسولگری سعودی رفت تا بتواند با نامزدش که شهروند ترکیه است، در استانبول ازدواج کند.
محمد بن سلمان در روزهای گذشته در تماس با شماری از مقامات آمریکایی، گزارش‌های مربوط به مسئولیت ریاض در قتل این روزنامه‌نگار را قویا رد کرد.
به دستور بن سلمان، در روزهای گذشته دو هیات سعودی برای «همکاری در تحقیقات مشترک با ترکیه» به استانبول رفته‌اند. ریاست یکی از هیات‌ها را امیر مکه که مشاور بن سلمان است، بر عهده داشت.
اما مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، روز شنبه گفت که همکاری لازم از سوی عربستان به عمل نیامده و این کشور از موافقت پیشین خود برای بازرسی از ساختمان کنسولگری عدول کرده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، تاکید کرده است که عربستان باید درستی ادعای خود را در این خصوص که خاشقجی کنسولگری را ترک کرد، ثابت کند و فیلم خروج او از ساختمان را نشان دهد.
مقامات ترکیه تاکید دارند که نوار صوتی و نیز فیلم قتل او در دست است و آن را به آمریکایی‌ها نیز نشان داده‌اند.
رئیس‌جمهوری آمریکا چند بار در روزهای گذشته تاکید کرده که واقعیت «خیلی زود روشن خواهد شد».
سقوط بازار بورس عربستان
در این میان، بازار بورس عربستان روز یکشنبه با افت چشمگیری روبرو شد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، افت بازار سعودی در نتیجه تاثیر سخنان روز شنبه دونالد ترامپ بود.
همچنین کاهش ارزش بازار سهام عربستان نتیجه گزارش‌هایی در این زمینه است که برخی از کشورهای مهم غربی به احتمال زیاد کنفرانس اقتصادی هفته آینده در این کشور را تحریم خواهند کرد.
در حالی که استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، روز پنجشنبه گفته بود که در کنفرانس هفته آینده عربستان شرکت می‌کند ولی همزمان ماجرای ناپدید شدن خاشقجی را با نگرانی دنبال می‌کند، روز یکشنبه احتمال قوی داده شد که دولت‌های آمریکا و بریتانیا تصمیم دارند حضور بلندپایگان خود در این نشست را تحریم کنند.
عربستان از مدت‌ها پیش، به امید جلب سرمایه‌گذاری‌های عمده بین‌المللی در راستای اجرای طرح‌های کلانی اقتصادی موردنظر ولیعهد سعودی، همایش سه روزهای را برای اول تا سوم آبان با عنوان «داووس در صحرا» در ریاض تدارک دیده بود.
اما شمار زیادی از کلان شرکت‌های رسانه‌ای و غول‌های بین‌المللی اقتصادی همراه با سرمایه‌گذاران پرآوازه از روزهای گذشته در پی افزایش گزارش‌ها در مورد دست داشتن حکومت عربستان در قتل خاشقجی، عدم حضور خود در همایش اقتصادی سعودی را اعلام کردند.
شماری از رسانه‌های عمده آمریکا در برنامه‌ها و مقاله‌های شنبه و یکشنبه خود عربستان را به باد انتقادهای شدید گرفته و از کارشناسان آمریکایی خواسته‌اند از همکاری با حکومتی که دستور قتل فجیع مخالفان خود را می‌دهد، خودداری کنند.
در روز شنبه که سالروز ۶۰ سالگی خاشقجی بود، نامزد او، خدیجه چنگیز، در مقاله‌ای در روزنامه نیویورک تایمز تاکید کرد که واکنش جهانی به سرنوشت این روزنامه‌نگار منتقد کافی نبوده است.
خانم چنگیز خواهان آن شد که عواملی در خاندان سلطنت سعودی که ممکن است عامل صدور دستور قتل جمال خاشقجی باشند، محاکمه شوند.
همزمان، شمار بیشتری از کشورهای غربی عربستان را به روشن کردن سرنوشت خاشقجی فرا خواندند؛ از جمله، هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، روز یکشنبه گفت دولت ریاض باید سریعا روشنگری کند.
اما شماری از امیرنشین‌های خلیج فارس که متحد سعودی هستند، روز یکشنبه از ریاض حمایت کردند.
