بررسی موارد نقض حقوق بشر در ایران و وضعیت حاد پناهندگان ایرانی در اروپا موضوع نشست یک روزه ای بود که روز ۱۵دسامبر با حضور فعالان حقوق بشر در بروکسل برگزار شد.
این نشست به مناسبت سالگرد تصويب اعلاميه جهانی حقوق بشر با حضور عبدالکريم لاهيجی، نايب رئيس فدراسيون جوامع جهانی مدافع حقوق بشر و رئيس جامعه دفاع از حقوق بشر در ايران و همچنين گروهی از نمايندگان عفو بين الملل در بلژيک، حقوقدانان، خبرنگاران و فعالين امور پناهندگی، برگزار گردید.
فريدريک مائوئه، از مسئولين انجمن بلژيکی مدافع حقوق پناهندگی، و فيليپ هانسمان مسئول سازمان عفو بين الملل در بلژيک گردانندگان اين جلسه بودند.
خانم مائوئه و آقای هانسمان با اشاره به وضعيت حقوق بشر در ايران اعلام کردند که هر دو اين سازمان ها در جلسه های مختلف با مقامات بلژيکی، وضعيت حقوق بشر در ايران را تشريح کرده اند و با ارائه موارد گوناگون، نشان داده اند که با روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد شرايط بدتر از گذشته شده است و در چنين شرايطی بازگرداندن پناهجويان عواقب ناگواری به همراه خواهد داشت .
«کنترل اسلامی قوانین در ایران»
در ادامه، عبدالکريم لاهيجی درباره بنيادهای حقوق شهروندان در قوانين جمهوری اسلامی سخن گفت.
وی اظهار داشت: در رسانه های همگانی اروپا گاهی از «دمکراسی» در ايران سخن می رود؛ اما بياييد ببينيم آيا چيزی که در ايران حاکم است دمکراسی است يا تنها ظاهری از آن.
آقای لاهیجی با اشاره به نابرابری حقوقی در قوانين جمهوری اسلامی در عرصه های مختلف جنسيتی، مليت ها و مذاهب گفت: تصويب قوانين در مجلس شورای اسلامی توسط شورای نگهبان که نهادی انتصابی است «کنترل اسلامی» می شود.
رئيس جامعه دفاع از حقوق بشر در ايران در بخش ديگری از سخنان خود گفت: با روی کار آمدن دولت احمدی نژاد ، رژيم همان رژيم است و تنها بازيگرانش تغيير يافته اند و محمد خاتمی تنها می خواست «رفرم های کوچکی» را پيش ببرد .
وی افزود : اروپا می خواست که ايران دو کنوانسيون در مورد حقوق بشر را بپذيرد؛ يکی کنوانسيون عليه شکنجه و ديگری کنوانسيون درباره خشونت عليه زنان. اين دو در زمان محمد خاتمی در مجلس پيش رفت اما از سوی شورای نگهبان پذيرفته نشد. چرا؟ آيا اسلام با شکنجه و خشونت عليه زنان موافق است که اين کنوانسيون ها رد می شوند؟
کنوانسیون ژنو؛ مرده یا زنده؟
دیگر سخنران این نشست، سيلوی سارولا، وکيل پناهندگان ایرانی بود که در مورد وضعيت متقاضيان پناهندگی به کنوانسيون ژنو اشاره کرد و گفت : برخی فکر می کنند که کنوانسيون ژنو مرده است در حالی که اين طور نيست و همچنان می توان به آن استناد کرد.
به گفته وی ، در اين کنوانسيون قوانينی هست که به شرايط ايرانيان مربوط است. در اين کنوانسيون پناهنده کسی است که نه فقط به دليل فعاليت های سياسی که به دلايل مذهبی و داشتن عقيده زير فشار باشد. تکرار توهين به زن، تکرار آزار و شکنجه ، با اتفاق افتادن آن برای يک بار فرق دارد. بيکاری در هر کشوری طبيعی است ولی بيکاری به دليل زن بودن و يا تعلق به مذهبی ديگر، مسئله است و در شمول نقض حقوق بشر قرار می گيرد.
خانم سارولا در ادامه گفت: تعداد متقاضيان پناهندگی را بهانه ای برای عدم حمايت از آن ها قرار می دهند در حالی که کنوانسيون ژنو از تحت فشار بودن فرد سخن می گويد و نه از ميزان و تعداد متقاضيان .
«وضعیت وخیم حقوق بشر در دوران احمدی نژاد»
سابین ماير، مسئول روابط بين الملل و حقوق بشر سبزهای پارلمان اروپا از مجموعه اقدامات پارلمان اروپا در اعتراض به نقض حقوق بشر در ايران سخن گفت و اعلام کرد که در ۱۶ نوامبر تصميمات پارلمان اروپا در مورد وضعيت حقوق بشر در ايران مشخص تر و بيشتر شد.
وی با اشاره به دستگيری وکلا، اعدام زنان، تشديد فشار بر اقليت های ملی و مذهبی، محدود تر شدن آزادی مطبوعات، فيلتر شدن سايت های اينترنتی، جمع آوری ماهواره ها و... اين وضعيت را پس از روی کار آمدن محمود احمدی نژاد وخيم تر ارزيابی کرد.
به گفته این مقام پارلمان اروپا، ايران دومين کشور در جهان از لحاظ فشار بر اقليت های ملی و مذهبی است.
وکیل پناهندگان ایرانی
خانم ماير سپسبه روند مذاکرات اروپا و ايران از زمان دولت خاتمی تا کنون پرداخت و گفت: ايران از اهميت ژئوپليتيکی برخوردار است و پارلمان اروپا معتقد است تنها با گفت وگومی توان ايران را از ايزوله بودن خارج کرد. پارلمان می داند که در زمينه گفت وگوبه ويژه با شهروندان، نويسندگان و نيروهای اپوزيسيون ايران می بايست فعال تر بود و در کنار آن با مقامات ايران نيز صحبت کرد.
وی خاطرنشان کرد: دعوت از مريم رجوی در استراسبورگ از سوی ايران مورد انتقاد قرار گرفت. مقامات ایران می گفتند که با اين کار ما خواهان تغيير رژيم هستيم اما ما اين موضوع را رد کرديم. ما می دانيم که مجاهدين گروه دمکرات ی ن بوده و گروه بسته ای هستند اما از لحاظ حقوقی ، قوانين اروپا باید تغيير می کرد که با اين تغييرات حساب های بانکی اين گروه در اروپا آزاد شدند .
«سرکوب مداوم زنان در ایران»
فيروزه نهاوندی، رئيس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد بروکسل در زمينه حقوق زنان در ايران صحبت کرد و مسئله زنان را به بحث در مورد حکومت تئوکراتيک ايران مربوط دانست.
وی تصويب برخی قوانين در حمايت از زنان در دوران حکومت پهلوی را در چارچوب سياست مدرنيزاسيون آن حکومت، و آغاز جمهوری اسلامی را بازگشت به سنت ارزيابی نمود.
خانم نهاوندی با تشریح روند گام به گام محدود کردن حقوق زنان از آغاز جمهوری اسلامی تا کنون گفت: امروز مسئله زنان در ايران اهميت بيشتری يافته است. زنان خود را سازماندهی می کنند؛ فعاليت دارند و بارها مورد سرکوب واقع شده اند.
«جامعه ایران، سیاه یا سفید نیست»
بتی کلرين، خبرنگار شبکه آر تی بی اف بلژيک از سفر پرماجرای اخير خود به ايران حرف زد. وی در کوچه و خيابان با فضای ايران آشنا شده، با روزنامه نگاران اصلاح طلب و گروهی از فعالين زن ديدار کرده و با آن ها به گفت و گو نشسته بود.
خبرنگار بلژیکی
خانم کلرين گفت: جامعه ايران سياه و سفيد نيست. جامعه ايران پرتناقض است. مثلا از سويی می بينيد در اتوبوس های شرکت واحد زنان و مردان جدا از هم هستند و از سوی ديگر در تاکسی ها در کنار هم می نشينند!
وی گفت: در ظاهر امر همه چيز در ايران عادی است اما پس از مدتی ، فضايی را حس می کنی که اذيتت می کند. روزنامه نگارانی که با من ارتباط می گرفتند همواره مواظب بودند و فشار های پنهان را حس می کردند. من با اين که سفرهای بسياری رفته ام اما اين فضای « فشار پنهان » مرا آزار می داد و دوست داشتم هر چه سريع تر آن جا را ترک کنم .
«برخورد سیستماتیک با اقلیت ها»
اميل فرانک، مسئول بخش ايران و خليج فارس در سازمان عفو بين الملل بلژيک به بحث درباره حقوق اقليت های قومی و مذهبی ايران پرداخت .
وی به دستگيری شيرکوه جهانی، روزنامه نگار کرد در مهاباد اشاره کرد و اعلام نمود به رغم خبرهايی مبنی بر کشته شدن وی بر اثر اعتصاب غذا، خوشبختانه خانواده وی مطمئن شدند که شيرکوه جهانی زنده است و در سلامت به سر می برد.
آقای فرانک با اشاره به سرکوب اعتراضات آذربايجانی ها در سال گذشته نتيجه گرفت که در دوران محمود احمدی نژاد، نقض حقوق اقليت های قومی افزايش يافته است.
به گفته وی ، بهائيان شديدا در ايران تحت فشار هستند و يهوديان همواره در جامعه ايران مشکل داشته اند. به نظر می رسد که برخورد با اقليت های دينی هم اکنون در ايران سيستماتيک شده است و با دوران رياست جمهوری محمد خاتمی فرق دارد .
بلاتکلیفی پناهندگان دربلژیک
ونسان لورکن، وکيل، در انتهای برنامه بار ديگر به پناهجويان ايرانی در بلژيک اشاره کرد و گفت: چرا دولت بلژيک صحبت های امروز را نمی شنود؟ چرا نمی خواهند بپذيرند که حقوق بشر در ايران پايمال می شود؟ شش سال است که پناهجويان ايرانی بلاتکليف هستند؛ آيا همه اين صحبت ها کافی نيست که دولت بفهمد ايرانيان مسئله دارند؟ وی به پناهجويان پيشنهاد کرد که با طرح مسائل حقوق بشر در مجامع عمومی و در ميان مردم از حقوق خود به عنوان پناهنده دفاع کنند .
عبدالکریم لاهیجی
برنامه با اظهارنظرها و پرسش های حاضرين در برنامه از سخنرانان پايان يافت. در اين بخش آقای لاهيجی با اشاره به سخنان سابين ماير، از پارلمان اروپا، انتقاداتی را از سياست های اتحاديه اروپا طرح کرد و پرسيد چرا اروپا از نهادها و گروه های مستقل ايرانی به طور جدی حمايت نمی کند و بيش از هر مذاکره ای، گفت وگو با مقامات ايرانی و منافع اقتصادی خود را مد نظر قرار می دهد.
خانم ماير در پاسخ گفت ما نمی توانيم از گروه های مستقل ايرانی مثلا حمايت مالی کنيم. در گفت و گو با صاحب نظران ايرانی به اين نتيجه رسيده ايم که چنين حمايتی به ضرر خود اين گروه ها تمام می شود و آن ها را بيش از پيش زير ضرب رژيم ايران می برد .
همچنين عبدالکريم لاهيجی در رابطه با سخنان اميل فرانک در مورد اقليت های دينی آمار ی در مورد يهوديان ساکن ايران ارائه داد. وی گفت در آغاز انقلاب ، جمعيت ايران ۴۰ ميليون نفر بود که ۷۰ هزار نفر آن را يهوديان تشکيل می دادند؛ اما هم اکنون جمعيت ايران ۷۰ ميليون نفر است و جمعيت يهوديان کشور ۳۰ هزار نفر، اين موضوع به خوبی نشان می دهد که فشارهای مداوم بر اين اقليت دينی تا چه ميزان موجب مهاجرت آنان از ايران شده است .
