سخنان ریيس هيات ناظران اتحاديه عرب در سوريه که اوضاع شهر حمص را «اطمینان بخش» خوانده است، خشم بسياری از معترضان سوری به ويژه ساکنان اين شهر را برانگيخت.
در همين حال مقام های سوريه از آزادی ده ها تن از دستگير شدگان خوادث اخير خبر دادند.
افزايش خشونت ها در سوريه و کشته شدن دها تن از معترضان در روز سه شنبه نيز محکوميت های بين المللی در پی داشت.
ناظران و خشم معترضان
محمد احمدی مصطفی الدابی، رییس هيات ناظران اتحاديه عرب می گوید که اين هيات هيچ چيز ترسناکی در شهر حمص نديد. خبرگزاری ها به نقل از ساکنان حمص نقل کرده اند که در حال از داست دادن اعتماد خود به ناظران هستند.
الدابی در مصاحبه با خبرگزاری رويترز گفت که تيم او نيازمند وقت بيشتری برای بازديد از حمص و صدور حکم نهايی درباره آن چيزی است که در اين شهر روی می دهد. در مقابل، ساکنان محله بابا عمرو گفته اند که احساس می کنند ناظران هيچ توجهی به سخنان آن ها نمی کنند.
به گزارش منابع خبری، حمص و به ويژه محله بابا عمرو، در چند روز گذشته در معرض حملات شديد توپخانه ای ارتش قرار داشت.
الدابی به رويترز گفت: «در حمص بودم، در بعضی مناطق وضعيت خوب نيست. اما اعضای هيات ناظران چيز ترسناکی نديدند.»
او ادامه داد که وضعيت آرام بود و در زمان حضور ناظران، درگيری رخ نمی داد.
ماموريت ناظران اتحاديه عرب نظارت بر اجرای طرح این اتحاديه است که نوامبر گذشته دولت سوريه با اجرای آن موافقت کرد.
بر پايه این توافق، دولت سوريه متعهد شده است که نيروهای مسلح دولتی را از مناطق مسکونی خارج کند، به سرکوب معترضان پايان دهد و تمام دستگيرشدگان نا آرامی های اخير را آزاد کند. در مقابل اتحاديه عرب ميزبان جلسات گفت وگو ميان دولت و اپوزيسون سوريه می شود.
حمص يکی از مراکز اصلی در اعتراض های ۹ ماهه سوريه است. معترضان خواهان سرنگونی نظام بشار اسد در سوریه هستند. اين شهر در دو ماه اخير به يکی از مناطقی تبديل شده که شاهد خونريزی های زیادی بوده است.
شمار قابل توجهی از جدا شدگان از ارتش سوريه که گروهی با نام «ارتش آزاد سوريه» تشکيل داده اند، به اين شهر پناه برده اند.
عمر، يکی از فعالان معترض سوری به خبرگزاری رويترز گفته است: «احساس کردم که ناظران نمی خواهند آن چه را که با چشم می بينند بپذيرند. شايد دستور داشته باشند که احساسات خود را نشان ندهند اما به هر حال مشتاق شنيدن سخنان مردم نبودند.»
او افزود: «احساس کرديم که در خلأ فرياد می زنيم.»
عمر ادامه داد: «به اتحاديه عرب اميد بسته بوديم. اما اين ناظران گويا نمی دانند که نظام چگونه رفتار می کند و به نظر می رسد توجهی به رنج مردم و کشته شدن آن ها نمی کنند.»
الدابی در گفت و گوی خود افزوده که ناظران تانک نديدند بلکه تنها تعدادی خودروی زرهی مشاهده کردند. او گفت که ناظران بار ديگر به محله بابا عمرو خواهند رفت.
ديده بان حقوق بشر سوريه در گزارشی مدعی شده است که تانک های ارتش سوريه همزمان با ورود ناظران به حمص از شهر خارج نشده اند بلکه در مراکز حکومتی پنهان شده اند و امکان بازگشت سريع به خيابان ها را دارند.
معترضان اين اقدام را گامی برای فريب ناظران می دانند.
معترضان می گويند که اعضای هيات ناظران به دليل شليک آتش توسط تک تير اندازها نتوانستند وارد برخی خيابان ها شوند. فيلم هايی بر روی شبکه اينترنت منتشر شده که جر و بحث شماری از ساکنان حمص را با اعضای هيات ناظران نشان می دهد.
در يکی از فيلم ها، شماری از اهالی از ناظران می خواهند که وارد محله بابا عمرو شوند. در همين حين صدای شليک گلوله شنيده شد.
در اين فيلم، مردی دست يکی از اعضای هيات ناظران را می گيرد و به او می گويد: «به ریيس هيات ناظران می گفتی که به دليل شليک آتش نمی توانيم وارد آن خيابان شويم. چرا اين را به ما نمی گوی؟ چرا روبروی دوربين ها نمی گويی؟ وارد شويد و ببينيد در محله چه روی می دهد. به خدا ما را می کشند.»
اين ناظر در پاسخ به مرد می گويد: «به جز ریيس هيات کسی حق اظهار نظر علنی ندارد.»
از سوی دیگر، رامی عبدالرحمن ریيس ديده بان حقوق بشر سوريه گفت که اکثر ساکنان بابا عمرو از نوع فعاليت ناظران در شهر حمص احساس نا اميدی می کنند چرا که ناظران بايد وقت بيشتری به اين منطقه اختصاص می دادند.
او افزود که بايد ناظران زمان لازمی را که نيازمند بازرسی دقيق هستند صرف کنند پيش از آن که حکم خود را صادر کنند.
يکی از فيلم های ويدیويی که چهارشنبه منتشر شده، ناطران را در ديدار با خانواده های سه تن از کشته شدگان در حمص نشان می دهد.
همزمان با حضور ناظران در حمص در روز سه شنبه، حدود ۷۰ هزار نفر از مردم اين شهر تظاهرات کردند و عليه نظام بشار اسد شعار دادند.
گروه دوم از ناظران و بازديد از ديگر شهرها
در جريان اين تحولات، گروه دوم از ناظران چهارشنبه وارد سوريه شدند. اولين گروه از ناظران اتحاديه عرب متشکل از ۵۰ ناظر و ۱۰ عضو دبيرخانه اتحاديه، شامگاه دوشنبه وارد سوريه شدند.
به گفته ادابی، شمار ناظران هم اکنون کامل شده است. نبيل العربی بير کل اتحاديه عرب هفته گذشته اعلام کرده بود که شمار ناظران در سوريه ۱۵۰ نفر خواهد بود.
ریيس هيات ناظران اتحاديه عرب اعلام کرد که ناظران روز پنجشنبه به سه منطقه بحران زده ديگر در سوريه خواهند رفت. او در اين باره گفت: «به ادلب، حماه و درعا خواهيم رفت.»
هشدار نسبت نسبت به اوضاع
در همین حال، شورای ملی معترضان سوريه خواستار برگزاری جلسه اضطراری وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحاديه عرب برای بررسی اوضاع شهر حمص شد.
در اين بيانيه تاکيد شده است که وزرای امور خارجه برای برگزاری جلسه خود نبايد منتظر بازگشت ناظران باشند.
در همين حين ايالات متحده آمريکا نظام سوريه را به شدت بخشيدن به سرکوب معترضان پيش از ورود ناظران اتحاديه عرب متهم کرد.
مارک تونر سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا در کنفرانسی خبری گفت: «در روزهای اخير وضعيت با توجه به شدت خشونت ها، بسيار وحشتناک بود.»
او افزود: «نظام در چند روز پيش از ورود ناظران حملات خود را به برخی از محله های شهر حمص تشديد کرد. اين گونه رفتارها منطبق با طرح اتحاديه عرب نيست. گام های بعدی آمريکا و جامعه جهان، ناظر بر ميزان همکاری واقعی مقام های سوريه با ناظران اتحاديه عرب خواهد بود.» تونر تاکيد کرد: «چنانچه نظام سوريه به ناديده گرفتن تلاش های اتحاديه عرب ادامه دهد، جامعه جهانی به دنبال راه های ديگری برای حمايت از غير نظاميان خواهد بود.»
بنا بر اعلام تشکيلات معترضان سوريه و برخی از سازمان های حقوقی، شمار کشته شدگان در اين کشور از زمان آغاز ماموريت ناظران، از ۵۰ نفر فراتر کرده است.
سازمان ملل متحد در آخرين گزارش خود اعلام کرد که شمار غير نظاميان کشته شده در سوريه از زمان آغاز اعتراض ها، از مرز پنج هزار نفر گذشته است.
ناديده گرفتن پروتکل اتحاديه عرب برای اعزام ناظران توسط دولت سوريه، باعث شد کشورهای عربی تحريم هايی عليه اين کشور اعمال کنند. تعليق عضويت سوريه در اتحاديه عرب و تحريم بانک مرکزی اين کشور، از جمله اين تحريم ها است.
اتحاديه عرب تهديد کرده بود که در صورت اجرا نکردن طرح اين اتحاديه توسط دولت سوريه، تصميم گيری در خصوص اوضاع اين کشور را به شورای امنيت سازمان ملل خواهد سپرد.
آزادی زندانيان
در تحولی ديگر، تلويزيون دولتی سوريه از آزادی ۷۵۵ نفر از دستگير شدکان حوادث اخير خبر داد. اين تلويزيون در خبری فوری اعلام کرد: «۷۵۵ تن از کسانی که در حوادث اخير دست دارند اما دست شان به خون آغشته نشده است، آزاد شدند.»
مقام های سوريه می گويند در حال مبارزه با گروه های مسلح تروريست هستند. معترضان اما اين روايت را رد کرده و آن را بهانه ای برای سرکوب اعتراض های مسالمت آميز می دانند.
شمار دستگير شدگان در سوريه مشخص نيست. در هفته های اخير دولت سوريه اعلام کرده که هزار تن از زندانيان سياسی را آزاد کرده است. اپوزيسون سوريه اما از زندانی بودن ده ها هزار نفر در زندان های مختلف امنيتی سخن می گويند.
هفته گذشته اتحاديه کميته های محلی هماهنگی اعتراض ها اعلام کرده بود که سازمان های امنيتی سوريه به منظور فريب ناظران اتحاديه عرب، بسياری از زندانی ها را از زندان ها به پايگاه های نظامی منتقل کردند.
در همين راستا، گزارش ها از اعتصاب غذای زندانيان سياسی در زندان مرکزی شهر حمص حکايت می کند. زندانيان خواستار ديدار با ناظران اتحاديه عرب و همچنين فراهم شدن زمينه آزادی خود هستند.
گزارش های سازمان حقوقی و همچنين گزارش سازمان ملل متحد، از کشته شدن ده ها تن از دستگير شدگان حوادث اخير سوريه زير شکنجه حکايت می کند.
تظاهرات اعتراض آميز و اعتصاب در مناطق مختلف سوريه همچنان ادامه دارد. حماه، ادلب، ديرالزور و حومه دمشق از جمله مناطقی هستند که شاهد گسترده ترين اعتراض ها و اعتصاب ها هستند.
در همين حال مقام های سوريه از آزادی ده ها تن از دستگير شدگان خوادث اخير خبر دادند.
افزايش خشونت ها در سوريه و کشته شدن دها تن از معترضان در روز سه شنبه نيز محکوميت های بين المللی در پی داشت.
ناظران و خشم معترضان
محمد احمدی مصطفی الدابی، رییس هيات ناظران اتحاديه عرب می گوید که اين هيات هيچ چيز ترسناکی در شهر حمص نديد. خبرگزاری ها به نقل از ساکنان حمص نقل کرده اند که در حال از داست دادن اعتماد خود به ناظران هستند.
الدابی در مصاحبه با خبرگزاری رويترز گفت که تيم او نيازمند وقت بيشتری برای بازديد از حمص و صدور حکم نهايی درباره آن چيزی است که در اين شهر روی می دهد. در مقابل، ساکنان محله بابا عمرو گفته اند که احساس می کنند ناظران هيچ توجهی به سخنان آن ها نمی کنند.
به گزارش منابع خبری، حمص و به ويژه محله بابا عمرو، در چند روز گذشته در معرض حملات شديد توپخانه ای ارتش قرار داشت.
الدابی به رويترز گفت: «در حمص بودم، در بعضی مناطق وضعيت خوب نيست. اما اعضای هيات ناظران چيز ترسناکی نديدند.»
او ادامه داد که وضعيت آرام بود و در زمان حضور ناظران، درگيری رخ نمی داد.
ماموريت ناظران اتحاديه عرب نظارت بر اجرای طرح این اتحاديه است که نوامبر گذشته دولت سوريه با اجرای آن موافقت کرد.
بر پايه این توافق، دولت سوريه متعهد شده است که نيروهای مسلح دولتی را از مناطق مسکونی خارج کند، به سرکوب معترضان پايان دهد و تمام دستگيرشدگان نا آرامی های اخير را آزاد کند. در مقابل اتحاديه عرب ميزبان جلسات گفت وگو ميان دولت و اپوزيسون سوريه می شود.
حمص يکی از مراکز اصلی در اعتراض های ۹ ماهه سوريه است. معترضان خواهان سرنگونی نظام بشار اسد در سوریه هستند. اين شهر در دو ماه اخير به يکی از مناطقی تبديل شده که شاهد خونريزی های زیادی بوده است.
شمار قابل توجهی از جدا شدگان از ارتش سوريه که گروهی با نام «ارتش آزاد سوريه» تشکيل داده اند، به اين شهر پناه برده اند.
عمر، يکی از فعالان معترض سوری به خبرگزاری رويترز گفته است: «احساس کردم که ناظران نمی خواهند آن چه را که با چشم می بينند بپذيرند. شايد دستور داشته باشند که احساسات خود را نشان ندهند اما به هر حال مشتاق شنيدن سخنان مردم نبودند.»
او افزود: «احساس کرديم که در خلأ فرياد می زنيم.»
عمر ادامه داد: «به اتحاديه عرب اميد بسته بوديم. اما اين ناظران گويا نمی دانند که نظام چگونه رفتار می کند و به نظر می رسد توجهی به رنج مردم و کشته شدن آن ها نمی کنند.»
الدابی در گفت و گوی خود افزوده که ناظران تانک نديدند بلکه تنها تعدادی خودروی زرهی مشاهده کردند. او گفت که ناظران بار ديگر به محله بابا عمرو خواهند رفت.
ديده بان حقوق بشر سوريه در گزارشی مدعی شده است که تانک های ارتش سوريه همزمان با ورود ناظران به حمص از شهر خارج نشده اند بلکه در مراکز حکومتی پنهان شده اند و امکان بازگشت سريع به خيابان ها را دارند.
معترضان اين اقدام را گامی برای فريب ناظران می دانند.
معترضان می گويند که اعضای هيات ناظران به دليل شليک آتش توسط تک تير اندازها نتوانستند وارد برخی خيابان ها شوند. فيلم هايی بر روی شبکه اينترنت منتشر شده که جر و بحث شماری از ساکنان حمص را با اعضای هيات ناظران نشان می دهد.
در يکی از فيلم ها، شماری از اهالی از ناظران می خواهند که وارد محله بابا عمرو شوند. در همين حين صدای شليک گلوله شنيده شد.
در اين فيلم، مردی دست يکی از اعضای هيات ناظران را می گيرد و به او می گويد: «به ریيس هيات ناظران می گفتی که به دليل شليک آتش نمی توانيم وارد آن خيابان شويم. چرا اين را به ما نمی گوی؟ چرا روبروی دوربين ها نمی گويی؟ وارد شويد و ببينيد در محله چه روی می دهد. به خدا ما را می کشند.»
اين ناظر در پاسخ به مرد می گويد: «به جز ریيس هيات کسی حق اظهار نظر علنی ندارد.»
از سوی دیگر، رامی عبدالرحمن ریيس ديده بان حقوق بشر سوريه گفت که اکثر ساکنان بابا عمرو از نوع فعاليت ناظران در شهر حمص احساس نا اميدی می کنند چرا که ناظران بايد وقت بيشتری به اين منطقه اختصاص می دادند.
او افزود که بايد ناظران زمان لازمی را که نيازمند بازرسی دقيق هستند صرف کنند پيش از آن که حکم خود را صادر کنند.
يکی از فيلم های ويدیويی که چهارشنبه منتشر شده، ناطران را در ديدار با خانواده های سه تن از کشته شدگان در حمص نشان می دهد.
همزمان با حضور ناظران در حمص در روز سه شنبه، حدود ۷۰ هزار نفر از مردم اين شهر تظاهرات کردند و عليه نظام بشار اسد شعار دادند.
گروه دوم از ناظران و بازديد از ديگر شهرها
در جريان اين تحولات، گروه دوم از ناظران چهارشنبه وارد سوريه شدند. اولين گروه از ناظران اتحاديه عرب متشکل از ۵۰ ناظر و ۱۰ عضو دبيرخانه اتحاديه، شامگاه دوشنبه وارد سوريه شدند.
به گفته ادابی، شمار ناظران هم اکنون کامل شده است. نبيل العربی بير کل اتحاديه عرب هفته گذشته اعلام کرده بود که شمار ناظران در سوريه ۱۵۰ نفر خواهد بود.
ریيس هيات ناظران اتحاديه عرب اعلام کرد که ناظران روز پنجشنبه به سه منطقه بحران زده ديگر در سوريه خواهند رفت. او در اين باره گفت: «به ادلب، حماه و درعا خواهيم رفت.»
هشدار نسبت نسبت به اوضاع
در همین حال، شورای ملی معترضان سوريه خواستار برگزاری جلسه اضطراری وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحاديه عرب برای بررسی اوضاع شهر حمص شد.
در اين بيانيه تاکيد شده است که وزرای امور خارجه برای برگزاری جلسه خود نبايد منتظر بازگشت ناظران باشند.
در همين حين ايالات متحده آمريکا نظام سوريه را به شدت بخشيدن به سرکوب معترضان پيش از ورود ناظران اتحاديه عرب متهم کرد.
مارک تونر سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا در کنفرانسی خبری گفت: «در روزهای اخير وضعيت با توجه به شدت خشونت ها، بسيار وحشتناک بود.»
او افزود: «نظام در چند روز پيش از ورود ناظران حملات خود را به برخی از محله های شهر حمص تشديد کرد. اين گونه رفتارها منطبق با طرح اتحاديه عرب نيست. گام های بعدی آمريکا و جامعه جهان، ناظر بر ميزان همکاری واقعی مقام های سوريه با ناظران اتحاديه عرب خواهد بود.» تونر تاکيد کرد: «چنانچه نظام سوريه به ناديده گرفتن تلاش های اتحاديه عرب ادامه دهد، جامعه جهانی به دنبال راه های ديگری برای حمايت از غير نظاميان خواهد بود.»
بنا بر اعلام تشکيلات معترضان سوريه و برخی از سازمان های حقوقی، شمار کشته شدگان در اين کشور از زمان آغاز ماموريت ناظران، از ۵۰ نفر فراتر کرده است.
سازمان ملل متحد در آخرين گزارش خود اعلام کرد که شمار غير نظاميان کشته شده در سوريه از زمان آغاز اعتراض ها، از مرز پنج هزار نفر گذشته است.
ناديده گرفتن پروتکل اتحاديه عرب برای اعزام ناظران توسط دولت سوريه، باعث شد کشورهای عربی تحريم هايی عليه اين کشور اعمال کنند. تعليق عضويت سوريه در اتحاديه عرب و تحريم بانک مرکزی اين کشور، از جمله اين تحريم ها است.
اتحاديه عرب تهديد کرده بود که در صورت اجرا نکردن طرح اين اتحاديه توسط دولت سوريه، تصميم گيری در خصوص اوضاع اين کشور را به شورای امنيت سازمان ملل خواهد سپرد.
آزادی زندانيان
در تحولی ديگر، تلويزيون دولتی سوريه از آزادی ۷۵۵ نفر از دستگير شدکان حوادث اخير خبر داد. اين تلويزيون در خبری فوری اعلام کرد: «۷۵۵ تن از کسانی که در حوادث اخير دست دارند اما دست شان به خون آغشته نشده است، آزاد شدند.»
مقام های سوريه می گويند در حال مبارزه با گروه های مسلح تروريست هستند. معترضان اما اين روايت را رد کرده و آن را بهانه ای برای سرکوب اعتراض های مسالمت آميز می دانند.
شمار دستگير شدگان در سوريه مشخص نيست. در هفته های اخير دولت سوريه اعلام کرده که هزار تن از زندانيان سياسی را آزاد کرده است. اپوزيسون سوريه اما از زندانی بودن ده ها هزار نفر در زندان های مختلف امنيتی سخن می گويند.
هفته گذشته اتحاديه کميته های محلی هماهنگی اعتراض ها اعلام کرده بود که سازمان های امنيتی سوريه به منظور فريب ناظران اتحاديه عرب، بسياری از زندانی ها را از زندان ها به پايگاه های نظامی منتقل کردند.
در همين راستا، گزارش ها از اعتصاب غذای زندانيان سياسی در زندان مرکزی شهر حمص حکايت می کند. زندانيان خواستار ديدار با ناظران اتحاديه عرب و همچنين فراهم شدن زمينه آزادی خود هستند.
گزارش های سازمان حقوقی و همچنين گزارش سازمان ملل متحد، از کشته شدن ده ها تن از دستگير شدگان حوادث اخير سوريه زير شکنجه حکايت می کند.
تظاهرات اعتراض آميز و اعتصاب در مناطق مختلف سوريه همچنان ادامه دارد. حماه، ادلب، ديرالزور و حومه دمشق از جمله مناطقی هستند که شاهد گسترده ترين اعتراض ها و اعتصاب ها هستند.
