رکس تیلرسون، وزیر خارجه ایالات متحده، میگوید گروههای کاری مشترک اتحادیه اروپا و آمریکا برای اصلاح آنچه که ایرادهای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خوانده است، آغاز به کار کردهاند.
گزارش خبرگزاری رویترز حاکی است که این گروهها قرار است درباره اینکه چه تغییراتی باید در برجام صورت گیرد و چگونه باید اجرایی شوند به بحث و تبادل نظر بپردازند.
آقای تیلرسون که در ورشو به سر میبرد، روز شنبه هفتم بهمن در پایان سفر یک هفتهای خود به اروپا، گفت که حمایت بریتانیا، فرانسه و آلمان- سه عضو گروه پنج به علاوه یک در مذاکره با ایران- را جلب کرده است تا روی تغییرات در برجام کار کنند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، روز ۲۲ دیماه گفت که برای آخرین بار تعلیق تحریمهای ایران در چارچوب برجام را تمدید میکند و هشدار داد که اگر «ایرادهای فاجعهبار» این توافق حل نشوند واشینگتن از برجام خارج خواهد شد.
وزیر خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت: «همیشه پیش از سپیدهدم، تاریکی است. گروههای کاری در تلاش برای توافق روی اصول، اینکه چه مواردی باید رسیدگی شوند و چگونه ایران را وادار کرد که به مسائل مطروحه پاسخ دهد، هم اکنون کار خود را آغاز کردهاند».
ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا همراه با آلمان در تیرماه سال ۱۳۹۴ بر سر حلوفصل برنامه هستهای ایران و برداشتن تحریمهای بینالمللی علیه آن به توافق رسیدند.
ایران در چارچوب این برنامه پذیرفت که بسیاری از فعالیتهای هستهایش را متوقف کند.
با این حال، به رغم تأیید آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همراهی اتحادیه اروپا با برجام، دولت ترامپ میگوید که تهران به «روح برجام» پایبند نبوده و فعالیتهای موشکی بالستیک و دخالت آن در امور داخلی کشورهای خاورمیانه موجب برهم خوردن صلح و ثبات در این منطقه شده است.
آقای ترامپ ماه گذشته چهار شرط برای ادامه همراهی آمریکا با برجام تعیین کرد که عبارتند از: بازرسی از همه سایتهای ایرانی مورد نظر بازرسان بینالمللی، تضمین به عدم نزدیک شدن به سلاح هستهای، همیشگی بودن برجام، و محدودیت برنامه موشکهای دوربرد ایران؛ زیرا به گفته آقای ترامپ، موشکهای دوربرد و برنامه تسلیحات اتمی ایران «جدانشدنی هستند».
مقامهای جمهوری اسلامی ایران بارها گفتهاند که هیچ تغییری در برجام را نمیپذیرند و حاضر به مذاکره در این زمینه هم نیستند.
آقای تیلرسون در سخنان روز شنبه خود گفت که توافق هستهای با ایران تنها بخش «کوچکی» از سیاست ایالات متحده در قبال خاورمیانه است و واشینگتن نگرانیهای بیشتری درباره سایر مسائل از جمله حمایت تهران از حوثیهای یمن و همچنین ارسال سلاح از سوی ایران برای سایر گروه شبهنظامی در منطقه دارد.
او اظهار داشت: «گروه کاری ما همچنین قصد دارد تا حوزههای وسیعتر مشترک با اروپا را شناسایی کند تا رفتار بدخیم ایران را تغییر دهیم».
وزیر امور خارجه آمریکا هفته پیش در سفر خود به لندن خبر تشکیل این گروههای کاری را اعلام کرده و گفته بود که «به نظرم، تروئیکای اروپایی یک نقطه نظر مشترک دارد و آن هم اینکه برخی حوزهها (در توافق اتمی) یا برخی از رفتارهای ایران وجود دارد که باید برای آنها چارهاندیشی شود».
پس از این اظهارات، بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا، نیز گفت که لندن متعهد است تا با شرکای خود «به صورت جمعی» کار کند «تا آن فعالیتها را مهار کرد. ما فکر میکنیم که میتوانیم این کار را انجام دهیم؛ فکر میکنم با همدیگر میتوانیم این کار را انجام دهیم».
او در عین حال تأکید کرده بود: «مهم است که ما این کار را موازی پیش ببریم و بنیانهای توافق اتمی ایران را تخریب نکنیم».
در حالی که کشورهای اروپایی از مذاکره با آمریکا برای شنیدن حرف این کشور درباره ایرادهای توافق اتمی ایران و همچنین احتمال وضع تحریمهایی علیه برنامه موشکی ایران سخن به میان آوردهاند، روسیه با مذاکره مجدد بر سر برجام مخالفت کرده و گفته که خروج آمریکا از توافق اتمی، به معنای پایان برجام است.