رئیس‌جمهوری آمریکا روز سه‌شنبه چهارم اردیبهشت بار دیگر به توافق هسته‌ای ایران تاخت و آن را «افتضاح» خواند که به گفته او، «این توافق وحشتناک نباید هیچ وقت صورت می‌گرفت».
اظهارات دونالد ترامپ در دیدار با امانوئل مکرون، همتای فرانسوی‌اش و در کنفرانس خبری مشترک هر دو در کاخ سفید ابراز شد. فرانسه از موافقان برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام است.
آقای ترامپ تاکید کرد که اگر ایران برنامه هسته‌ایش را از سر بگیرد با «مشکلات بزرگتری» نسبت به قبل روبرو می‌شود.
به نظر می‌رسد اشاره وی به تهدیدهای روزهای اخیر مقام‌های ایران از جمله حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه، و علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی باشد که گفته‌اند در صورت خروج آمریکا از برجام، امکان از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای تهران یکی از گزینه‌هاست.
حسن روحانی روز سه‌شنبه در تبریز به واشینگتن هشدار داد که در صورت لغو توافق هسته‌ای، «عواقب وخیم» آن را باید بپذیرد.
رئیس‌جمهوری آمریکا در کنفرانس خبری مشترک همتای فرانسوی‌اش به این تهدیدها واکنش نشان داد و گفت: «اگر ایران به هر شکلی ما را تهدید کند، بهایی خواهد پرداخت که تاکنون تعداد کمی از کشورها پرداخت کرده‌اند».
آقای ترامپ گفت: «من خیلی‌ها را مسئول این توافق بد می‌دانم از جمله کنگره آمریکا و خیلی‌های دیگر، و اصلا نباید این توافق به دست می‌آمد. اما می‌گویم اگر ایران ما را تهدید کند، بهایی خواهد داد که تاکنون تعداد کمی از کشورهای جهان پرداخت کرده‌اند».
وی پیش از این کنفرانس خبری هم گفت که ایران برای از سرگیری برنامه هسته‌ایش کار راحتی پیش رو نخواهد داشت.
رئیس‌جمهوری آمریکا به برنامه موشکی جمهوری اسلامی هم اشاره کرد و گفت که آزمایش‌های موشکی تهران مشکلاتی را در منطقه بوجود خواهد آورد.
به گفته آقای ترامپ، «سراغ هر مشکلی در منطقه می‌روید انگشت ایران را روی آن می‌بینید: سوریه، یمن، عراق».
وی با اشاره به برجام اظهار داشت: «در این توافق نه مسئله یمن و سوریه در نظر گرفته شده و نه مسئله موشک‌های بالستیک».
رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «ما این توافق افتضاح را انجام دادیم ولی قرار است درباره آن مذاکره کنیم».
بر اساس برجام، ایران پذیرفت بسیاری از فعالیت‌های هسته ایش را به حال تعلیق در آورد و در مقابل تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران لغو شد.
مکرون به واشینگتن رفته است تا علاوه بر مذاکره پیرامون روابط دو جانبه، دونالد ترامپ را متقاعد کند که آمریکا از برجام خارج نشود و در مقابل تحریم‌هایی علیه برنامه موشکی ایران و نقش «منفی» تهران در خاورمیانه وضع شود.
وی به رئیس‌جمهوری آمریکا گفت که برجام را باید بخشی از «تصویر بزرگتر» امنیت در منطقه دانست.
دونالد ترامپ در پایان نشست خود با امانوئل مکرون گفت که ممکن است به زودی با رئیس‌جمهوری فرانسه درباره برجام به توافق برسد.
رئیس‌جمهوری فرانسه تصریح کرد: «درباره ایران، ما باید این موضوع را در چارچوب چالش‌های منطقه‌ای در نظر بگیریم. اوضاع در سوریه، مسئله امنیت در کل منطقه و من فکر می‌کنم در هر حال، ما هدف مشترکی داریم مبنی بر اینکه از رقابت و اشاعه تسلیحات هسته‌ای در این منطقه جلوگیری کنیم. لذا پرسش این است که کدام راه بهتر است».
احتمال رسیدن به توافق بر سر برجام
ساعتی پس از این اظهارات، آقای ترامپ در پایان نشست خود با امانوئل مکرون گفت که ممکن است به زودی با رئیس‌جمهوری فرانسه درباره برجام به توافق برسد.
رئیس جمهوری آمریکا به خبرنگاران گفت: «به نظرم گفت‌وگوهای مهمی درباره ایران داشتیم. و به دنبال این هستیم که کاری انجام دهیم».
وی افزود: «حداقل می‌توانیم خیلی سریع بین خودمان توافقی داشته باشیم. به نظرم کاملا در حال رسیدن به اشتراک‌نظر هستیم».
رئیس‌جمهوری آمریکا در یک سال گذشته بارها توافق اتمی تیرماه ۱۳۹۴ شش قدرت جهانی از جمله ایالات متحده با ایران را «بدترین» توافقی خوانده که به گفته او نباید صورت می‌گرفت.
وی می‌گوید که جمهوری اسلامی به «روح برجام» پایبند نبوده و نقش مخربی در صلح و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی ایفاء کرده است.
آقای ترامپ روز سه‌شنبه بار دیگر به منتفع شدن ایران از آزادسازی «۱۵۰ میلیارد دلار» دارایی‌هایش در نتیجه برجام اشاره کرد و چند بار تاکید کرد که ایران یک‌ونیم میلیارد دلار نیز به صورت پول نقد از آمریکا گرفته است.
اشاره وی به پرداخت اصل و فرع یک قرارداد نظامی لغو شده میان تهران و واشینگتن پس از انقلاب بهمن ۵۷ است که در زمان دولت باراک اوباما و همزمان با آزادی زندانیان ایرانی- آمریکایی از زندان‌های جمهوری اسلامی با هواپیمای اختصاصی به تهران فرستاده شد.
رئیس‌جمهوری آمریکا ۲۲ دی‌ماه پارسال گفت که برای آخرین بار تعلیق تحریم‌های ایران را در راستای اجرای برجام تمدید می‌کند مگر اینکه شرکای اروپای واشینگتن «ایرادهای فاجعه‌بار» این توافق را رفع کنند.
به گفته وی، در غیر این صورت آمریکا از برجام خارج خواهد شد. ضرب‌الاجل آقای ترامپ روز ۲۲ اردیبهشت به پایان می‌رسد.
ایران نیز تهدید کرده که در صورت خروج آمریکا از برجام، احتمال دارد برنامه اتمی خود را پرشتاب‌تر از گذشته در پیش بگیرد.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، به شبکه سی‌بی‌اس گفته است: «ما برای خود چند گزینه در نظر گرفته‌ایم که آماده‌اند و این گزینه‌ها شامل از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای‌مان، با شتابی بسیار بیشتر از گذشته، هم می‌شود».
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، نیز روز سه‌شنبه پیش از عزیمت به روسیه، در واکنش به خروج آمریکا از برجام گفت: «اقدامات تعجب‌برانگیزی آماده کرده‌ایم که به موقع خود اطلاع رسانی می‌شود».
وی خروج از «ان‌پی‌تی» را «یکی از سه گزینه متفاوت ایران» عنوان کرد.
برنامه‌های مکرون در واشینگتن
دونالد ترامپ و همسرش ملانیا، رئیس‌جمهوری فرانسه و همسرش را سه‌شنبه شب به ضیافت رسمی شام دعوت خواهند کرد که اولین مورد از چنین ضیافت‌هایی است که در دوران ریاست‌جمهوری آقای ترامپ برگزار می‌شود.
به گفته یک منبع کاخ سفید، آقای ترامپ برخلاف سنت‌های همیشگی تصیمم گرفته است که برای اين ضیافت هیچ‌یک از اعضای دمکرات کنگره و یا خبرنگاران را دعوت نکند. ولی از قرار معلوم تعدادی از مقامات ارشد حزب دمکرات از جمله جان بل ادواردز فرماندار ایالت لوئیزیانا در این مناسبت شرکت خواهند کرد.
از جمله موضوعات مطرح در مذاکرات دو رهبر، درخواست اتحادیه اروپا برای مستثنی شدن از طرح رئیس‌جمهوری آمریکا برای وضع ۲۵ درصد تعرفه وارداتی به فولاد و تمایل دونالد ترامپ برای خارج کردن نظامیان آمریکایی از سوریه در اولین فرصت ممکن است.
امانوئل مکرون از دونالد ترامپ خواسته است که تا تضمین شکست قطعی گروه «خلافت اسلامی»، نظامیان آمریکا را در سوریه حفظ کند.
رئیس‌جمهوری آمریکا در سخنانش هنگام استقبال از آقای مکرون، از فرانسه برای پیوستن به آمریکا و بریتانیا در عملیات شلیک موشک به سوریه تشکر کرد.
آقای ترامپ افزود او و امانوئل مکرون طی یکسال گذشته «يک مناسبات دوستانه عالی برقرار کرده‌اند که نشانه پيوند عمیق بین دو کشور است».
آقای مکرون نیز در سخنان خود خواستار آن شد که دو کشور در مبارزه با گروه «خلافت اسلامی» و در برخورد با کره شمالی و ایران و در زمینه «تجارت آزاد و عادلانه» و گرمایش زمین با یکدیگر همکاری کنند.
رئیس‌جمهوری فرانسه افزود: «با یکدیگر می‌توانیم با توسعه سلاح‌های تخریب جمعی چه در کره شمالی و چه در ایران مقابله کنیم». او بدون اشاره مستقیم به خروج رئیس‌جمهوری آمریکا از معاهده زیست‌محیطی پاریس گفت: «ما همیشه در مورد راه حل‌ها توافق نظر نداریم ولی موضوع آینده فرزندان ما در میان است».
دیدار رسمی سه روزه امانوئل مکرون از واشینگتن نشان دهنده اهمیتی است که هر دو کشور برای روابط خود قائل هستند. آقای مکرون که مرتب با دونالد ترامپ در تماس است به نوعی نقش نماینده اروپا در مناسبات با واشینگتن را پیدا کرده است.
