سر گيجه سياسی آمريکا پيرامون اوضاع متغير سياسی در خاورميانه، با اعلام تصميم محمود عباس رييس دولت خود گردان فلسطين مبنی بر طرح تقاضای رسمی عضويت در سازمان ملل، در آستانه برگزاری اجلاس سالانه مجمع عمومی، ابعاد تازه ای يافته است.
در نتيجه تلاش ها و ميانجيگری واشنگتن در آخرين دقايق، سلام فياض نخست وزير فلسطين روز یکشنبه با اهود باراک وزير دفاع اسرائيل، در نيويورک ديدار کرد.
هدف از انجام اين ديدار فراهم ساختن مقدمات از سر گيری گفت و گوهای صلح ميان فلسطينی ها و اسرائيل و منصرف ساختن دولت محمود عباس از پيگيری طرح عضويت در سازمان ملل بود.
گمانه های موجود حاکی است که مذاکرات مقدماتی نيويورک به نتيجه نرسيده و دولت خودگردان فلسطينی همچنان مصمم است که طرح ارتقاء سطح نمايندگی در سازمان ملل و رجوع به شورای امنيت را به رغم مخالفت جدی آمريکا و اسرائيل، همچنان پيگيری کند.
تلاش های آمريکا
روز چهارشنبه ديويد هيل، نماينده ارشد آمريکا در خاورميانه و دنيس راس مشاور ارشد کاخ سفيد راهی منطقه شدند، به اين اميد که دولت عباس را از تصميم طرح تقاضای عضويت در سازمان ملل منصرف سازند. با وجود این، روز جمعه محمود عباس اعلام کرد که در اجلاس در شرف برگزاری مجمع عمومی موضوع پيوستن تشکیلات فلسطينی به سازمان ملل را پيگيری خواهد کرد.
پيش از ديدار روز گذشته در نيويورک، نمايندگان ارشد سياسی واشنگتن با هدف راضی ساختن دولت اسرائيل به انعطاف پذيری بيشتر در مقابل فلسطينيان، با نتانياهو، نخست وزير دست راستی، و اهود باراک، وزير دفاع متعلق به ميانه راست اسرائيل، ديدار و مذاکره کردند.
بيانيه مذاکرات روز يکشنبه در نيويورک، تنها به «انجام گفت و گو پيرامون مباحث امنيتی، و اعلام آمادگی دولت فلسطينی برای اداره کشور فلسطين» اشاره داشت.
حاميان فلسطينی ها
در اقدامی نه چندان خوشايند برای اسرائيل و همزمان با انجام گفت و گوهای روز يکشنبه، بانک جهانی، صندوق بين المللی پول و همچنين سازمان ملل اعلام کردند که دولت خود گردان فلسطينی در ساحل غربی دارای قابليت و ظرفيت لازم برای اداره امور کشور فلسطين است.
در صورت طرح درخواست عضويت فلسطين در سازمان ملل بسياری از کشورهای اروپايی از آن حمايت خواهند کرد. در بدترين شرايط، دولت های بزرگ اروپايی ممکن است به دادن رای ممتنع مبادرت کنند.
يکی از دو الگوی فلسطين برای پيوستن به سازمان ملل، درخواست عضویت کامل و رجوع به شورای امنيت و گزينه دوم انتخاب الگوی واتيکان و ارتقاء سطح کنونی وضعيت خود در آن سازمان جهانی است.
در صورت ارتقاء سطح عضويت، و حتی در صورت نداشتن عضويت کامل در سازمان ملل، دولت فلسطينی می تواند به تعدادی از معاهدات و سازمان های جهانی بپيوندد.
عضويت در دادگاه بين المللی جنايی از جمله اين سازمان هاست. در سال ۲۰۰۹ دولت خودگردان فلسطينی از دادگاه بين المللی خواست تا به به آنچه که «جنايات اسرائيل در دسامبر سال ۲۰۰۸ و ژانويه سال ۲۰۰۹ در نوار غزه» خوانده شد، رسیدگی کند. در صورت پيوستن تشکیلات فلسطينی به سازمان ملل، حتی بدون داشتن عضويت کامل، دادگاه ياد شده ناگزير از رسيدگی به اين گونه درخواست هاست.
تهديد به قطع کمک ها
طرح عضويت دولت خود گردان فلسطينی در سازمان ملل يکی از نتايج مستقيم تغييرات سياسی ناشی از «بهار عربی» در منطقه و نويد توسعه آن، فراسوی سه کشور شمال آفريقا است.
اين تغييرات بی ترديد نگرانی های امنيتی اسرائيل را به نحو محسوسی افزايش داده است. تل آویو تاکنون به دليل داشتن قدرت انحصاری و تعيين کننده در منطقه، بيشتر متمايل به تحميل حداکثر خواسته های خود بوده تا تن دادن به خواسته های پايه که از سوی فلسطينيان مطرح می شوند.
بعد از تغيير وضعيت در برخی از کشورهای عربی خاورمیانه و برخورداری آنها از پشتيبانی جدی ترکيه، موازنه قدرت در منطقه به هيچ وجه شبيه گذشته نخواهد ماند. اين تغيير وضعيت را اسرائيل از هم اکنون به خوبی احساس می کند.
فلسطينی ها نيز با درک اين تغييرات در منطقه و احساس وزيدن نسيم موافق در جهت خواسته های اساسی آنها، اختلاف های درونی را کنار گذاشته و از هفته ها قبل رايزنی های بيشتری را میان رهبران نوار غزه و ساحل غربی ترتيب داده اند.
اين نزديکی در حدی است که خالد مشعل، رهبر حماس، به رغم مخالفت جدی با تعيين سلام فياض به نخست وزيری دولت انتقالی فلسطين، نامزدی اسماعيل هنيه برای اين پست را فعلا بايگانی کرده و به اميد دست يافتن به نتايج بزرگتر، حمايت از طرح عضويت فلسطين در سازمان ملل را در دستور کار خود قرار داده است.
در مقابل، اسرائيل که در تنگنا قرار گرفته است، تنها می تواند به حربه تهديد به «قطع کمک های مالی به دولت خودگردان در ساحل غربی» متوسل شود- وسيله ای که بعد از بی نتيجه ماندن گفت و گوهای روز يکشنبه در نيويورک، دانی ايالون، معاون وزير امور خارجه اسرائيل، هم صدا با گروهی ديگر از حاميان مالی فلسطينی ها در غرب، از اشاره به آن پرهيز نکرد.
استقلال کامل و عضويت
با توجه به روند وضعيت موجود، به نظر می رسد که طرح پيوستن تشکیلات فلسطينی به سازمان ملل روز ۲۳ ماه سپتامبر تقديم مجمع عمومی شود. دولت عباس همچنين مصمم به اعلام استقلال کامل و خروج از وضعيت کنونی خودگردانی» است.
تاکنون ۱۲۷ کشور جهان دولت خودگردان فلسطينی را به رسميت شناخته اند. برای دست يافتن به عضويت کامل سازمان ملل، هر کشور داوطلب، نيازمند دو سوم آراء اعضاء مجمع عمومی است.
انتظار می رود که پيشنهاد عضويت فلسطين در مجمع عمومی با حمايت بيش از ۱۶۰ کشور جهان روبرو شود. اما قبل از طرح درخواست در مجمع، شورای امنيت بايد با اصل درخواست موافقت کند.
آمريکا از پيش اعلام داشته که در صورت طرح اين درخواست در شورای امنيت، از حق وتو برای رد آن استفاده خواهد کرد. استفاده واشنگتن از حق وتو در رد درخواست پيوستن فلسطين به سازمان ملل، افکار عمومی کشورهای مسلمان را عليه آمريکا تحريک کرده و کمک های آمريکا در جهت تسهيل و تحقق آرمان های مردم تونس، مصر و ليبی را خنثی می کند.
در شرايطی که جنبش موسوم به «بهار عربی» فرصت های تازه ای برای اصلاح مناسبات واشنگتن با کشور های مسلمان منطقه ايجاد کرده، بی ثباتی ناشی از وضعيت انتقالی در منطقه، برای آن کشور چالش هايی را خلق کرده که تا چند ماه پيش به هيچ وجه قابل پيش بينی نبود.
در نتيجه تلاش ها و ميانجيگری واشنگتن در آخرين دقايق، سلام فياض نخست وزير فلسطين روز یکشنبه با اهود باراک وزير دفاع اسرائيل، در نيويورک ديدار کرد.
هدف از انجام اين ديدار فراهم ساختن مقدمات از سر گيری گفت و گوهای صلح ميان فلسطينی ها و اسرائيل و منصرف ساختن دولت محمود عباس از پيگيری طرح عضويت در سازمان ملل بود.
گمانه های موجود حاکی است که مذاکرات مقدماتی نيويورک به نتيجه نرسيده و دولت خودگردان فلسطينی همچنان مصمم است که طرح ارتقاء سطح نمايندگی در سازمان ملل و رجوع به شورای امنيت را به رغم مخالفت جدی آمريکا و اسرائيل، همچنان پيگيری کند.
تلاش های آمريکا
روز چهارشنبه ديويد هيل، نماينده ارشد آمريکا در خاورميانه و دنيس راس مشاور ارشد کاخ سفيد راهی منطقه شدند، به اين اميد که دولت عباس را از تصميم طرح تقاضای عضويت در سازمان ملل منصرف سازند. با وجود این، روز جمعه محمود عباس اعلام کرد که در اجلاس در شرف برگزاری مجمع عمومی موضوع پيوستن تشکیلات فلسطينی به سازمان ملل را پيگيری خواهد کرد.
پيش از ديدار روز گذشته در نيويورک، نمايندگان ارشد سياسی واشنگتن با هدف راضی ساختن دولت اسرائيل به انعطاف پذيری بيشتر در مقابل فلسطينيان، با نتانياهو، نخست وزير دست راستی، و اهود باراک، وزير دفاع متعلق به ميانه راست اسرائيل، ديدار و مذاکره کردند.
بيانيه مذاکرات روز يکشنبه در نيويورک، تنها به «انجام گفت و گو پيرامون مباحث امنيتی، و اعلام آمادگی دولت فلسطينی برای اداره کشور فلسطين» اشاره داشت.
حاميان فلسطينی ها
در اقدامی نه چندان خوشايند برای اسرائيل و همزمان با انجام گفت و گوهای روز يکشنبه، بانک جهانی، صندوق بين المللی پول و همچنين سازمان ملل اعلام کردند که دولت خود گردان فلسطينی در ساحل غربی دارای قابليت و ظرفيت لازم برای اداره امور کشور فلسطين است.
در صورت طرح درخواست عضويت فلسطين در سازمان ملل بسياری از کشورهای اروپايی از آن حمايت خواهند کرد. در بدترين شرايط، دولت های بزرگ اروپايی ممکن است به دادن رای ممتنع مبادرت کنند.
يکی از دو الگوی فلسطين برای پيوستن به سازمان ملل، درخواست عضویت کامل و رجوع به شورای امنيت و گزينه دوم انتخاب الگوی واتيکان و ارتقاء سطح کنونی وضعيت خود در آن سازمان جهانی است.
در صورت ارتقاء سطح عضويت، و حتی در صورت نداشتن عضويت کامل در سازمان ملل، دولت فلسطينی می تواند به تعدادی از معاهدات و سازمان های جهانی بپيوندد.
عضويت در دادگاه بين المللی جنايی از جمله اين سازمان هاست. در سال ۲۰۰۹ دولت خودگردان فلسطينی از دادگاه بين المللی خواست تا به به آنچه که «جنايات اسرائيل در دسامبر سال ۲۰۰۸ و ژانويه سال ۲۰۰۹ در نوار غزه» خوانده شد، رسیدگی کند. در صورت پيوستن تشکیلات فلسطينی به سازمان ملل، حتی بدون داشتن عضويت کامل، دادگاه ياد شده ناگزير از رسيدگی به اين گونه درخواست هاست.
تهديد به قطع کمک ها
طرح عضويت دولت خود گردان فلسطينی در سازمان ملل يکی از نتايج مستقيم تغييرات سياسی ناشی از «بهار عربی» در منطقه و نويد توسعه آن، فراسوی سه کشور شمال آفريقا است.
اين تغييرات بی ترديد نگرانی های امنيتی اسرائيل را به نحو محسوسی افزايش داده است. تل آویو تاکنون به دليل داشتن قدرت انحصاری و تعيين کننده در منطقه، بيشتر متمايل به تحميل حداکثر خواسته های خود بوده تا تن دادن به خواسته های پايه که از سوی فلسطينيان مطرح می شوند.
بعد از تغيير وضعيت در برخی از کشورهای عربی خاورمیانه و برخورداری آنها از پشتيبانی جدی ترکيه، موازنه قدرت در منطقه به هيچ وجه شبيه گذشته نخواهد ماند. اين تغيير وضعيت را اسرائيل از هم اکنون به خوبی احساس می کند.
فلسطينی ها نيز با درک اين تغييرات در منطقه و احساس وزيدن نسيم موافق در جهت خواسته های اساسی آنها، اختلاف های درونی را کنار گذاشته و از هفته ها قبل رايزنی های بيشتری را میان رهبران نوار غزه و ساحل غربی ترتيب داده اند.
اين نزديکی در حدی است که خالد مشعل، رهبر حماس، به رغم مخالفت جدی با تعيين سلام فياض به نخست وزيری دولت انتقالی فلسطين، نامزدی اسماعيل هنيه برای اين پست را فعلا بايگانی کرده و به اميد دست يافتن به نتايج بزرگتر، حمايت از طرح عضويت فلسطين در سازمان ملل را در دستور کار خود قرار داده است.
در مقابل، اسرائيل که در تنگنا قرار گرفته است، تنها می تواند به حربه تهديد به «قطع کمک های مالی به دولت خودگردان در ساحل غربی» متوسل شود- وسيله ای که بعد از بی نتيجه ماندن گفت و گوهای روز يکشنبه در نيويورک، دانی ايالون، معاون وزير امور خارجه اسرائيل، هم صدا با گروهی ديگر از حاميان مالی فلسطينی ها در غرب، از اشاره به آن پرهيز نکرد.
استقلال کامل و عضويت
با توجه به روند وضعيت موجود، به نظر می رسد که طرح پيوستن تشکیلات فلسطينی به سازمان ملل روز ۲۳ ماه سپتامبر تقديم مجمع عمومی شود. دولت عباس همچنين مصمم به اعلام استقلال کامل و خروج از وضعيت کنونی خودگردانی» است.
تاکنون ۱۲۷ کشور جهان دولت خودگردان فلسطينی را به رسميت شناخته اند. برای دست يافتن به عضويت کامل سازمان ملل، هر کشور داوطلب، نيازمند دو سوم آراء اعضاء مجمع عمومی است.
انتظار می رود که پيشنهاد عضويت فلسطين در مجمع عمومی با حمايت بيش از ۱۶۰ کشور جهان روبرو شود. اما قبل از طرح درخواست در مجمع، شورای امنيت بايد با اصل درخواست موافقت کند.
آمريکا از پيش اعلام داشته که در صورت طرح اين درخواست در شورای امنيت، از حق وتو برای رد آن استفاده خواهد کرد. استفاده واشنگتن از حق وتو در رد درخواست پيوستن فلسطين به سازمان ملل، افکار عمومی کشورهای مسلمان را عليه آمريکا تحريک کرده و کمک های آمريکا در جهت تسهيل و تحقق آرمان های مردم تونس، مصر و ليبی را خنثی می کند.
در شرايطی که جنبش موسوم به «بهار عربی» فرصت های تازه ای برای اصلاح مناسبات واشنگتن با کشور های مسلمان منطقه ايجاد کرده، بی ثباتی ناشی از وضعيت انتقالی در منطقه، برای آن کشور چالش هايی را خلق کرده که تا چند ماه پيش به هيچ وجه قابل پيش بينی نبود.
