آمریکا می گوید٬ شواهد و آزمایشهای جدید روی باقیمانده تسلیحاتی که در حمله روز ۲۳ شهریور به تاسیسات نفتی عربستان سعودی به کار برده شده نشان میدهند که حمله از سمت شمال صورت گرفته و به این ترتیب ارزیابی قبلی در مورد انجام این حملات توسط ایران را تقویت می کند.
آمریکا در این گزارش موقت از روند تحقیقات، که قبل از ارائه به شورای امنیت سازمان ملل متحد در روز پنجشنبه نسخهای از آن در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفته، می گوید یکی از پهپادها قبل از اصابت به هدف از نقطهای در حدود ۲۰۰ کیلومتری شمال غرب محل حمله عبور کرده است.
در بخشی از این گزارش گفته می شود:«این نکته بعلاوه برد تخمینی خودروی هوایی بدون سرنشین که حدود ۹۰۰ کیلومتر است نشان می دهد که مبدا حمله به احتمال زیاد در شمال بقیق قرار داشته است. (بقیق یکی از تاسیسات نفتی است که در این حملات هدف قرار گرفت.)
این گزارش می افزاید که تحقیقات آمریکا بین پهپادهای مورد استفاده در این حملات و یک مدل پهپاد که در ایران طراحی و ساخته شده و با نام IR-05 شناخته می شود شباهت هایی پیدا کرده است.
با این همه، این گزارش خاطر نشان می کند که آزمایشها در مورد باقیمانده تسلیحات به کار برده شده در این حملات تاکنون نتوانسته مبدا دقیق حملات را مشخص کند.
در بخش دیگری از این گزارش گفته می شود:«در حال حاضر نهادهای امنیتی آمریکا از روی آزمایش تسلیحاتی که در حمله ۱۴ سپتامبر به عربستان سعودی به کار برده شده نتوانسته اند اطلاعاتی به دست بیاورند که مبدا حملات را مشخص کند.»
یک مقام وزارت خارجه آمریکا به خبرگزاری رویترز گفت یافتههای این تحقیقات شامل اطلاعات محرمانه جدیدی است.
آمریکا، اتحادیه اروپا و عربستان سعودی ایران را مسئول حملات ۱۴ سپتامبر می دانند. شورشیان حوثی یمن مسولیت این حمله را پذیرفته اند و ایران که از حوثیها حمایت می کند دخالت در این حمله را تکذیب کرده است. یمن در جنوب عربستان سعودی قرار دارد.
خبرگزاری رویترز ماه گذشته در یک گزارش اختصاصی دیگر گفت مقامات ارشد ایران حملات را تایید کرده اند ولی درعین حال از حمله مستقیم که ممکن بود به واکنش شدید و ویرانگر آمریکا منجر شود، پرهیز کردند.
به گفته سه مقام مطلع از جلسات مقامات ارشد حکومت ایران و منبع چهارم که به تصمیم گیران حکومت ایران نزدیک است آنها به جای حمله مستقیم تصمیم گرفتند به تاسیسات نفتی عربستان سعودی در بقیق و خریص حمله کنند.
در آن گزارش یک منبع در خاورمیانه که از تحقیقات در مورد این حمله اطلاع دارد به خبرگزاری رویترز گفته بود مبدا حملات پایگاه هوایی اهواز بوده که در ۶۵۰ کیلومتری شمال بقیق قرار دارد.
یک منبع امنیتی غربی نیز گفته بود برخی از موشکها و پهپادها از حریم هوایی کویت و عراق عبور کرده اند تا به این ترتیب ایران بتواند دخالت در حمله را انکار کند.
این حمله حدود ۱۷ دقیقه طول کشید و در آن ۱۸ پهپاد و سه موشک با حرکت در ارتفاع پایین به کار برده شد. تحت تاثیر آن میزان تولید نفت عربستان سعودی برای چند هفته به شکل چشمگیری کاهش یافت، حدود ۵ درصد از عرضه نفت به بازار جهانی قطع شد و بهای این محصول یکباره افزایش یافت. عربستان سعودی روز سوم اکتبر اعلام کرد که تولید نفت خود را در حد عادی احیا کرده است.
دولت آمریکا گزارش جدید تحقیقات در مورد این حمله را به جلسه محرمانه شورای امنیت ارائه خواهد داد و امیدوار است که با این اقدام بتواند از سیاست منزوی کردن ایران و مجبور ساختن آن کشور به مذاکره در مورد یک توافق هستهای جدید حمایت بیشتری جلب کند.
سازمان ملل متحد نیز در گزارش مشابهی که هفته پیش منتشر شد گفت «قادر نیست به طور مستقل تایید کند که پهپادها و موشک هایی که در حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی به کار گرفته شده اند ایرانی هستند.»
این گزارش در عین حال یادآوری کرد که «به نظر نمی رسد حوثیهای یمن چنین سلاح هایی در اختیار داشته باشند.»
در گزارش موقت آمریکا از تحقیق در مورد این حملات چندین تصویر از قطعات پهپادها، از جمله قطعات موتور آنها گنجانده شده و آمریکا می گوید این قطعات با پهپادهای شناسایی شده ایران «شباهت زیادی دارند» و یا «کاملا یکسان هستند.»
یک تصویر دیگر در این گزارش عکسی از صفحه جهت یابی باقیمانده پهپادهایی است که در محل حمله پیدا شده و تنظیم کنندگان گزارش می گویند به نظر می رسد که سال تولید این قطعه بر مبنای تقویم ایرانی را نشان می دهد. این گزارش می افزاید نام شرکت «صدرا» که در عرصه فناوری با حکومت ایران همکاری می کند روی یکی از علامتهای بدنه پهپادها پیدا شده است.
دولت آمريکا ارديبهشت سال گذشته از برجام خارج شد و تحريمها عليه ايران را از سر گرفت که هدف اصلی آن قطع صادرات نفت، مهمترين منبع درآمد جمهوری اسلامی ايران است.
واشنگتن به عنوان بخشی از سياست موسوم به «فشار حداکثری» و با هدف مسدود کردن منابع درآمد ايران دهها شرکت، موسسه و فرد ايرانی را تحريم کرده است. برخی از صاحبنظران معتقدند که اين فشارها باعث شده رفتار ايران تعرضی تر شود.
دبیرکل سازمان ملل اخیرا اعلام کرد که نمیتواند به طور مستقل، ایرانی بودن تسلیحات حمله به تاسیسات عربستان را تایید کند.