یک گزارش کمیته اطلاعاتی سنای آمریکا نشان می‌دهد که تکنیک‌های مورد استفاده در «بازجویی خشن» از شبه نظامیان بازداشتی در زندان‌های مخفی سیا ناکارآمد بوده و هرگز منجر به کسب اطلاعات به منظور مقابله با توطئه‌های تروریستی نشده است.
این گزارش که روز سه شنبه ۱۸ آذر منتشر شد، سازمان اطلاعات مرکزی را متهم کرده که افکار عمومی و تصمیم‌گیران را درباره برنامه «بازجویی خشن» گمراه کرده است که بخش عمده‌ای از آن توسط دو پیمانکار خارج از این سازمان، توسعه، اجرا و برنامه ریزی شده بود.
سنای آمریکا، سیا را متهم کرده که روند بازجویی‌هایش وحشیانه‌تر از چیزی بوده که به آن اعتراف کرده است.
برنامه یاد شده طی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ اجرا شد و بر اساس آن از بازداشتی‌های القاعده و سایر زندانیان متهم به تروریسم در گوشه و کنار جهان بازجویی می‌شد.
این گزارش ۵۰۰ صفحه‌ای خلاصه گزارش کامل ۶۷۰۰ صفحه‌ای است و در آن نتیجه تحقیقات سنا در مورد روش‌های غیرقانونی بازجویی از مظنونان به عضویت در القاعده پس از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر تا سال ۲۰۰۹ انتشار یافته است.
در این گزارش گفته می‌شود که ۱۱۹ مظنون در مراکز بازداشت سیا در کشورهای دیگر نگهداری می‌شدند و دستکم در مورد ۳۹ نفر از آنها روش‌های غیرقانونی، از جمله ایجاد احساس خفگی با فرو بردن سر زندانی به زیر آب و تهدید به مرگ به کار رفته است.
همچنین سیا در پاسخ به پرسش‌های مقام‌های کاخ سفید، اطلاعات گسترده نادرستی در مورد این روش‌ها داده و برخی اسناد و فیلم‌های بازجویی‌ها نیز نابود شده است.
این گزارش نتیجه گرفته است که روش‌های خشن و غیرقانونی بازجویی برای کسب اطلاعات موفق نبوده است.
گزارش یاد شده نتیجه پنج سال تحقیق کمیته اطلاعاتی سنا درباره این برنامه است که هدف از آن، گرفتن اطلاعات از زندانیان القاعده و سایر بازداشتی‌ها در بازداشتگاه‌های سراسر جهان است.
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و دیگر اعضای ارشد دولت آمریکا گفته‌اند که این برنامه اثرگذار بوده و با استفاده از آن شماری از توطئه‌های تروریستی کشف شده است.
در همین حال، باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا به این گزارش واکنش نشان داده و گفته است که شکنجه اعضای القاعده توسط سیا «برخلاف ارزش‌های ما» بوده است.
وی در بیانیه‌ای اظهار داشت: «من به همین دلیل وقتی که به مقام ریاست جمهوری رسیدم به صراحت شکنجه را ممنوع کردم چرا که یکی از ابزارهای موثر در نبرد علیه تروریسم و تامین امنیت آمریکایی‌ها، پایبندی به آرمان‌های‌مان است».
آقای اوباما تاکید کرد که «روش‌های خشن بازجویی دیگر اعمال نخواهند شد و تکنیک‌های مورد استفاده توسط سیا، به منافع آمریکا در خارج ضربه می‌زند بدون اینکه به تلاش‌های ضد تروریستی کمکی کند».
رییس جمهوری آمریکا اظهار امیدواری کرده است که گزارش سنا «بتواند به ما کمک کند تا این تکنیک‌ها را در زمانی که اعمال شده‌اند، یعنی در گذشته، رها کنیم».
دیان فینستاین، رئیس کمیته اطلاعاتی سنا، از دیگر کسانی‌ست که به روش‌های بازجویی انتقاد وارد کرده و گفته است آنها «لکه‌ای بر ارزش‌های ما و تاریخ ما است».
از سوی دیگر جمعی از جمهوری‌خواهان آمریکا سخنانی را در مخالفت با انتشار گزارش بیان کرده‌اند.
در میان این افراد رهبر جمهوری‌خواهان سنا، میچ مک‌کانل، از جمله کسانی بوده است که همراه با سکسبی چمبلیس، دیگر سناتور جمهوری‌خواه، از انتشار گزارش انتقاد کرده در مورد تبعات آن ابراز نگرانی کرده‌اند.
سناتور چمبلیس که از اعضای ارشد کمیته اطلاعاتی است در تکذیبیه‌ای به اسناد گفته بود گزارش به وجود آورنده «این احساس غلط است که سی‌آی‌ای، فعالانه در حال گمراه کردن سیاستمداران بود و مانع از تلاش‌های ضدتروریستی دیگر سازمان‌های فدرال در زمان اجرای برنامه می‌شد».
به گزارش رسانه‌های آمریکایی شش تن از هفت سناتور جمهوری‌خواه این کمیته در گزارشی گفته‌اند «شک نداریم که برنامه‌های بازداشتی سیا زندگی‌های زیادی را نجات داده و در زمانی که در حال اجرا بوده، نقشی حیاتی در ضعیف کردن القاعده داشته است».
دیک چنی، معاون جرج بوش، در زمان ریاست‌جمهوری او، نیز در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک‌تایمز این گفته‌ها که برای نمونه سیا مرزها را در نوردیده، دروغ گفته یا بازجویی‌ها برنامه‌ای شریرانه بوده است را «مشتی مزخرف» توصیف کرده است.
شبکه ام‌اس‌ان‌بی‌سی البته گفته آقای چنی خود گزارش منتشر شده را نخوانده است.
اما جان مک‌کین، سناتور جمهوری‌خواه، از کسانی بود که با بسیاری از هم‌حزبی‌های خود همراه نشد، از روش‌های شکنجه انتقاد کرد و در صحن سنا گفت شکنجه‌ها «نه تنها نتوانسته است به هدف خود، یعنی جلوگیری از حملات بیشتر به آمریکا و متحدان ما را بگیرند، بلکه در واقع منافع امنیتی ما و نیز وجه ما به عنوان یک نیروی خوب در جهان را، به خطر انداختند».
در آستانه انتشار گزارش سنای آمریکا در مورد روش‌های بازجویی در سازمان سیا، تدابیر امنیتی در مراکز دیپلماتیک آمریکا در نقاط مختلف جهان افزایش یافت.
کاخ سفید روز دوشنبه اعلام کرده بود به دلیل «برخی شواهد در مورد خطراتی بزرگ‌تر»، سفارتخانه‌ها و دیگر پایگاه‌های آمریکا اقدامات احتیاطی اتخاذ کرده‌اند.
