رييس «مرکز جانبازان» ایران به تازگی گفت رژيم صدام حسين ۳۰۰ بار عليه سربازان و غير نظاميان ايرانی از سلاح های شيميايی استفاده کرد. برآورد می شود که صدهزار نفر در اين حملات مجروح شده باشند.
بسياری از آنان که دو دهه پس از پايان جنگ هنوز از اثرات بمب های شيميايی رنج می برند، در حالی محاکمه صدام حسين رهبر پيشين عراق را دنبال می کنند که همچنان خواستار برقراری عدالتند.
از آنها بعنوان قربانيان فراموش شده صدام حسين ياد می شود. آنان سربازانی هستند که در جنگ ايران و عراق در جبهه ها می جنگيدند و بسياری از آنها هم غير نظاميانی هستند که نقشی در جنگ نداشتند.
در حال حاضر حدود ۵۵ هزار نفر رسما به عنوان قربانيان سلاح های شيميايی در ايران به ثبت رسيده اند اما گفته می شود که حدود يک میليون ايرانی در جنگ خونين هشت ساله ميان ايران و عراق تحت تاثير سلاح های شيميايی قرار گرفتند.
حسين محمديان از اهالی سردشت يکی از اين قربانيان است. سردشت چند ماه پيش از حلبچه بمباران شيميايی شد، اما بازتاب چندانی در رسانه های بين المللی نداشت و به فراموشی سپرده شد. گرچه آقای محمديان آن بعد از ظهر گرم تابستان سال ۱۳۶۶ را به خوبی به ياد دارد.
وی می گويد: «اين اولين باری نبود که سردشت مورد حمله قرار می گرفت، اما چيزی که فرق می کرد اين بود که اين بار و البته اين بعدا مشخص شد که شهر مورد حمله شيميايی قرار گرفته بود. بمب ها سی چهل قدمی من منفجر شدند، در فاصله بيست متری خانه بودم و فکر کردم به احتمال زياد خونمون خراب شده و پدر مادرم زير آوار مانده اند. به سرعت به سوی خونه می دويدم که متوجه شدم فضا را دود غليظی گرفته و بوی عجيبی به مشام می رسد.»
انفجار چند بمب با کلاهک های حامل گاز خردلی حدود ۴۵۰۰ نفر از اهالی شهر سردشت را آلوده کرده بود. ۱۱۳ نفر درروزها و هفته های اول جان خود را از دست دادند.
آقای محمديان می گويد:«مردم شديدا سرفه می کردند، پوست شان تاول زده بود، برخی استفراغ می کردند و سايرين هم به خاطر سوزش شديد چشم های خود را به دشواری می توانستند باز کنند.»
۱۱ نفر از اعضای خانواده آقای محمديان زخمی شده بودند. حال خود او چنان وخيم بود که به بيمارستانی در تهران و بعدا به مادريد منتقل شد و تنها نزديک دو ماه پس از بمباران از مرگ پدر خود با خبر شد.
آقای محمديان که حال عضو هيات مديره انجمن دفاع از قربانيان سلاح های شيميايی در سردشت است، می گويد: «نزديک به دو دهه پس ازحمله شيميايی صدام، هنوز بسياری از اهالی شهر از جمله خود او از عوارض ناشی از آن رنج می برند.»
وی خاطر نشان می کند:«بسياری دچار مشکلات تنفسی هستند، اعصابشان ضعيف است و مقاومت بدنشان کم شده، واقعيت اين است که علم پزشکی هنوز نتوانسته علاج قطعی برای آنها پیدا کند.»
در طول سال های گذشته شماری از قربانيان به خاطر مشکلات ريوی جان خود را از دست داده اند و بسياری هم توانايی کار کردن را ندارند.
دکتر شهريار خاطری می گويد:«بسياری از بازماندگان حملات شيميايی از مشکلات روحی از جمله اضطراب و افسردگی رنج می برند.»
آقای خاطری ۱۴ ساله بود که داوطلبانه به نيروهای مسلح پيوست و چند سال را در جبهه های جنگ گذراند و از نزديک شاهد چند حمله شيميايی با گاز خردلی و نيز گاز اعصاب بود.
پس از جنگ، آقای خاطری تحصيلات خود را در رشته پزشکی به اتمام رساند و در زمينه کمک و جلب توجه افکار عمومی به اوضاع قربانيان سلاح های شيميايی مشغول به کار شد.
وی می گويد بسياری از بازماندگان از بيماری های ريوی، پوستی و نيز بينايی رنج می برند:«اين يکی از دلايلی است که ما فکر می کنيم قدرت تخریبی سلاح های شيميايی نسبت به سلاح های متعارف بسیار بيشتراست و بعد از بيست سال حتی آنهايی که در آن زمان آسيب دیدنشان چندان شديد نبود، الان يواش يواش شروع می کنند به پيدا کردن اين عوارض.»
دکتر خاطری در حال حاضر مدير روابط بين الملل انجمن دفاع از قربانيان سلاح های شيميايی است، سازمانی غير دولتی که در زمينه کمک رسانی به قربانيان و اطلاع رسانی فعاليت می کند.
یکی از اهالی سردشت
وی می گويد: «قربانيان ايرانی سلاح های شيميايی احساس می کنند جهان آنها را فراموش کرده است.»
وی می گويد:«بسياری از آنها خشنودند که صدام حسين، رهبر پيشين عراق سر انجام به دادگاه کشيده شده است اما محاکمه او باعث سرخوردگی نيز شده است.»
دکتر خاظری می افزايد:«من و خيلی از بازماندگان جنگ که با آنها صحبت کرده ام خوشحالند که صدام محاکمه می شود، اما خيلی همه ناراحت هستند و احساس سرخوردگی می کنند که حمله به ايران و استفاده از سلاح های شيميايی عليه ايران ناديده گرفته شد و احساس می کنند اين دادگاه عادلانه نيست.»
در سردشت، حسين محمديان می گوید صدام حسين که به خاطر قتل غير نظاميان عراقی به اعدام محکوم شده است باید به خاطر جناياتش عليه ايرانيان نيز محاکمه شود.
وی می گوید:«دوست داشتم قبل از اينکه حکم اعدام صدام اجرا شود جواب اين سوال مشخص شود که چه چيز باعث گردید که وی عليه مردم بی دفاع سردشت که نقش چندانی در جنگ نداشتند سلاح های شيميايی بکار ببرد؟»
برای ده ها يا صدها هزار ايرانی که زندگيشان تحت تاثير بمب های شيميايی قرار گرفت، اين پرسش مهمی است که شايد برای هميشه بی پاسخ بماند.