فعالان و کنشگران حقوق بشر در سال ۲۰۱۲ برای دفاع از موازين اساسی حقوق بشر و آزادی های سياسی و مدنی در شرايط جنگ و درگيری های مسلحانه ، سرکوب گسترده توسط حکومت ها و اجرای قوانين سرکوبگرانه جديد روزهای سخت و پرکاری را گذرانده اند.
به مناسبت دهم دسامبر روز جهانی حقوق بشر، راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی ، شرح حال مختصری از ۱۲ فعال سرشناس حقوق بشر و مدافعان آزادی های سياسی و مدنی را منتشر کرده است.
۱- آن سان سوکی، از سياستمداران برجسته مخالف دولت در برمه، یا میانمار، که آزاد است.
انگ سان سوکی از رهبران اصلی و پيشتاز مبارزت دمکراسی خواهانه کشور برمه ( ميانمار) طی بيش از دو دهه اخير بوده است. او از سال ۱۹۸۹ به اين سو بيش از پانزده سال را در شرايط حبس خانگی سپری کرده و بالاخره در سال ۲۰۱۰ آزاد شد. پس از اجرای يک سری اصلاحات سياسی توسط حاکمان نظامی برمه و برگزاری انتخابات سراسری وی به عنوان نماينده پارلمان انتخاب شد.
در ماه نوامبر باراک اوباما، رييس جمهور آمريکا در جريان سفر به برمه یا میانمار، با وی در منزلی که سال ها در آن حبس بود ملاقات کرد. مبارزات خستگی ناپذير وی در راه دمکراسی و حقوق بشر جوائز فراوانی را برای وی به ارمغان آورده که جايزه صلح نوبل سال ۱۹۹۱ يکی از آن موارد است.
۲- چن گوانچنگ، فعال حقوق مدنی در چين، آزاد است ولی تصميم به مهاجرت گرفت.
او که نابينا است با خودآموزی در رشته حقوق کار وکالت را آغاز کرد. وی پس از افشاگری در مورد آزارهای مربوط به قانون کنترل جمعيت و تک فرزندی در چين، از جمله سقط جنين اجباری در ماه های پايانی دوره بارداری و مقطوع النسل کردن زنان، در سطح بين المللی مورد توجه قرار گرفت.
پس از طی چهار سال زندان وی در آوريل سال ۲۰۱۲ از حبس خانگی گريخت و به سفارت آمريکا در پکن پناه برد که باعث بروز يک مشکل ديپلماتيک بين چين و آمريکا شد. در ماه های پس از اين حادثه به وی اجازه داده شد که همراه همسر و دو دخترش به آمريکا مهاجرت کند.
۳- آلس بيالياتسکی، از رهبران مخالف حکومت بلاروس که در حال حاضر در زندان است. وی در حال حاضر دوره چهار سال و نيمه حبس خود را طی می کند. جرم فرار از ماليات که عليه وی صادر شده در غرب به عنوان اقدامی سياسی محکوم شده است. آلس بيالياتسکی بنيانگذار اولين جنبش طرفدار دمکراسی در بلاروس به نام جبهه مردمی بلاروس و درعين حال رييس مهمترين گروه مدافع حقوق بشر به نام مرکز حقوق بشر بهار است. او از جمله نامزدهای نهايی سال ۲۰۱۲ برای دريافت جايزه آزادی انديشه ساخاروف بود.
۴- نسرين ستوده، وکيل حقوق بشر در ايران که در حال حاضر زندانی است. نسرين ستوده سال ها به طور فعال از پرونده مخالفان سياسی، زنان و نوجوانانی که حکم اعدام گرفته بوده اند، دفاع کرده است. وی در حال حاضر دوران حبس شش ساله خود را می گذراند. دستگاه قضايی ايران وی را متهم به نشر اکاذيب و توطئه عليه امنيت ملی کشور کرده است. وی يکی از دريافت کنندگان جايزه آزادی انديشه ساخارف در سال ۲۰۱۲ بود.
۵- ال وی وی، هنرمند و فعال سياسی چين. وی يکی از هنرمندان برجسته هنرهای تجسمی در سطح جهان است که در طراحی استاديوم معروف پکن برای بازی های المپيک به نام « لانه پرنده» مشارکت داشته است. در سال های اخير وی به خاطر انتقاد از فساد سياسی و مالی و تلاش دولت برای سرپوش گذاشتن بر اين مسائل خشم حاکمان چين را برانگيخته است.
سال گذشته وی به مدت سه ماه بازداشت شد. اتهام وی فرار از ماليات بود که خودش آن را به شدت تکذيب کرده و معتقد است که اقدامی با انگيزه های سياسی است. دفتر اداره ماليات پکن از وی خواسته که مبلغی معادل دو ميليون و ۴۰۰ هزار دلار به عنوان ماليات معوقه و جريمه پرداخت کند.
۶- تظاهرکنندگان بولوتنايا در روسيه، يک نفرشان در زندان و هفده نفر ديگر در حبس خانگی و يا حبس موقت هستند.
نام تظاهر کنندگان بولوتنايا از ميدانی در شهر مسکو به عاريه گرفته شده که اين افراد در روز ششم ماه مه در جريان گردهمايی مخالفان در آنجا دستگير شدند. مقامات دادستانی می گويند که اين هجده تظاهرکننده آغاز گر و مشوق بی نظمی بوده و به ماموران پليس حمله کرده اند. در صورت تاييد چنين اتهامتی هر يک از اين افراد ممکن است با دوره های زندان چندين ساله روبرو شوند.
يکی از اين افراد که محاکمه شده به چهار سال و نيم زندان محکوم شده است. يکی ديگر از متهمان به نام الکساندر کوسنکو در حال مبارزه با درخواست دادستانی برای بستری کردن وی در يک بيمارستان روانی است. الکساندر کوسنکو پس از تحمل شرايط دشوار در حين خدمت سربازی به اختلال روانی دچار شده است. تظاهر کنندگان بولوتنايا اکنون برای بسياری به نمادی از مقاومت در برابر سرکوب های مستمر دولت روسيه بدل شده اند.
۷- پيتر بوکائرت، مسئول فعاليت های اضطراری سازمان ديده بان حقوق بشر از آمريکا. پيتر بوکائرت يکی از افراد بسيار فعال در زمينه بررسی موارد نقض حقوق بشر در مناطق درگير جنگ است. در سال جاری سازمان ديده بان حقوق بشر گزارشی منتشر کرد که در آن جزييات مربوط به اعدام افرادی که در کاروان حامل معمر قذافی دستگير شده بودند به خوبی ثبت شده است.
طبق اين گزارش که براساس تحقيقات پيتر بوکائرت تنظيم شده اعدام دسته جمعی اين افراد پر شمارترين مورد اعدام هايی است که توسط نيروهای مخالف قذافی انجام شده است.
۸- دنيس موکوگه، پزشک اهل کنگو که اکنون دوره معالجه پس از سوءقصد را طی می کند.
دنيس موکوگه جراح بيماری های زنان که در سال های قبل نامزد دريافت جايزه صلح نوبل بوده، مدير و گرداننده بيمارستانی است که در آنجا قربانيان تجاوز و خشونت های جنسی جنگ داخلی کنگو را معالجه می کنند. در ماه اکتبر مردان مسلح به خانه وی حمله کرده، يکی از نگهبانان وی را کشته ، فرزاندن وی را با اسلحه تهديد کرده و به سوی وی شليک کردند. در جريان اين حمله که به نظر می رسد اقدامی برنامه ريزی شده برای ترور وی بوده است به وی و اعضای خانواده اش آسيبی نرسيد. وی و اعضای خانواده اش اکنون در خارج از کنگو هستند. سازمان عفو بين الملل اين اقدام را به عنوان حمله ای « انتقام جويانه » محکوم کرد.
۹- ولاديمير کوزلوف، رهبر گروههای مخالف دولت قزاقستان که در زندان است. ولاديمير کوزلوف رهبر جنبش «به پيش» و جبهه مردمی قزاقستان از گروه های مخالف دولت است.
او که از مخالفان سرسخت نظربايف، رییس جمهوری این کشور است در ماه اکتبر در جريان اعتصاب کارگران صنعت نفت در شهر ژانا اوزن، به اتهام اقدام برای سرنگونی حاکميت به يک سال و نيم زندان محکوم شد. جامعه بين المللی زندانی شدن وی را به طور گسترده محکوم کرده و سازمان ديده بان حقوق بشر اين اقدام را «ضربه ای سنگين به آزادی بيان و تعدد گرايی سياسی در کشورهای آسيای مرکزی» توصيف کرده است.
۱۰- ملاله يوسف زهی، مدافع حق آموزش دختران در پاکستان که اکنون دوره معالجه پس از سوءقصد را طی می کند.
وی يک دختر چهارده ساله است که به خاطر شهامت در مبارزه برای حق آموزش دختران و دفاع از حقوق کودکان در مناطق قبيله ای و تحت نفوذ اسلام گرايان در پاکستان شهرت فراوانی پيدا کرده است. در ماه اکتبر اعضای طالبان وی را در مسير رفتن به مدرسه با شليک گلوله زخمی کردند. وی هم اکنون در بيمارستانی در بريتانيا تحت معالجه است.
۱۱- ادراک عباس اف، روزنامه نگار اهل آذربايجان. ادراک عباس اف پس از ضرب و شتم شديد توسط ماموران پليس و نگهبانان شرکت دولتی انرژی به شدت آسيب ديده و در بيمارستان بستری شد. او در حال فيلمبرداری از تخريب خانه ها توسط اين شرکت در يکی از محلات حومه شهر باکو بود. گروه های مدافع حقوق بشر و سازمان امنيت و همکاری اروپا اين حمله را محکوم کردند.
ادراک عباس اف از روزنامه نگاران روزنامه « زرکالو» يکی از معدود رسانه های مستقل در جمهوری آذربايجان و از جمله بنيانگذاران «موسسه دفاع از آزادی و امنيت» روزنامه نگاران در آن کشور است. در ماه مارس موسسه «بايگانی سانسور» از نهادهای بين المللی مدافع آزادی بيان، يکی از جوايز سالانه خود را به ادراک عباس اف اعطا کرد.
۱۲- پوسی رايوت ، فعالان آزادی بيان و از مخالفان حکومت روسيه ، دو عضو گروه هنوز زندانی و عضو سوم آزاد شده است. اين گروه موسيقی پانک که اعضای آن سه دختر جوان هستند، در ماه فوريه وقتی که ترانه ای انتقادی از ولاديمير پوتين رهبر روسيه را در بزرگترين کليسای جامع شهر مسکو اجرا کرد، موجب خشم شديد حکومت شد.
اعضای گروه پوسی رايوت، ماريا آليوخينا، ايکاترينا ساموتسويچ و نادژدا تولوکونيکوا ( نفر پايين سمت راست) به آشوب گری با انگيزه های ضد دينی محکوم شده و برای هر يک حکم دو سال زندان صادر شد. اين حکم واکنش های بين المللی شديدی را برانگيخت.
ايکاترينا ساموتسويچ بعدا به طور مشروط از زندان آزاد شد. اين گروه سه نفره از جمله نامزدان دريافت جايزه آزادی انديشه ساخاروف در سال ۲۰۱۲ بود.
به مناسبت دهم دسامبر روز جهانی حقوق بشر، راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی ، شرح حال مختصری از ۱۲ فعال سرشناس حقوق بشر و مدافعان آزادی های سياسی و مدنی را منتشر کرده است.
۱- آن سان سوکی، از سياستمداران برجسته مخالف دولت در برمه، یا میانمار، که آزاد است.
انگ سان سوکی از رهبران اصلی و پيشتاز مبارزت دمکراسی خواهانه کشور برمه ( ميانمار) طی بيش از دو دهه اخير بوده است. او از سال ۱۹۸۹ به اين سو بيش از پانزده سال را در شرايط حبس خانگی سپری کرده و بالاخره در سال ۲۰۱۰ آزاد شد. پس از اجرای يک سری اصلاحات سياسی توسط حاکمان نظامی برمه و برگزاری انتخابات سراسری وی به عنوان نماينده پارلمان انتخاب شد.
در ماه نوامبر باراک اوباما، رييس جمهور آمريکا در جريان سفر به برمه یا میانمار، با وی در منزلی که سال ها در آن حبس بود ملاقات کرد. مبارزات خستگی ناپذير وی در راه دمکراسی و حقوق بشر جوائز فراوانی را برای وی به ارمغان آورده که جايزه صلح نوبل سال ۱۹۹۱ يکی از آن موارد است.
۲- چن گوانچنگ، فعال حقوق مدنی در چين، آزاد است ولی تصميم به مهاجرت گرفت.
او که نابينا است با خودآموزی در رشته حقوق کار وکالت را آغاز کرد. وی پس از افشاگری در مورد آزارهای مربوط به قانون کنترل جمعيت و تک فرزندی در چين، از جمله سقط جنين اجباری در ماه های پايانی دوره بارداری و مقطوع النسل کردن زنان، در سطح بين المللی مورد توجه قرار گرفت.
پس از طی چهار سال زندان وی در آوريل سال ۲۰۱۲ از حبس خانگی گريخت و به سفارت آمريکا در پکن پناه برد که باعث بروز يک مشکل ديپلماتيک بين چين و آمريکا شد. در ماه های پس از اين حادثه به وی اجازه داده شد که همراه همسر و دو دخترش به آمريکا مهاجرت کند.
۳- آلس بيالياتسکی، از رهبران مخالف حکومت بلاروس که در حال حاضر در زندان است. وی در حال حاضر دوره چهار سال و نيمه حبس خود را طی می کند. جرم فرار از ماليات که عليه وی صادر شده در غرب به عنوان اقدامی سياسی محکوم شده است. آلس بيالياتسکی بنيانگذار اولين جنبش طرفدار دمکراسی در بلاروس به نام جبهه مردمی بلاروس و درعين حال رييس مهمترين گروه مدافع حقوق بشر به نام مرکز حقوق بشر بهار است. او از جمله نامزدهای نهايی سال ۲۰۱۲ برای دريافت جايزه آزادی انديشه ساخاروف بود.
۴- نسرين ستوده، وکيل حقوق بشر در ايران که در حال حاضر زندانی است. نسرين ستوده سال ها به طور فعال از پرونده مخالفان سياسی، زنان و نوجوانانی که حکم اعدام گرفته بوده اند، دفاع کرده است. وی در حال حاضر دوران حبس شش ساله خود را می گذراند. دستگاه قضايی ايران وی را متهم به نشر اکاذيب و توطئه عليه امنيت ملی کشور کرده است. وی يکی از دريافت کنندگان جايزه آزادی انديشه ساخارف در سال ۲۰۱۲ بود.
۵- ال وی وی، هنرمند و فعال سياسی چين. وی يکی از هنرمندان برجسته هنرهای تجسمی در سطح جهان است که در طراحی استاديوم معروف پکن برای بازی های المپيک به نام « لانه پرنده» مشارکت داشته است. در سال های اخير وی به خاطر انتقاد از فساد سياسی و مالی و تلاش دولت برای سرپوش گذاشتن بر اين مسائل خشم حاکمان چين را برانگيخته است.
سال گذشته وی به مدت سه ماه بازداشت شد. اتهام وی فرار از ماليات بود که خودش آن را به شدت تکذيب کرده و معتقد است که اقدامی با انگيزه های سياسی است. دفتر اداره ماليات پکن از وی خواسته که مبلغی معادل دو ميليون و ۴۰۰ هزار دلار به عنوان ماليات معوقه و جريمه پرداخت کند.
۶- تظاهرکنندگان بولوتنايا در روسيه، يک نفرشان در زندان و هفده نفر ديگر در حبس خانگی و يا حبس موقت هستند.
نام تظاهر کنندگان بولوتنايا از ميدانی در شهر مسکو به عاريه گرفته شده که اين افراد در روز ششم ماه مه در جريان گردهمايی مخالفان در آنجا دستگير شدند. مقامات دادستانی می گويند که اين هجده تظاهرکننده آغاز گر و مشوق بی نظمی بوده و به ماموران پليس حمله کرده اند. در صورت تاييد چنين اتهامتی هر يک از اين افراد ممکن است با دوره های زندان چندين ساله روبرو شوند.
يکی از اين افراد که محاکمه شده به چهار سال و نيم زندان محکوم شده است. يکی ديگر از متهمان به نام الکساندر کوسنکو در حال مبارزه با درخواست دادستانی برای بستری کردن وی در يک بيمارستان روانی است. الکساندر کوسنکو پس از تحمل شرايط دشوار در حين خدمت سربازی به اختلال روانی دچار شده است. تظاهر کنندگان بولوتنايا اکنون برای بسياری به نمادی از مقاومت در برابر سرکوب های مستمر دولت روسيه بدل شده اند.
۷- پيتر بوکائرت، مسئول فعاليت های اضطراری سازمان ديده بان حقوق بشر از آمريکا. پيتر بوکائرت يکی از افراد بسيار فعال در زمينه بررسی موارد نقض حقوق بشر در مناطق درگير جنگ است. در سال جاری سازمان ديده بان حقوق بشر گزارشی منتشر کرد که در آن جزييات مربوط به اعدام افرادی که در کاروان حامل معمر قذافی دستگير شده بودند به خوبی ثبت شده است.
طبق اين گزارش که براساس تحقيقات پيتر بوکائرت تنظيم شده اعدام دسته جمعی اين افراد پر شمارترين مورد اعدام هايی است که توسط نيروهای مخالف قذافی انجام شده است.
۸- دنيس موکوگه، پزشک اهل کنگو که اکنون دوره معالجه پس از سوءقصد را طی می کند.
دنيس موکوگه جراح بيماری های زنان که در سال های قبل نامزد دريافت جايزه صلح نوبل بوده، مدير و گرداننده بيمارستانی است که در آنجا قربانيان تجاوز و خشونت های جنسی جنگ داخلی کنگو را معالجه می کنند. در ماه اکتبر مردان مسلح به خانه وی حمله کرده، يکی از نگهبانان وی را کشته ، فرزاندن وی را با اسلحه تهديد کرده و به سوی وی شليک کردند. در جريان اين حمله که به نظر می رسد اقدامی برنامه ريزی شده برای ترور وی بوده است به وی و اعضای خانواده اش آسيبی نرسيد. وی و اعضای خانواده اش اکنون در خارج از کنگو هستند. سازمان عفو بين الملل اين اقدام را به عنوان حمله ای « انتقام جويانه » محکوم کرد.
۹- ولاديمير کوزلوف، رهبر گروههای مخالف دولت قزاقستان که در زندان است. ولاديمير کوزلوف رهبر جنبش «به پيش» و جبهه مردمی قزاقستان از گروه های مخالف دولت است.
او که از مخالفان سرسخت نظربايف، رییس جمهوری این کشور است در ماه اکتبر در جريان اعتصاب کارگران صنعت نفت در شهر ژانا اوزن، به اتهام اقدام برای سرنگونی حاکميت به يک سال و نيم زندان محکوم شد. جامعه بين المللی زندانی شدن وی را به طور گسترده محکوم کرده و سازمان ديده بان حقوق بشر اين اقدام را «ضربه ای سنگين به آزادی بيان و تعدد گرايی سياسی در کشورهای آسيای مرکزی» توصيف کرده است.
۱۰- ملاله يوسف زهی، مدافع حق آموزش دختران در پاکستان که اکنون دوره معالجه پس از سوءقصد را طی می کند.
وی يک دختر چهارده ساله است که به خاطر شهامت در مبارزه برای حق آموزش دختران و دفاع از حقوق کودکان در مناطق قبيله ای و تحت نفوذ اسلام گرايان در پاکستان شهرت فراوانی پيدا کرده است. در ماه اکتبر اعضای طالبان وی را در مسير رفتن به مدرسه با شليک گلوله زخمی کردند. وی هم اکنون در بيمارستانی در بريتانيا تحت معالجه است.
۱۱- ادراک عباس اف، روزنامه نگار اهل آذربايجان. ادراک عباس اف پس از ضرب و شتم شديد توسط ماموران پليس و نگهبانان شرکت دولتی انرژی به شدت آسيب ديده و در بيمارستان بستری شد. او در حال فيلمبرداری از تخريب خانه ها توسط اين شرکت در يکی از محلات حومه شهر باکو بود. گروه های مدافع حقوق بشر و سازمان امنيت و همکاری اروپا اين حمله را محکوم کردند.
ادراک عباس اف از روزنامه نگاران روزنامه « زرکالو» يکی از معدود رسانه های مستقل در جمهوری آذربايجان و از جمله بنيانگذاران «موسسه دفاع از آزادی و امنيت» روزنامه نگاران در آن کشور است. در ماه مارس موسسه «بايگانی سانسور» از نهادهای بين المللی مدافع آزادی بيان، يکی از جوايز سالانه خود را به ادراک عباس اف اعطا کرد.
۱۲- پوسی رايوت ، فعالان آزادی بيان و از مخالفان حکومت روسيه ، دو عضو گروه هنوز زندانی و عضو سوم آزاد شده است. اين گروه موسيقی پانک که اعضای آن سه دختر جوان هستند، در ماه فوريه وقتی که ترانه ای انتقادی از ولاديمير پوتين رهبر روسيه را در بزرگترين کليسای جامع شهر مسکو اجرا کرد، موجب خشم شديد حکومت شد.
اعضای گروه پوسی رايوت، ماريا آليوخينا، ايکاترينا ساموتسويچ و نادژدا تولوکونيکوا ( نفر پايين سمت راست) به آشوب گری با انگيزه های ضد دينی محکوم شده و برای هر يک حکم دو سال زندان صادر شد. اين حکم واکنش های بين المللی شديدی را برانگيخت.
ايکاترينا ساموتسويچ بعدا به طور مشروط از زندان آزاد شد. اين گروه سه نفره از جمله نامزدان دريافت جايزه آزادی انديشه ساخاروف در سال ۲۰۱۲ بود.