خبرگزاری مهر گزارش کرده است در کرمان که از غنیترین مناطق فسیلی از دوران دایناسورها در ایران است، هیچ توجهی به این منابع دیرینهشناسی نشده و این فسیلها یا تخریب شده یا برای تزیین خانه از آنها استفاده میشود.
بیشترین آثار یافت شده از دوران ماقبل تاریخ در کرمان مربوط به دوران ژوراسیک، کرتاسه و کامبرین است که دوران اوج زندگی دایناسورها در جهان بوده است.
دشت خاک زرند، بهشت زمینشناسان
روزنامه ایران هم پیشتر گزارش داده و گفته بود اين منطقه فسيلی وسيع با قدمتی ۲۰۰ ميليون ساله که در بخشهايی از شهرستانهای زرند، کوهبنان و راور در شمال استان کرمان واقع شده، از حدود ۴۰ سال پيش که نخستين آثار مربوط به حضور دايناسورها در ايران در بخشی از آن به نام ده «علی رضا» کشف شد تاکنون شاهد کشف حدود يکصدوپنجاه هزار فسيل ارزشمند چند ميليون ساله بوده است.
محسن تجربه کار، مدير موزه ديرينهشناسی کرمان هم در گفتوگو با روزنامه «جام جم» درباره این منطقه گفته بود: نخستين آثار کشف شده دايناسورها در اين منطقه مربوط به دهستان دشت خاک زرند است که قدمت فسيلهای کشف شده در آن مربوط به ميليونها سال پیش است.
به گزارش خبرگزاری مهر، در استان کرمان گورستانهای متعدد دایناسورها و جانوران ماقبل تاریخ وجود داشته و نشان از دوران اوج زندگی این جانداران در گذشته دور دارد.
رد پای دایناسوری که گم شد
این گزارش حاکی است در میان سکوت مسئولان استان کرمان یکی از معدود جاپاهای عظیم الجثه دایناسورها که سالها قبل در ده «علی رضا» در نزدیکی شهر زرند کرمان کشف شده بود چندی قبل از کرمان به خراسان رضوی منتقل شد و هیچکس هم در این خصوص توضیح خاصی ارائه نداد.
گزارش خبرگزاری مهر میگوید با این وجود همچنان چندین جا پای دایناسور در کرمان وجود دارد که بیشتر در معرض تحقیقات علمی قرار گرفتهاند و این بار دیگر به صورت عمومی جای آنها اعلام نشده است.
از جمله تختهسنگی متشکل از جای پای دایناسورهای کوچک که چندی قبل در روستای دشت خاک زرند کشف شد که هماینک در سازمان زمینشناسی استان کرمان نگهداری میشود.
روستای دشتخاک و فسیلهایی برای تزیین
این گزارش میگوید در روستای «دشت خاک» که از جمله گورستانهای غنی موجودات ماقبل تاریخ محسوب میشود، بسیاری از روستاییان در هنگام کشاورزی فسیلهای متعددی از این جانوران پیدا میکنند و به عنوان یادگاری و جسمی زیبا در خانههایشان نگهداری می کنند.
آنقدر این سنگوارهها در دشت خاک فراوانی دارد که تخته سنگی که جای پای چندین دایناسور بود به وسیله یکی از اهالی این روستا به عنوان سنگی تخت برای ساخت حوضی در میان یک خانه مسکونی استفاده شده بود.
محسن تجربه کار در گفتوگو با خبرگزاری مهر گفته است: «گورستانهای فسیل خیز کرمان مملو از قطعات بدن حیوانات و موجودات ماقبل تاریخ است و به سادگی در صورت وجود دستگاههای پیشرفته میتوان فسیلهای دایناسورها را از این مناطق خارج کرد.»
آقای تجربهکار در مجموعه فسیلهایش چندین جمجمه بزرگ دایناسور، پنجه بسیار بزرگ، مهره گردن و استخوانهای فسیل شده دارد و البته زیباترین قطعات مجموعه فسیلهای آقای تجربهکار، تخمهای فسیل شده دایناسورها است که برخی از آنها را برش عرضی داده است و به سادگی می توان جنینهای موجود در این تخمها را در آنها از نزدیک مشاهده کرد.
فسیلها در معرض تخریب
به گفته آقای تجربه کار، فسیلهای جمع آوری شده در کرمان بالغ بر ۲۵۰ هزار قطعه هستند که در وضعیتی «بسیار نامناسب» در دو اتاق در موزه هرندی کرمان نگهداری میشوند به همین دلیل امکان بازدید مناسب از آنها وجود ندارد با این حال برخی از فسیلهای کوچکتر را برای بازدید ویترین کرده و در معرض دید قرار داده شدهاند.
او افزوده است: «سالها است وعدههایی از جمله ایجاد موزه فسیلشناسی کرمان و یا ایجاد پارک فسیل در کرمان داده میشود اما هیچگاه این وعده به ثمر ننشسته است و اینکه چرا این گونه شده است سوالی است که من هم جوابی برای آن ندارم.»
محسن تجربهکار به خبرگزاری مهر گفته است: «همین دو اتاق کوچکی نیز که در موزه هرندی در اختیار دارم نیز طبق اعلامی که شده احتمالا به دلیل انتقال بخشی از میراث فرهنگی به موزه هرندی از من گرفته خواهد شد که امیدوارم مسئولان از این کار جلوگیری کنند زیرا مجبورم در این صورت فسیلها را به انبار خانهام منتقل کنم و همان سرنوشت سالهای قبل برای این فسیلها بار دیگر تکرار میشود.»
در استان کرمان چندین گورستان دایناسور وجود دارد و قطعات مختلف بدن آنها را میتوان مشاهده کرد و حتی سرهم کرد و فسیل کامل را ساخت اما رسیدگی نشده و یکی از این مناطق به کلی ویران شده است.
آقای تجربه کار گفته است: «یکی از این مناطق به کلی ویران شد و دیگری نیز تا ۹۵ درصد زیر آب سد فرو رفت و نمیدانم تا کی باید بنشینیم و نظارهگر این وضعیت باشیم.»
ثبت ملی فسیلها
محسن تجربهکار افزود: قرار است به زودی کارشناسان از این فسیلها بازدید و برخی از آنها را ثبت ملی کنند که زمینه حفاظت و نگهداری از این آثار را فراهم میکند اما در کرمان ما همچنان با نبود موزهای مجزا و امکانات برای کاوش در گورستانهای دایناسورها مواجه هستیم.
وی از کشف عقیق در کویر شهداد خبر داد و افزود: در منطقهای از این کویر تحقیقاتی انجام دادم و تعداد قابل توجهی عقیق از بدن جانوران دریایی که میلیونها سال قبل در این منطقه زندگی می کردند کشف کردهام.
به گزارش خبرگزاری مهر، این فسیلها زیر نظر متخصصان در کرمان اسکن شده و بافتهای نرمی که فسیل شدهاند در آنها به خوبی نمایان شده است و حتی مورد تائید محققان دانشگاههای اروپایی و امریکایی نیز قرار گرفته است.
محسن تجربهکار گفته قرار است به زودی رئیس آکادمی علوم فرانسه به پیشنهاد ژان کلود محقق فرانسوی که قبلا از این فسیلها بازدید کرده است به کرمان سفر کند.