کنفرانس جهانی دو روزه «گفت وگوی جهانی برای آينده ايران» در دانشگاه تورنتو عصر روز شنبه ۲۱ ارديبهشت با سخنان پيتر مک کی، وزير دفاع کانادا، به کار خود پايان داد. پيتر مک کی، همسر نازنين افشين جم، فعال ايرانی حقوق بشر، در حمايت از حقوق مردم ايران سخن گفت و شعری از سعدی به انگليسی خواند که می گويد: بنی آدم اعضای يکديگرند.
در روز دوم اين نشست که با کوشش وزارت خارجه کانادا و مدرسه امور بين الملل دانشگاه تورنتو و «دانشکده مانک» برگزار شد، سه پنل در موضوعات «گفت وگوی اينترنتی»، «ديپلماسی با ايران و خروج از انزوا» و «چگونگی شنيدن صدای مردم ايران و حمايت از آن ها» برگزار شد.
يکی از مقامات وزارت خارجه کانادا که در نشست حضور داشت، به راديو فردا گفت ما از طريق اين کنفرانس گفت وگو با مردم ايران را پيش از انتخابات رياست جمهوری ايران شروع کرديم و بعد از انتخابات نيز به صورت حضوری و آنلاين ادامه خواهيم و از مردم می خواهيم از طريق سايت اينترنتی اين کنفرانس در گفت وگوها شرکت کنند.
اين مقام، که نخواست نامش فاش شود، گفت ما می دانيم که ايرانيان در داخل صدايی ندارند و ما تلاش می کنيم صدای مردم ايران را برای کسب دموکراسی بالا ببريم.
دیپلماسی و انزوای ایران
در پنل دوم روز دوم که «پيام اخوان» استاد حقوق در دانشگاه مگ گيل مونترال آن را هدايت می کرد، فاطمه حقيقت جو نماينده سابق مجلس شورای اسلامی، حسن شريعتمداری نويسنده و فعال سياسی از آلمان و رامين جهانبگلو استاد دانشگاه در تورنتو حضور داشتند. اين پنل به مسئله ديپلماسی و انزوای ايران پرداخت.
رامين جهانبگلو در پاسخ به اولين پرسش در مورد چشم انداز دستيابی به دموکراسی در ايران، گفت: «سياست يک امر مديريتی و معرفتی و تعاملی است و اگر کسی اين مشخصه ها را نداشته باشد سياستمدار نيست و آينده ای برای کشور ندارد.»
وی افزود: «يکی از مسائلی که در کشورهای ديگر رخ داده و برای کشور ما هم مفيد است، اين است که آيا می شود مديريت سياسی داشته باشيم، يا لازم است ما يک رهبر سياسی داشته باشيم؟ و البته رهبران سياسی نيز لازم است به دور از تعصب و تنفر رفتار کنند و از تجربه های ديگر کشورها نيز استفاده کنند. فعالان مدنی بايد بپذيرند که همه چيز را نمی دانند، روی تعصب های خود نبايد تاکيد نکنند و بايد بخواهند از همديگر و تجربيات ساير کشورها بياموزند.»
رامین جهانبگلو گفت: «ما دنبال شبيه سازی و مدل سازی نيستيم. چون کشورهای مثل شيلی، آرژانتين، برمه (یا میانمار) و آفريقای جنوبی در قاره های مختلف قرار دارند و به خصوص از نظر تاريخی و فرهنگی کاملا متفاوت هستند، اما چند نکته مشابه دارند، يکی اين که نمی شود سياست را در انزوا قرار داد و تنها اعتقاد داشت که بايد از منابع طبيعی و انسانی همان کشور استفاده کرد و با بقيه کشورها قطعه رابطه کرد. اين غيرممکن است. اتفاقا در وضعيت فعلی ما احتياج به گفت وگو داريم. کشوری مثل کوبا به رغم در انزوا بودن و تحريم ها، صنعت توریسم و گردشگری را جهانی کرد تا مردم دنيا به اين کشور بروند.»
وی همچنین افزود: «گذار از يک وضعيت خودکامه به وضعيتی که خودکامگی در آن نيست الزاما دمکراسی با خود نخواهد آورد. داشتن سياست گذار، الزاما به معنی سياست دمکراتيزه کردن نيست، برای اين که شما کشور را دمکراتيک کنيد بايد تلاش بيشتری انجام دهيد.»
وی تاکيد کرد دمکراسی يک تمرين سياسی و اجتماعی است و بدون گفت وگو، تعامل و رفع خشونت امکان پذير نيست.
مهم ترین چالش های بین المللی ایران
در ادامه فاطمه حقيقت جو در پاسخ به پرسش پيام اخوان در خصوص مهم ترين چالش های بين المللی جمهوری اسلامی گفت: «جمهوری اسلامی با چهار چالش اساسی پرونده هسته ای، پرونده نقض حقوق بشر، مسئله صلح خاورميانه و دست آخر موضوع سلاح های کشتار جمعی در سطح جهانی روبرو است.»
وی افزود: « مسئله هسته ای مهم ترين چالش در سطح جهانی است و سياست هايی که جمهوری اسلامی در اين زمينه به کار برده دنيا را بر سر چالش هسته ای متحد کرد است. البته دولت ايران عامدانه بخشی از اين کار را انجام داده چون فکر می کند اگر راحت پرونده هسته ای را حل کند در پرونده نقض حقوق بشر نيز موفق خواهد بود. سياست های ايران سياست های تنش زا بوده و اين زمينه انزوای اساسی را ايجاد کرده و ضربه زيادی به جامعه وارد کرده و حتی اقتصاد کشور را شديدا تحت تاثير قرار داده است.»
پیام اخوان پرسيد چرا رهبر جمهوری اسلامی حاضر است چنين هزينه ای را سر پرونده هسته ای بپردازد؟
خانم حقيقت جو در پاسخ گفت متاسفانه منافع رژيم حاکم با منافع مردم ايران متفاوت شده است و آقای خامنه ای دنبال توسعه پايدار نيست.
وی در ادامه با اشاره به سخنان احمدی نژاد در زمان قدرت رسيدن که گفته بود قطعنامه های سازمان ملل تکه پاره ای بيش نيستند، گفت حال آن ها همه چيز را گردن تحريم های می اندازند در حالی که وضعيت فعلی جامعه امروز ايران به دليل سو ءمديريت دولت احمدی نژاد در اين حال قرار گرفته است. اگرچه تحريم ها تاثير گذار بوده ولی دليل اصلی خود دولت است.
تحول مفهوم منافع ملی
حسن شريعتمداری نفر سوم در پنل بود که در آغاز سخنانش گفت: «وقتی در دنيا دولت - ملت ها بوجود آمدند سياست استقلال کامل نيز بوجود آمد و اين تصور شکل گرفت که هر کشوری خارج از مرزهای خود می تواند با توسل به هر سياستی منافع خود را تامين کند. پس از جنگ جهانی دوم دوره ای به وجود آمد که روابط بين الملل تغيير کرد، به اين معنی که منافع ملی نه در انزوا و سوداگری بلکه در راه و منافع مشترک با ديگر کشورهاست. از اين طريق می توان به صلح و ثبات نيز دست پيدا کرد.»
وی ادامه داد: «از دوره اينترنت به بعد نيز اتفاق بزرگی افتاد و دنيا به هم وصل شد و مفهوم منافع ملی را متحول شد. در مفهوم امروز منافع ملی در عصر جهانی، فقط دولت ها نماينده ملت ها نيستند که واحد هايی در سطح جهانی به وجود آمده اند که گاهی قوی تر از دولت ها در سطح جهانی در حال تبادل دانش، فرهنگ، اطلاعات و داد و ستد هستند.»
آقای شریعتمداری گفت: «در اين شرايط، نظامی در کشور ما متولد شده است که به دنبال ايجاد آلترناتيوی است در مقابل نظامی جهانی که دستاورد مشترک بشر است و فکر می کند که اين نتيجه توطئه بين المللی در مقابل انسان های جهان سوم، اسلام و ارزش های اوست و می خواهد قدرت ای عليه آن ايجاد کند.»
حسن شريعتمداری گفت: «چنين نظامی دير يا زود يا بايد خودش را تغيير دهد، يا جامعه ما را با خطراتی روبرو خواهد کرد که پيش بينی آن انسان را به وحشت می اندازد.»
در روز دوم اين نشست که با کوشش وزارت خارجه کانادا و مدرسه امور بين الملل دانشگاه تورنتو و «دانشکده مانک» برگزار شد، سه پنل در موضوعات «گفت وگوی اينترنتی»، «ديپلماسی با ايران و خروج از انزوا» و «چگونگی شنيدن صدای مردم ايران و حمايت از آن ها» برگزار شد.
يکی از مقامات وزارت خارجه کانادا که در نشست حضور داشت، به راديو فردا گفت ما از طريق اين کنفرانس گفت وگو با مردم ايران را پيش از انتخابات رياست جمهوری ايران شروع کرديم و بعد از انتخابات نيز به صورت حضوری و آنلاين ادامه خواهيم و از مردم می خواهيم از طريق سايت اينترنتی اين کنفرانس در گفت وگوها شرکت کنند.
اين مقام، که نخواست نامش فاش شود، گفت ما می دانيم که ايرانيان در داخل صدايی ندارند و ما تلاش می کنيم صدای مردم ايران را برای کسب دموکراسی بالا ببريم.
دیپلماسی و انزوای ایران
در پنل دوم روز دوم که «پيام اخوان» استاد حقوق در دانشگاه مگ گيل مونترال آن را هدايت می کرد، فاطمه حقيقت جو نماينده سابق مجلس شورای اسلامی، حسن شريعتمداری نويسنده و فعال سياسی از آلمان و رامين جهانبگلو استاد دانشگاه در تورنتو حضور داشتند. اين پنل به مسئله ديپلماسی و انزوای ايران پرداخت.
رامين جهانبگلو در پاسخ به اولين پرسش در مورد چشم انداز دستيابی به دموکراسی در ايران، گفت: «سياست يک امر مديريتی و معرفتی و تعاملی است و اگر کسی اين مشخصه ها را نداشته باشد سياستمدار نيست و آينده ای برای کشور ندارد.»
وی افزود: «يکی از مسائلی که در کشورهای ديگر رخ داده و برای کشور ما هم مفيد است، اين است که آيا می شود مديريت سياسی داشته باشيم، يا لازم است ما يک رهبر سياسی داشته باشيم؟ و البته رهبران سياسی نيز لازم است به دور از تعصب و تنفر رفتار کنند و از تجربه های ديگر کشورها نيز استفاده کنند. فعالان مدنی بايد بپذيرند که همه چيز را نمی دانند، روی تعصب های خود نبايد تاکيد نکنند و بايد بخواهند از همديگر و تجربيات ساير کشورها بياموزند.»
رامین جهانبگلو گفت: «ما دنبال شبيه سازی و مدل سازی نيستيم. چون کشورهای مثل شيلی، آرژانتين، برمه (یا میانمار) و آفريقای جنوبی در قاره های مختلف قرار دارند و به خصوص از نظر تاريخی و فرهنگی کاملا متفاوت هستند، اما چند نکته مشابه دارند، يکی اين که نمی شود سياست را در انزوا قرار داد و تنها اعتقاد داشت که بايد از منابع طبيعی و انسانی همان کشور استفاده کرد و با بقيه کشورها قطعه رابطه کرد. اين غيرممکن است. اتفاقا در وضعيت فعلی ما احتياج به گفت وگو داريم. کشوری مثل کوبا به رغم در انزوا بودن و تحريم ها، صنعت توریسم و گردشگری را جهانی کرد تا مردم دنيا به اين کشور بروند.»
وی همچنین افزود: «گذار از يک وضعيت خودکامه به وضعيتی که خودکامگی در آن نيست الزاما دمکراسی با خود نخواهد آورد. داشتن سياست گذار، الزاما به معنی سياست دمکراتيزه کردن نيست، برای اين که شما کشور را دمکراتيک کنيد بايد تلاش بيشتری انجام دهيد.»
وی تاکيد کرد دمکراسی يک تمرين سياسی و اجتماعی است و بدون گفت وگو، تعامل و رفع خشونت امکان پذير نيست.
مهم ترین چالش های بین المللی ایران
در ادامه فاطمه حقيقت جو در پاسخ به پرسش پيام اخوان در خصوص مهم ترين چالش های بين المللی جمهوری اسلامی گفت: «جمهوری اسلامی با چهار چالش اساسی پرونده هسته ای، پرونده نقض حقوق بشر، مسئله صلح خاورميانه و دست آخر موضوع سلاح های کشتار جمعی در سطح جهانی روبرو است.»
وی افزود: « مسئله هسته ای مهم ترين چالش در سطح جهانی است و سياست هايی که جمهوری اسلامی در اين زمينه به کار برده دنيا را بر سر چالش هسته ای متحد کرد است. البته دولت ايران عامدانه بخشی از اين کار را انجام داده چون فکر می کند اگر راحت پرونده هسته ای را حل کند در پرونده نقض حقوق بشر نيز موفق خواهد بود. سياست های ايران سياست های تنش زا بوده و اين زمينه انزوای اساسی را ايجاد کرده و ضربه زيادی به جامعه وارد کرده و حتی اقتصاد کشور را شديدا تحت تاثير قرار داده است.»
پیام اخوان پرسيد چرا رهبر جمهوری اسلامی حاضر است چنين هزينه ای را سر پرونده هسته ای بپردازد؟
خانم حقيقت جو در پاسخ گفت متاسفانه منافع رژيم حاکم با منافع مردم ايران متفاوت شده است و آقای خامنه ای دنبال توسعه پايدار نيست.
وی در ادامه با اشاره به سخنان احمدی نژاد در زمان قدرت رسيدن که گفته بود قطعنامه های سازمان ملل تکه پاره ای بيش نيستند، گفت حال آن ها همه چيز را گردن تحريم های می اندازند در حالی که وضعيت فعلی جامعه امروز ايران به دليل سو ءمديريت دولت احمدی نژاد در اين حال قرار گرفته است. اگرچه تحريم ها تاثير گذار بوده ولی دليل اصلی خود دولت است.
تحول مفهوم منافع ملی
حسن شريعتمداری نفر سوم در پنل بود که در آغاز سخنانش گفت: «وقتی در دنيا دولت - ملت ها بوجود آمدند سياست استقلال کامل نيز بوجود آمد و اين تصور شکل گرفت که هر کشوری خارج از مرزهای خود می تواند با توسل به هر سياستی منافع خود را تامين کند. پس از جنگ جهانی دوم دوره ای به وجود آمد که روابط بين الملل تغيير کرد، به اين معنی که منافع ملی نه در انزوا و سوداگری بلکه در راه و منافع مشترک با ديگر کشورهاست. از اين طريق می توان به صلح و ثبات نيز دست پيدا کرد.»
وی ادامه داد: «از دوره اينترنت به بعد نيز اتفاق بزرگی افتاد و دنيا به هم وصل شد و مفهوم منافع ملی را متحول شد. در مفهوم امروز منافع ملی در عصر جهانی، فقط دولت ها نماينده ملت ها نيستند که واحد هايی در سطح جهانی به وجود آمده اند که گاهی قوی تر از دولت ها در سطح جهانی در حال تبادل دانش، فرهنگ، اطلاعات و داد و ستد هستند.»
آقای شریعتمداری گفت: «در اين شرايط، نظامی در کشور ما متولد شده است که به دنبال ايجاد آلترناتيوی است در مقابل نظامی جهانی که دستاورد مشترک بشر است و فکر می کند که اين نتيجه توطئه بين المللی در مقابل انسان های جهان سوم، اسلام و ارزش های اوست و می خواهد قدرت ای عليه آن ايجاد کند.»
حسن شريعتمداری گفت: «چنين نظامی دير يا زود يا بايد خودش را تغيير دهد، يا جامعه ما را با خطراتی روبرو خواهد کرد که پيش بينی آن انسان را به وحشت می اندازد.»
