مجلس سنای آمريکا در روزهای آينده بحث در مورد طرحی را آغاز خواهد کرد که در صورت تصويب آن حق نظارت و احتمالا لغو توافق هستهای با ايران را به کنگره اين کشور خواهد داد.
تصويب اين طرح به نامزدهای جمهوریخواه مقام رياست جمهوری امکان میدهد که در مقابل ايران موضع تندتری اتخاذ کرده و از اسرائيل حمايت بيشتری کنند.
به گزارش روز هفتم اردیبهشت خبرگزاری فرانسه، مارکو روبيو سناتور جمهوریخواه ایالت فلوريدا خواهان افزودن تضمين ديگری به اين طرح است که بر اساس آن دولت باراک اوباما بايد تضمين دهد که رهبران ايران حق موجوديت اسرائيل را به رسميت بشناسند.
از سوی ديگر تد کروز سناتور جمهوریخواه ایالت تگزاس با آن بخش از طرح پيشنهادی مخالف است که به کنگره اختيار میدهد تا توافق با ايران را لغو کند. او به اتفاق پت تومی سناتور جمهوریخواه پنسيلوانيا طرفدار اين هستند که کنگره توافق نهايی با ايران را تصويب کند.
وندی شرمن معاون سياسی وزارت خارجه آمريکا که مذاکرات هستهای با ايران را هدايت میکند، روز دوشنبه از پيشبرد و نتايج اين مذاکرات دفاع کرد و گفت بدون يک چنين توافقی حکومت ايران ممکن است بتواند ظرف دو تا سه ماه سلاح هستهای توليد کند.
خانم شرمن گفت اگر به اين طرح پيشنهادی شروط و متممهای بيشتری افزوده شود ممکن است ریيس جمهوری (باراک اوباما) در حمايت خود از آن تجديد نظر کند.
او افزود: «شروط و متممهای بسيار بدی پيشنهاد شده و بايد ديد که در نهايت مضمون اين طرح چه خواهد شد. اگر اين طرح به چيز ديگری تبديل شود، ریيس جمهوری گزينههای خود را بررسی خواهد کرد».
خبرگزاری فرانسه يادآوری می کند پيشنهاد دهندگان اصلی اين لايحه که از حمايت ضمنی باراک اوباما برخوردار است، میکوشند از تغيير جدی در مضمون آن جلوگيری کنند. آنها به خوبی میدانند که افزودن شروط و يا تغيير دادن لايحه با انگيزه و جهتگيری حزبی باعث خواهد شد که نمايندگان دمکرات کنگره از آن حمايت نکنند.
بحث در مورد کليات اين طرح و بررسی متممها قرار است از روز هشتم اردیبهشت آغاز شود.
باب منندز سناتور دمکرات ایالت نيوجرسی نيز در مورد افزودن شروط و متممهای جديد هشدار داد و از اعضای مجلس سنا خواست تا از همان طرح پيشنهادی اصلی که توسط کميته سياست خارجی مجلس تهيه شده حمايت کنند.
مباحث مجلس سنا در شرايطی آغاز میشود که ايران و شش قدرت جهانی با سرعت در حال فراهم کردن مقدمات برای امضای توافق نهايی تا قبل از پايان ماه ژوئن هستند. هياتهای نماينگی ايران و شش قدرت جهانی در روزهای آينده و همزمان با برگزاری کنفرانسی در مقر سازمان ملل متحد در نيويورک ديدار خواهند کرد.
طرح پيشنهادی مجلس سنا برای نظارت کنگره آمريکا بر توافق هستهای با ايران، با رای مثبت تمامی نوزده عضو کميته سياست خارجی اين مجلس تهيه شده و شصت و دو سناتور از هر دو حزب از آن حمايت کردهاند. اما بعضی از سناتورهای جمهوریخواه خواستار تغييراتی در اين طرح هستند که ممکن است به پذيرفته نشدن آن از سوی باراک اوباما و سناتورهای دمکرات منجر شود.
اگر توافق نهايی با ايران صورت بگيرد، باراک اوباما با استفاده از اختيارات خود میتواند بخشی از تحريمها را لغو کند و از طريق مذاکره با اتحاديه اروپا و سازمان ملل متحد نيز خواهد توانست در ساير تحريمها عليه ايران تجديد نظر کند.
طبق طرح مورد بحث در مجلس سنا، باراک اوباما موظف خواهد شد که قبل از لغو تحريمهای مصوب کنگره آمريکا حداقل یک ماه به مجالس قانونگذاری آمريکا وقت بدهد تا در مورد آن بحث و تصميم گيری کنند. اگر شصت سناتور با توافق نهايی با ايران مخالفت کنند ریيس جمهوری آمریکا اختيارات خود برای لغو تحريمها را از دست خواهد داد. باراک اوباما اميدوار است که چنين حالتی اتفاق نيافتد.
در صورت مخالفت کنگره، ریيس جمهوری آمریکا میتواند از حق وتوی خود استفاده کند و در صورتی که يک سوم از نمايندگان مجلس سنا از وی حمايت کنند، کنگره نخواهد توانست وتوی ریيس جمهوری را نقض کند.
حاميان اين طرح در شکل فعلی آن می کوشند اعضای کنگره را قانع کنند که اين لايحه پيشنهادی به کنگره امکان خواهد داد تا در مورد يکی از مهمترين مسائل امنيت ملی آمريکا اعمال نظر کند.
آنها معتقدند که اين طرح بايد به موضوع فعاليتهای هسته ای محدود شود و ساير مسائل مورد اختلاف با ايران، مثل حمايت از گروههای مسلح و يا دشمنی با اسرائيل را نبايد به اين لايحه افزود.