غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه روز ۱۹ آبان در نشست خبری هفتگی خود، با اشاره به حوادث اسیدپاشی در ۶۰ سال گذشته گفت: «در مورد اخیر نیز همه شواهد نشان می دهد که کاری که انجام شده خصوصی و شخصی است». او همچنین می گوید چون تاکنون عوامل این حادثه دستگیر نشده اند نمی توان در این باره اظهار نظر کرد.»
در همین حال حسین نقوی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز با اشاره به گزارش هیات اعزامی این کمیسیون به اصفهان گفت: «گزارش تاکید می‌کند که اسیدپاشی از انگیزه شخصی بوده» و به گفته او «به هیچ وجه سازمان یافته نبوده است.»
رادیو فردا در گفت وگو با حسین قاضیان، جامعه شناس و پژوهشگر، ابتدا پرسیده که اظهار نظرهای این مقام‌های ایرانی در مورد شخصی بودن انگیزه اسیدپاشی، تا چه اندازه می تواند به واقعیت نزدیک باشد.
حسین قاضیان: مشکل این اظهارنظرها از جانب این نهادها برمی‌گردد به مسئله بی‌اعتمادی کلی که به نهادهای حکومتی در جامعه ما وجود دارد. به این مفهوم که حتی اگر این موضوع واقعیت داشته باشد که اسیدپاش صرفا‌ً انگیزه شخصی و نه سیاسی داشته، حتی در این حالت هم باور این موضوع از جانب یک مقام رسمی یا یک نهاد حکومتی سخت است.
به دلیل این که در گذشته در پرونده‌های متعددی این نهادها نشان دادند که قادر به بررسی و ارزیابی و تحقیق درست و منصفانه نیستند. اعتماد به آنها از بین رفته و من هم به عنوان یک شهروند عادی نمی‌توانم این حرف را باور کنم. حتی اگر حقیقت داشته باشد.
علاوه بر این، نهادهای مستقلی هم وجود ندارند برای تحقیق و بررسی در این زمینه. رسانه‌های آزاد وجود ندارند که بتوانند با جستجوگری خودشان نشان دهند که حرف‌های حکومت درست است. به این ترتیب در چنین فضایی به من شهروند حق بدهید که این حرف را چندان باور نکنم.
برخی در ایران بر این باورند که اسیدپاشی‌ها در اصفهان در پیوند با لایحه امر به معروف و نهی از منکر هست. به نظر شما بر اساس واقعیت‌ها تا چه اندازه این دو مسئله با یکدیگر ارتباط دارند؟
برای من باور این مسئله یک ذره سخت است. به دلیل این که حتی اگر این ادعای کمیسیون را جدی بگیریم آنوقت مجبوریم بگوییم خب پس انگیزه شخصی بوده و به این ترتیب ارتباطش با آن لایحه منتفی است. اما کسانی که اولین بار این موضوع را مطرح کردند حرفشان این بود که کسانی این کار را کردند که می‌خواستند جلوی تصویب این طرح را بگیرند.
به این ترتیب اگر چنین کسانی واقعا‌ً در کار بوده باشند، یعنی به انگیزه سیاسی و برای مخالفت با این طرح اقدام به چنین کاری کرده بودند، شما مسلم بدانید که فردایش نه یک نفر به انگیزه شخصی بلکه یک شبکه صهیونیستی کشف می‌شد که معلوم بود از آمریکا و انگلیس پول گرفته که بیاید این کار را بکند و جلوی این طرح و تصویبش را بگیرد.
این که توی این مدت چنین آدمهایی پیدا نشدند و چنین شبکه‌ای فعلا‌ً کشف نشده، نشان می‌دهد که پس انگیزه کسانی که این کار را کرده‌اند لزوما‌ً (حتما‌ً البته) مخالفت با این طرح نبوده. موافقان هم طبعا‌ً انگیزه‌ای برای این کار نداشتند. چون این کار در نهایت به ضرر آن موافقان این جور طرح‌ها تمام شد و بنابراین نمی‌شود گفت که آنها ممکن است در این کار دست داشته باشند.
آقای قاضیان، برپایه گزارش رسانه‌های ایران دست کم در دو مورد شباهت‌هایی وجود داشته و فرد اسیدپاش بر ترک موتورسیکلتی سوار بوده و دو نفر عامل این جریان بودند. در عین حال در دو مورد هم خانم‌هایی که مورد حمله اسیدپاشی قرار گرفتند در خودروی خودشان نشسته بودند. آیا با وجود این شباهت‌ها می‌شود انگیزه اسیدپاشی‌های اصفهان را شخصی دانست؟
در مورد انگیزه شخصی یک ابهامی در این جا وجود دارد که از آن ابهام دارد سوء استفاده می‌شود. مقصود از انگیزه شخصی در اسیدپاشی یعنی اینکه فرد اسیدپاش و قربانی یک ارتباط شخصی داشتند و او به دلیل انتقام از آن شخص معین این کار را کرده.
خب در اینجا ما با یک اسیدپاش روبه‌رو هستیم و تعداد نامشخصی قربانی. این اسیدپاش نمی‌توانسته با همه آن قربانیان ارتباط شخصی داشته باشد و به این ترتیب انگیزه شخصی برای انتقام از آنها، و آن قربانیان هم خودشان بی‌ارتباط با همدیگر باشند. یعنی رابطه‌ای با همدیگر نداشته باشند که بگوییم این فرد دارد از یک شبکه مرتبط با هم انتقام شخصی می‌گیرد. بعلاوه خود قربانیان هم منکر این هستند که کسانی در زندگی شان بوده باشند که بخواهند انگیزه شخصی داشته باشند برای انتقام از آنها.
به این ترتیب مفهوم انگیزه شخصی از جانب این کمیسیون که این حرف را زده می‌تواند این باشد که این شخص به نحو شخصی اقدام به اسیدپاشی کرده برای امر به معروف و نهی از منکر. و منظور از شخصی اینجا این است که با نهاد رسمی یا نهادهای غیررسمی مرتبط نبوده و چنین کاری کرده. خب اگر چنین ایده‌ای مطرح باشد پشت این مفهوم از انگیزه شخصی باز قابل قبول تر به نظر می‌رسد.
ولی با این حال مفهوم سیاسی این اقدام را منتفی نمی‌کند. چون آن شخص شخصا‌ً اقدام کرده؟ بله. به زعم این کمیسیون با نهادهای رسمی ارتباط نداشته، اما انگیزه‌اش انگیزه سیاسی بوده به این مفهوم یعنی برای یک اقدام عمومی برای پیشبرد امر به معروف و نهی از منکر چنین کاری کرده. و چون حالا این نوعی آبروریزی برای حکومت محسوب می‌شود تحت پوشش انگیزه شخصی دارد مفهوم خلط و مبهم می‌شود.
