فرانسه، کشوری که تا چندی پیش با داشتن بیش از ششصد هزار تن یهودی، یکی از بزرگ ترین جوامع یهودی جهان را داشت، در پی حمله مسلحانه مهاجمین به یک سوپرمارکت یهودیان در جنوب شرق پاریس، تدابیر امنیتی را در کنیساها و موسسات یهودیان افزایش داده است.
روز جمعه نوزدهم دی ماه، امدی کولیبالی، یک عرب آفریقایی تبار، احتمالاً همراه با دوست دخترش، حیات بومدین، با در دست داشتن سلاحهای مختلف از جمله تیربار کلاشینکف، به سوپرمارکت «هیپرکاشر» در منطقه «پورت دوینسن» در جنوب شرق پاریس حمله کرد و مشتریان را برای ساعاتی به گروگان گرفت.
در آن روز و پس از چند ساعت، با حمله کماندوهای فرانسوی و کشتن امدی کولیبالی، گروگان گیری در سوپرمارکت یهودی به پایان رسید، هرچند که تعقیب برای دستگیری حیات بومدین ادامه داشت.
در حمله به سوپرمارکت یهودی چهار نفر نیز غیر از امدی کولیبالی کشته شده بودند، اما آنها احتمالا توسط کولیبالی، و قبل از حمله کوماندوها به سوپرمارکت، کشته شده بودند.
کولیبالی پیش از کشته شدن در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی فرانسوی، در تماس تلفنی که خود برقرار کرده بود، گفته بود، «یهودیان را کشتم».
پلیس فرانسه در آن روز از صاحبان محل های کسب و کار یهودیان و موسسات یهودی خواسته بود احتیاط بیشتری به کار ببرند؛ مقامات فرانسه همچنین از تشدید تدابیر امنیتی برای مراقبت از یهودیان سخن گفته اند.
همچنین کنیسای بزرگ یهودیان پاریس، برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم، موقتاً بسته شد.
از چهارشنبه هفدهم دی نیز بدنبال حمله سعید و شریف کواشی، دو برادر فرانسوی الجزایری الاصل به نشریه طنز فرانسوی شارلی ابدو، تدابیر امنیتی برای حفظ جان مئیر حبیب، تنها نماینده یهودی در مجلس ملی فرانسه، افزایش یافته بود.
اما حمله به سوپرمارکت یهودی پاریس، دلیل دیگری برای تشدید نگرانی یهودیان نسبت به روال عادی زندگیشان در فرانسه شده است.
تابستان گذشته نیز در زمان جنگ ارتش اسرائیل با حماس و سازمان های مسلح فلسطینی در نوار غزه، چند بار به مغازه های یهودیان در فرانسه تعرض هایی صورت گرفته و از جمله بطری آتش زا به سوی شماری از مغازه ها پرتاب شده بود اما کسی در این تعرض ها کشته نشده بود.
آمار آژانس مهاجرت اسرائيل نشان می دهد که يهوديان فرانسه بيش از هر کشور ديگری در سال های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ به اسرائيل و يا به کشورهای غربی مهاجرت کرده اند زيرا از گسترش يهودستيزی و نژادپرستی در فرانسه نگرانی دارند.
آنها در مورد اين نگرانی خود به افزايش شمار مسلمانان ساکن فرانسه و تقويت احزاب دست راستی در اين کشور اشاره می کنند.
گزارش ها می گويد که از ششصد هزار تن يهوديان فرانسه، اکنون ۴۷۸ هزار تن يهودی در اين کشور باقی مانده اند، که کمتر از هشت دهم يک درصد از جمعيت فرانسه به حساب می آيند.
اکثر یهودیان فرانسه که در سالهای اخیر در زمینه نگرانی از رشد احساسات ضد یهودی در این کشور، از فرانسه رفته اند، راهی آمریکا و کانادا شده اند و اسرائیل سومین اولویت آنها به حساب می آید.
از سال ۲۰۰۶ که ايلان حليمی، يک جوان يهودی توسط شماری از جوانان مهاجر مسلمان عرب تبار در حومه پاريس ربوده شد و پس از چند روز شکنجه در يک زيرزمين به قتل رسيد، موج مهاجرت يهوديان از فرانسه شدت گرفت.
در سال های گذشته نيز هر بار که نزاع سياسی اسرائيلی- فلسطينی شدت گرفته و حتی کار به جنگ رسيده است، بر شمار موارد تعرض به زندگی و موسسات يهوديان فرانسه افزوده شده است.
مهدی نموش، يک عرب مسلح فرانسوی چندی پيش به موزه يهوديان در بروکسل حمله کرد و چند اسرائيلی و يهودی را کشت. در حمله محمد مراح، يک عرب مسلمان ديگر در تولوز فرانسه نيز اکثراً يهوديان کشته شدند.
با وجود اين، بيش از ۱۳۰ هزار تن يهودی فرانسه که از اين کشور رفته اند، هنوز تابعيت و گذرنامه فرانسوی خود را حفظ می کنند، و از اين رو، در آمارهای فرانسه، هنوز در شمار اتباع اين کشور به حساب می آيند.
زندگی یهودیان فرانسه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم تحت تاثیر زیاد اعاده حیثیت از دریفوس، افسر فرانسوی قرار داشت. دریفوس به خیانت به فرانسه متهم شده بود اما بعدا در یک محاکمه جنجالی تبرئه و ثابت شد که غرض ورزی های ضد یهودی عامل متهم کردن او به خیانت بوده است.
تبرئه دریفوس و بهبود وضع زندگی یهودیان فرانسه، یهودیان بسیاری را در آغاز قرن بیستم، از کشورهای اروپای شرقی راهی فرانسه کرد.
همچنین سقوط امپراطوری عثمانی در جنگ جهانی اول که به سختی های زیادی در سرزمین های حوزه دریای مدیترانه منجر شد، در مهاجرت یهودیان از این مناطق به فرانسه، تاثیر بسزایی داشت.
اما بخش بزرگی از یهودیان ساکن فرانسه را یهودیان از کشورهای شمال آفریقا؛ تونس، لیبی، مراکش و الجزایر تشکیل می دادند که از دهه ها قبل، به فرانسه رفته بودند.
اوج مهاجرت یهودیان الجزایر، مراکش، لیبی و تونس به فرانسه در نیمه قرن بیستم بود.
یهودیان فرانسه در اوایل قرن بیستم نیز در زندگی اجتماعی و سیاسی فرانسه مشارکت فعالانه ای داشتند و اولین نخست وزیر یهودی در اروپا در فرانسه به صدارت رسید. او آندره لئون بلوم بود که در نیمه دهه سی میلادی قرن بیستم، تا اندکی قبل از حملات هیتلر در اروپا، نخست وزیری را در دست داشت.
با وجود این، در زمان حکومت ویشی در فرانسه، که رژیم همسو با هیتلر و آلمان نازی بود، دهها هزار نفر از یهودیان ساکن فرانسه با برده شدن به اردوگاههای کار اجباری و حتی اردوگاههای مرگ، کشته شدند یا سالها در اردوگاههای کار اجباری ماندند.
حکومت ویشی یهودیان فرانسه را در گتوها محصور کرده بود. با وجود این، یک دیپلمات ایرانی که در سفارت شاهنشاهی ایران در فرانسه خدمت می کرد، توانست صدها تن از یهودیان فرانسه را از مرگ نجات دهد.
دیپلمات حکومت پادشاهی ایران، عبدالحسین سرداری، به نمایندگان حکومت ویشی فرانسه قبولاند که یهودیان ایرانی «آریایی» بوده و با یهودیان دیگر متفاوت هستند. او با این استدلال، به یهودیان فرانسه، گذرنامه ایرانی داد و آنها با مهاجرت از فرانسه، نجات یافتند.
دهها سال بعد، امیرعباس هویدا، خواهرزاده عبدالحسین سرداری، به نخست وزیری ایران رسید. اما یهودیان فرانسه و جهان خدمات نیکوکارانه عبدالحسین سرداری را به یاد سپردند و به خواهرزاده دیگر او، فریدون هویدا، لوح سپاس دادند.
سریال تلویزیونی ساخته شده گذشته در جمهوری اسلامی ایران با نام «مدار صفر» به این واقعه اشاره داشت.
برنار آنری لوی، یکی از مهم ترین فلاسفه فرانسه، یک شخصیت بارز یهودی است که دموکرات و لیبرالی روشنفکر و پرآوازه در سراسر دنیا به حساب می آید.
