آمريکا و بریتانیا در واکنش به گزارش آژانس، ايران را به تحريم های بيشتر تهديد کردند و نماينده ايران نیز اعلام کرد که که این کشور به سوالات پاسخ داده اما غنی سازی اورانیوم را حق خود می داند.
گزارش تازه محمد البرادعی، رييس آژانس بين المللی انرژی اتمی، روز دوشنبه ۲۵ شهريور ماه منتشر شد. اين گزارش قرار است بعد از طرح در شورای حکام آژانس، هفته آينده در اختيار شورای امنيت سازمان ملل متحد قرار گيرد.
دراين گزارش آمده است که بررسی «مطالعات ادعايی» در ارتباط با برنامه اتمی ايران هيچگونه پيشرفتی نداشته است و از سوی ديگر، ايران نه تنها غنی سازی اوارنيوم را متوقف نکرده است بلکه تعداد سانتريفيوژهای خود را افزايش داده است.
علی اصغر سلطانيه، نماينده ايران در آژانس، غنی سازی را حق قانونی ايران خوانده و اعلام کرده است که به سوالات آژانس در باره مطالعات ادعايی پاسخ داده است.
اما در پی انتشار اين گزارش، کاخ سفيد خواستار تحريم بيشتر ايران در صورت ادامه سرپيچی از خواست آژانس بين المللی انرژی اتمی شد.
گوردون جاندرو، سخنگوی کاخ سفيد آمريکا گفت: «اين گزارش نشان می دهد که ايران يک بار ديگر از همکاری با جامعه بين المللی خودداری کرده است.»
او افزود: «ادامه سرپيچی رژيم ايران، تنها باعث انزوای مردم ايران می شود. ما از ايران می خواهيم که غنی سازی اورانيوم و فعاليت های خود را متوقف کند يا آنکه با تحريم های بیشتر شورای امنيت سازمان ملل مواجه شود.»
- «ادامه سرپيچی رژيم ايران، تنها باعث انزوای مردم ايران می شود. ما از ايران می خواهيم که غنی سازی اورانيوم و فعاليت های خود را متوقف کند يا آنکه با تحريم های بیشتر شورای امنيت سازمان ملل مواجه شود.»
عدم پيشرفت در «مطالعات ادعايی»
محمد البرادعی، در گزارش خود در باره مطالعات ادعايی نوشته است: «متاسفانه موفق نشديم در زمينه مطالعات ادعايی و ساير مسائل باقی مانده در پرونده اتمی ايران که نگرانی های جدی برانگيخته است به پيشرفت واقعی دست يابيم.»
اما علی اصغر سلطانيه، نماينده ايران در آژانس بين المللی انرژی اتمی در واکنش به اين بخش از گزارش گفته است: «بحث مطالعات ادعايی که بر اساس اطلاعات آمريکايی ها و مبتنی بر اطلاعات يک لپ تاپ بوده است مطرح شد. آژانس موظف بود طبق مداليته اسناد را به طور مکتوب به ايران ارائه دهد اما متاسفانه آژانس با اعمال فشار آمريکا نتوانست اين مدارک را به ايران ارائه کند اما ايران بر اساس حسن نظر در جلساتی کارشناسی پاسخ های شفاهی و کتبی خود را در ۱۱۷ صفحه به اين ادعاها ارائه کرد.»
آژانس بين المللی انرژی اتمی که خواستار افشای تمام جزئيات برنامه اتمی ايران است پيشتر اعلام کرده بود، به برخی از اسناد دست يافته است که نشان می دهد جمهوری اسلامی مطالعاتی در زمينه استفاده از سانتريفوژهای پيشرفته برای غنی سازی سريعتر اورانيوم، آزمايش مواد منفجره و تحقيقات بر روی کلاهک های هسته ای که بر روی موشک سوار می شوند، انجام داده است.
ايران که از اين موضوع با نام «مطالعات ادعايی» ياد می کند، اين اسناد را «جعلی و ساختگی» خوانده بود، اما بعد حاضر شد تا در زمينه پاسخگويی به اين اسناد با آژانس همکاری کند.
به رغم اينکه قرار بود ايران تا اواخر ماه مه ميلادی به پرسش های مطرح در اين زمينه پاسخ دهد، اما محمد البرادعی، مدير کل آژانس بين المللی انرژی اتمی، در گزارش قبلی خود از برنامه هسته ای ايران که ۱۳ خرداد به شورای حکام اين آژانس ارائه شد، تاکيد کرده بود که «تهران تحقيقاتی در زمينه تسليحات هسته ای انجام داده و بايد توضيحات کافی در اين زمينه ارائه کند.»
توسعه غنی سازی اورانيوم
در بخش ديگر از گزارش محمد البرادعی آمده است: «بر خلاف تصميمات شورای امنيت، ايران فعاليت های مرتبط با غنی سازی اورانيوم را متوقف نکرده است.»
قطعنامه سوم شورای امنيت سازمان ملل که اسفند ماه گذشته تصويب شد، از ايران می خواست غنی سازی اورانيوم را متوقف کند اما ايران می گويد که غنی سازی اورانيوم را حق خود می داند و حاضر به متوقف کردن آن نيست.
علی اصغر سلطانيه، درباره تعليق غنی سازی و سرپيچی ايران از خواست شورای امنيت سازمان ملل گفته است: «اعلام اين مسئله مبتنی بر اين واقعيت است که [ايران] دليلی منطقی و حقوقی برای انجام تعليق نيافته است، از اين رو نمي تواند از حق غيرقابل انکارش که در اساسنامه آژانس آمده است بگذرد.»
- «ايران دليلی منطقی و حقوقی برای انجام تعليق نيافته است، از اين رو نمي تواند از حق غيرقابل انکارش که در اساسنامه آژانس آمده است بگذرد.»
گزارش آژانس بين المللی انرژی اتمی همچنين می گويد که ايران تعداد سانتريفيوژهای خود را از خرداد ماه گذشته (زمان انتشار گزارش قبلی آژانس) تا کنون ۵۰۰ عدد افزايش داده و به سه هزار و ۸۲۰ دستگاه رسانده است.
همچنين بر اساس اين گزارش، ايران سانتريفوژ پيشرفته ای را آزمايش کرده است که قادر است غنی سازی اوارنيوم را دو تا سه برابر سريعتر انجام دهد.
با اين حال به گزارش خبرگزاری «رويترز»، يک مقام رسمی آژانس که نامی از او برده نشده گفته است که اگر ايران قصد توليد سلاح هسته ای داشته باشد، به نظر می رسد که برای فراوری حجم اورانيوم مورد نياز به منظور توليد بمب اتمی، دست کم به دو سال وقت نياز دارد.
آژانس بين المللی انرژی اتمی همچنين گفته که ايران ۴۸۰ کيلوگرم اورانيوم با غلظت پايين انبار کرده است.
کارشناسان می گويد که ۱۵۰۰ کيلوگرم اورانيوم مورد نياز است تا برای غنی سازی با غلظت بالا مورد استفاده قرار گيرد و در نهايت بتوان از آن برای ساخت بمب اتمی استفاده کرد.
آژانس بين المللی انرژی اتمی از چهار سال پيش تحقيقات خود را درباره ماهيت برنامه هسته ای ايران آغاز کرده است و همواره تاکيد کرده که نمی تواند صلح آميز بودن فعاليت های اتمی ايران را تاييد کند.
آمريکا و برخی متحدانش ايران را به تلاش برای دستيابی به سلاح هسته ای در پوشش برنامه هسته ای خود متهم می کنند. اما ايران می گويد به دنبال ساخت سلاح هسته ای نيست و هدف از برنامه هسته ای خود را توليد برق عنوان می کند.
روز يکشنبه، يک روز پيش از انتشار اين گزارش، منوچهر متکی، وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ايران بار ديگر بر اين موضع تهران تاکيد کرد و اظهار داشت: «همکاری های ما با آژانس طی سال های گذشته و به ويژه يک سال اخير به صورت صميمانه، جدی و در چارچوب نظارت آژانس ادامه داشته است.»
