رييس صنايع هواپيما سازی روسيه روز چهارشنبه ۲۶ تير ماه در جريان نمايشگاه هوايی بين الملی فارن برا، خبر ساخت ۱۰۰ فروند هواپيمای توپولف ۲۰۴ در ايران را که وزير راه ايران يک ماه پيش خبر آن را اعلام کرده بود، تاييد کرد.
به گزارش خبرگزاری اينترفکس روسيه، آلکسی فيدوروف، رييس صنايع هواپيما سازی اين کشور به نام «يو ای سی» که ساخت هواپيماهای نظامی و غير نظامی را بر عهده دارد، گفت: «ما پيشنويس قراردای را به ايران ارائه کرده ايم. اين قرارداد شامل توليد حدود ۱۰۰ فروند هواپيمای توپولوف ۲۰۴ است.»
به گفته او ايران تا ۱۰ سال آينده نياز به تدارک ۲۰ هزار صندلی برای خطوط هوايی خود دارد و حدود ۱۰۰ فروند هواپيمای توپولوف ۲۰۴ می تواند اين نياز را برآورده کند.
محمد رحمتی وزير راه و ترابری ايران، خرداد ماه گذشته اشاره ای به اين قراداد کرده بود: «وافقت اصولی و کلی اين کار اخذ شده و هماکنون روی جزئيات، مشخصات فنی هواپيما، نحوه تحويل و نگهداری اين ۱۰۰ فروند هواپيما و نيز انتقال تکنولوژی و بوميسازی آنها در حال مذاکره هستند.»
صنايع هوايی ايران از حدود ۳۰ سال پيش مورد تحريم آمريکا قرار گرفته است. اين تحريم ها باعث شده ناوگان هواپيماهای مسافربری ايران به شدت فرسوده شود.
بر اساس اين تحريم آمريکا فروش هواپيماهايی که تا ۱۰ درصد قطعات آنها توسط شرکت های آمريکايی ساخته شده باشد، ممنوع شده است.
در سال های اخير ايران به اين دليل که حتی هواپيماهای ايرباس اروپايی هم از قطعات آمريکايی استفاده می کنندف قادر به خريد هيچ هواپيمايی به جز توپولوف های ۱۵۴ و هواپيمای فوکر هلندی نشده است.
هواپيماهای فوکر، به دليل ظرفيت کم و نامناسب بودن تجهيزاتش برای پرواز در شرايط آب و هوايی ايران همواره مشکل ساز بوده است.
توپولوف ۱۵۴ روسی که تاريخ ورود به اوايل دهه ۷۰ ميلادی می رشد، کارنامه ايمنی مناسبی در ايران ندارد.
خبرگزاريهای ايران طی سه سال گذشته، چندين بار خبر منعقد شدن قرارداد خريد توپولوف ۲۰۴ که سری جديدتری از هواپيماهای توپولوف روسی است را منتشر کرده اند اما تاکنون اين هواپيماها وارد خطوط هوايی ايران نشده است.
سال گذشته، چند تن از مقامات سازمان هواپيمايی کشوری، بدون ذکر نام به ماهنامه ترابران در ايران گفتند که علت تاخير در فروش اين هواپيماها به ايران آن است که موتور و سيستم الکترونيکی اين هواپيماها توسط يک شرکت آمريکايی ارتقا يافته و به اين دليل آمريکا اجازه فروش اين هواپيماها را به ايران نمی دهد.
مقامات رسمی ايران تاکنون درباره علت تاخير در تحويل هواپيماهای توپولوف ۲۰۴ به ايران سخنی نگفته اند.
آقای فيدوروف در باره نحوه توليد اين هواپيماها گفته است که ايران در آغاز تعدادی توپولوف ۲۰۴ «Tu-۲۰۴-۱۰۰» و سپس «Tu-۲۰۴SM»، که مدل ارتقا يافته سری ۲۰۴ توپولوف است، را وارد خواهد کرد.
مطابق اين قرار داد که به گفته رييس «يو ای اس» يک ليسانس توليد است: «ابتدا تعدا کمی از اين هواپيماها به صورت کاملا آماده به ايران ارسال می شود، در مرحله بعدی هواپيماها بدون صندلی و بدون تجهيزات داخلی به ايران ارسال می شود سپس دو مرحله ديگر وجود دارد، مونتاژ جزئی و مونتاژ کلی.»
آقای فيودوروف می گويد که به نظر می رسد ايران منابع و توانايی لازم برای اجرای اين قرارداد را دارد اما به گفته او هنوز اختلافات زيادی وجود دارد که بايد در باره آن ها گفت وگو شود.
طرف ايرانی صنايع هواپيما سازی روسيه، شرکت هواپيما سازی ايران است که زير نظر وزارت دفاع ايران قرار دارد و در حال حاضر هواپيمای اکراينی آنتونوف ۱۴۰ را توليد می کند. آقای فيودوروف، توليد اين هواپيما در ايران را امکان پذير بودن توليد توپولوف ۲۰۴ در اين کشور تعبير می کند.
اين هواپيما ها که در ايران با عنوان ايران – ۱۴۰ شناخته می شود در ايران توسط هيچ يک از خطوط هوايی ايران به کار گرفته نشده است.
اولين فروند از اين هواپيماها که حامل مهندسان اکراينی کارخانه آنتونوف بود در بدو ورود به ايران در نزديکی اصفهان سقوط کرد و تمامی سرنشينانش کشته شدند.