سفر روز سه شنبه لاوروف وزير خارجه روسيه به دمشق، ۴۸ ساعت بعد از وتوی قطعنامه شورای امنيت عليه دولت سوريه، که با واکنش های منفی فراوان در سراسر جهان روبرو شد و وزير خارجه قطر آن را «مجوز برای ادامه کشتار » خواند، اگر چه با هدف نمادين پشتيبانی مسکو از رژيم اسد صورت می گيرد ولی در باطن اقدامی است برای يافتن راه کار مسالمت آميز تغيير رژيم سوريه، با حفظ نفوذ و حضور روسيه در آن کشور.
قطعنامه ای که روز يکشنبه در شورای امنيت با وتوی مشترک روسيه و چين روبرو شد، بر اساس پيشنهادات شيخ حمد بن جاسم، نخست وزير و وزير خارجه قطر، به نمايندگی از سوی اتحاديه عرب تنظيم، و توسط آمريکا، بريتانيا، فرانسه و مراکش به شورای امنيت پيشنهاد شده بود.
قطعنامه ياد شده ضمن محکوم کردن کشتار معترضان سوریه توسط نيرو های نظامی و امنيتی آن کشور، از بشار اسد می خواست که با توقف فوری خشونت و کناره گيری از قدرت، راه را برای برگزاری انتخابات آزاد و انتقال دولت به مردم هموار سازد.
تفاوت عمده قطعنامه ياد شده با قطعنامه پيشنهادی ديگری که درماه اکتبر گذشته تنظيم، و از سوی روسيه وتو شده بود، تغيير جهت با اهميت هند و آفريقای جنوبی، دو قدرت بزرگ آسيايی و آفريقايی، و حمايت دو کشور ياد شده از قطعنامه وتو شده اخیر است، حال آن که هر دو کشور به قطعنامه قبلی رای مخالف داده بودند.
از اين لحاظ، روسيه و چين با اقدام به وتوی روز يکشنبه، ضمن در خطر قرار دادن مناسبات خود با کشورهای عرب، به خصوص دولت های حاشيه جنوبی خليج فارس، به صورت انحصاری انتقادات تند جامعه جهانی را متوجه خود ساختند.
جدايی هند و آفريقای جنوبی، از صف روسيه و چين، در موضوع سوريه، و انتقادات تند هيلاری کلينتون وزير خارجه آمريکا، و ويليام هيگ وزير خارجه بريتانيا، از مواضع حاميان رژيم اسد در شورای امنيت، بلافاصله پس از وتوی قطعنامه پيشنهادی، نشان داد که هزينه های ايستادگی مسکو و پکن در کنار رژيم بشار اسد بيش از پيش افزايش يافته است.
برائت از اسد
سرگئی لاوروف، وزير خارجه روسيه، طی يک پرسش و پاسخ مطبوعاتی که بعد از سخنرانی او در کنفرانس امنيت مونيخ، و ساعاتی پس از وتوی قطعنامه سوريه در شورا ی امنيت برگزار شد، در پاسخ به اين سوالات که چرا از مواضع اتحاديه عرب پشتيبانی نمی کنيد؟ و چرا همچنان به سوريه اسلحه صادر ميکنيد؟ و چرا از رژيم اسد حمايت می کنيد؟ تاکيد کرد: «ما متحد و دوست اسد نيستيم.»
وزیر خارجه روسیه همچنين گفت که روسيه از ابتدای نا آرامی های سوريه در ۱۱ ماه قبل، حامی اصلاحات و تغيير در آن کشور بوده، ولی، «ضمن انتقاد از رژيم اسد، می بايد گروه های مسلح مخالف رژيم اسد نيز مورد انتقاد قرار بگيرند و از توسل به خشونت عليه نيرو های دولتی خودداری کنند.»
نگرانی های بزرگتر
توسل به اقدام پر هزينه وتوی قطعنامه شورای امنيت توسط روسيه، حاکی از اهميت تغييراتی است که با سقوط رژيم اسد در منطقه شکل خواهد گرفت. روسيه مايل است که در صورت امکان، از تکرار روش برکناری قذافی از قدرت در سوريه و مهم تر از آن، مانع از حمله نظامی عليه ايران و يا تدارک بعدی برای تغيير رژيم جمهوری اسلامی بشود.
روسيه معتقد است که تغيير رژيم اسد در سوريه مقدمه تغيير رژيم در تهران خواهد بود، و اقدام اخير می تواند امنيت ملی روسيه در خطر قرار دهد.
چند روز پيش با اشاره به همين نکته، سرگئی دميدنکو، کارشناس موسسه مطالعات راهبردی مسکو گفته بود: «چنانچه اوضاع در ايران از کنترل خارج شود، اسلامگرايی، مسائل انسانی، و بيماری های واگير به روسيه سرايت کرده و مرزهای جنوبی ما را با خطر روبرو می کند.»
اگر چه آقای دميدنکو در اين اظهارات به نگرانی های اصلی روسيه در مورد تغيير رژيم احتمالی در ايران اشاره ای نکرد، ولی از دست دادن نفوذ در منطقه و قرار گرفتن متحدان آمريکا در حاشيه جنوبی دريای خزر نگرانی امنيتی جدی روسيه به شمار می رود - مسئله ای که در صورت وقوع، و به دليل قرار گرفتن کنترل امنيت انرژی چين در دست متحدان آمريکا و غرب، پکن نيز نسبت به آن دارای دلمشغولی های جدی است.
نمايش قدرت
سرگئی لاوروف در سفر روز سه شنبه خود به دمشق، ميخائيل فرادکف، رييس سازمان اطلاعات جاسوسی روسيه را که جانشين کا گ ب در اتحاد شوروی سابق است، به همراه خواهد دشت. حضور وی ضمن اهميت دادن به مذاکرات لاورف در دمشق حاکی از داشتن بعد امنيتی مذاکرات دو طرف در سوريه است.
در حال حاضر تنها ناو هواپيما بر روسيه، موسوم به درياسالار کوزنتسف، به همراه دو ناو جنگی ديگر در پايگاه روسيه در بندر تورتوس سوريه به سر ميبرند.
روسيه ضمن دست شستن از رژيم اسد، مايل است که انتقال قدرت در سوريه به صورت آرام و با حضور فعال و رايزنی نزديک مسکو صورت گيرد. در چنين وضعی، روسيه اميدوار است که حاميان کنونی رژيم اسد در ترکيب دولت بعدی ه حضور داشته و جهات سياسی رژيم آينده را در رابطه با مناسبات خارجی دمشق متعادل نگاه دارند.
در صورت به نتيجه رسيدن ايستادگی و نمايش قدرت در سوريه، روسيه اميدوار است که در تغييرات آينده مرتبط با ايران نيز از چنين موقعيتی برخوردار شود.
روسيه اگر چه در تحرکات منطقه ای خود از حمايت سياسی چين برخوردار است، با اين وجود بی بهره بودن از نيرو های توانمند واکنش سريع، و نداشتن ظرفيت نظامی لازم برای حضور فعال در نقاط بحران زده، دامنه مانور های سياسی آن کشور را محدود می سازد.
قطعنامه ای که روز يکشنبه در شورای امنيت با وتوی مشترک روسيه و چين روبرو شد، بر اساس پيشنهادات شيخ حمد بن جاسم، نخست وزير و وزير خارجه قطر، به نمايندگی از سوی اتحاديه عرب تنظيم، و توسط آمريکا، بريتانيا، فرانسه و مراکش به شورای امنيت پيشنهاد شده بود.
قطعنامه ياد شده ضمن محکوم کردن کشتار معترضان سوریه توسط نيرو های نظامی و امنيتی آن کشور، از بشار اسد می خواست که با توقف فوری خشونت و کناره گيری از قدرت، راه را برای برگزاری انتخابات آزاد و انتقال دولت به مردم هموار سازد.
تفاوت عمده قطعنامه ياد شده با قطعنامه پيشنهادی ديگری که درماه اکتبر گذشته تنظيم، و از سوی روسيه وتو شده بود، تغيير جهت با اهميت هند و آفريقای جنوبی، دو قدرت بزرگ آسيايی و آفريقايی، و حمايت دو کشور ياد شده از قطعنامه وتو شده اخیر است، حال آن که هر دو کشور به قطعنامه قبلی رای مخالف داده بودند.
از اين لحاظ، روسيه و چين با اقدام به وتوی روز يکشنبه، ضمن در خطر قرار دادن مناسبات خود با کشورهای عرب، به خصوص دولت های حاشيه جنوبی خليج فارس، به صورت انحصاری انتقادات تند جامعه جهانی را متوجه خود ساختند.
جدايی هند و آفريقای جنوبی، از صف روسيه و چين، در موضوع سوريه، و انتقادات تند هيلاری کلينتون وزير خارجه آمريکا، و ويليام هيگ وزير خارجه بريتانيا، از مواضع حاميان رژيم اسد در شورای امنيت، بلافاصله پس از وتوی قطعنامه پيشنهادی، نشان داد که هزينه های ايستادگی مسکو و پکن در کنار رژيم بشار اسد بيش از پيش افزايش يافته است.
برائت از اسد
سرگئی لاوروف، وزير خارجه روسيه، طی يک پرسش و پاسخ مطبوعاتی که بعد از سخنرانی او در کنفرانس امنيت مونيخ، و ساعاتی پس از وتوی قطعنامه سوريه در شورا ی امنيت برگزار شد، در پاسخ به اين سوالات که چرا از مواضع اتحاديه عرب پشتيبانی نمی کنيد؟ و چرا همچنان به سوريه اسلحه صادر ميکنيد؟ و چرا از رژيم اسد حمايت می کنيد؟ تاکيد کرد: «ما متحد و دوست اسد نيستيم.»
وزیر خارجه روسیه همچنين گفت که روسيه از ابتدای نا آرامی های سوريه در ۱۱ ماه قبل، حامی اصلاحات و تغيير در آن کشور بوده، ولی، «ضمن انتقاد از رژيم اسد، می بايد گروه های مسلح مخالف رژيم اسد نيز مورد انتقاد قرار بگيرند و از توسل به خشونت عليه نيرو های دولتی خودداری کنند.»
نگرانی های بزرگتر
توسل به اقدام پر هزينه وتوی قطعنامه شورای امنيت توسط روسيه، حاکی از اهميت تغييراتی است که با سقوط رژيم اسد در منطقه شکل خواهد گرفت. روسيه مايل است که در صورت امکان، از تکرار روش برکناری قذافی از قدرت در سوريه و مهم تر از آن، مانع از حمله نظامی عليه ايران و يا تدارک بعدی برای تغيير رژيم جمهوری اسلامی بشود.
روسيه معتقد است که تغيير رژيم اسد در سوريه مقدمه تغيير رژيم در تهران خواهد بود، و اقدام اخير می تواند امنيت ملی روسيه در خطر قرار دهد.
چند روز پيش با اشاره به همين نکته، سرگئی دميدنکو، کارشناس موسسه مطالعات راهبردی مسکو گفته بود: «چنانچه اوضاع در ايران از کنترل خارج شود، اسلامگرايی، مسائل انسانی، و بيماری های واگير به روسيه سرايت کرده و مرزهای جنوبی ما را با خطر روبرو می کند.»
اگر چه آقای دميدنکو در اين اظهارات به نگرانی های اصلی روسيه در مورد تغيير رژيم احتمالی در ايران اشاره ای نکرد، ولی از دست دادن نفوذ در منطقه و قرار گرفتن متحدان آمريکا در حاشيه جنوبی دريای خزر نگرانی امنيتی جدی روسيه به شمار می رود - مسئله ای که در صورت وقوع، و به دليل قرار گرفتن کنترل امنيت انرژی چين در دست متحدان آمريکا و غرب، پکن نيز نسبت به آن دارای دلمشغولی های جدی است.
نمايش قدرت
سرگئی لاوروف در سفر روز سه شنبه خود به دمشق، ميخائيل فرادکف، رييس سازمان اطلاعات جاسوسی روسيه را که جانشين کا گ ب در اتحاد شوروی سابق است، به همراه خواهد دشت. حضور وی ضمن اهميت دادن به مذاکرات لاورف در دمشق حاکی از داشتن بعد امنيتی مذاکرات دو طرف در سوريه است.
در حال حاضر تنها ناو هواپيما بر روسيه، موسوم به درياسالار کوزنتسف، به همراه دو ناو جنگی ديگر در پايگاه روسيه در بندر تورتوس سوريه به سر ميبرند.
روسيه ضمن دست شستن از رژيم اسد، مايل است که انتقال قدرت در سوريه به صورت آرام و با حضور فعال و رايزنی نزديک مسکو صورت گيرد. در چنين وضعی، روسيه اميدوار است که حاميان کنونی رژيم اسد در ترکيب دولت بعدی ه حضور داشته و جهات سياسی رژيم آينده را در رابطه با مناسبات خارجی دمشق متعادل نگاه دارند.
در صورت به نتيجه رسيدن ايستادگی و نمايش قدرت در سوريه، روسيه اميدوار است که در تغييرات آينده مرتبط با ايران نيز از چنين موقعيتی برخوردار شود.
روسيه اگر چه در تحرکات منطقه ای خود از حمايت سياسی چين برخوردار است، با اين وجود بی بهره بودن از نيرو های توانمند واکنش سريع، و نداشتن ظرفيت نظامی لازم برای حضور فعال در نقاط بحران زده، دامنه مانور های سياسی آن کشور را محدود می سازد.
