انتخابات پارلمانی يونان در پنجم بهمن ماه سال جاری، با پيروزی حزب چپ‌گرای «سيريزا» به پايان رسيد؛ نتيجه‌ای که پيش از انتخابات به واسطه نظرسنجی‌های متعدد، قابل پيش‌بينی بود.
با اين همه، حزب سيريزا به دليل آنکه ۱۴۹ کرسی از ۳۰۰ کرسی پارلمان را کسب کرد، نتوانست به تنهايی دولت را تشکيل دهد.
از همين رو، درست يک روز بعد از اعلام نتايج انتخابات، سيريزا با حزب راست گرای «يونانی‌های مستقل» ائتلاف کرد. اين دو حزب در يک مورد توافق داشتند و آن، مخالفت با برنامه‌های اقتصاد رياضتی دولت‌های قبلی يونان بود.
بر اساس گزارش خبرگزاری‌ها، «آلکسيس سيپراس»، رهبر حزب سيريزا، همان يکشنبه شب و پس از برگزاری انتخابات در جمع هوادارانش در آتن گفت: «يونان رياضت‌های فاجعه‌بار را پشت سر گذاشت و پنج سال تحقير و رنج پايان يافت.»
اشاره او به گزارش‌هايی بود که پيش از اين در مورد اخراج‌ها، کاهش دستمزدها و مستمری بازنشستگان، نرخ بالای بيکاری و انتشار يافته بود. از جمله به نوشته سايت تامين ۲۴، در سال‌های اخير توليد ناخالص داخلی يونان بيش از ۲۵ درصد کاهش پيدا کرد و بدهی ملی آن از حدود ۱۰۰ درصد به بيش از ۱۷۰ درصد توليد ناخالص داخلی افزايش يافت.
نرخ بيکاری نيز به بيش از ۲۵ درصد افزايش يافته و اين نرخ در ميان جوانان يونانی حدود ۶۰ درصد است.
اما برنامه‌های اين حزب چپ‌گرا که تاريخچه آن به سال ۲۰۰۴ ميلادی باز می‌گردد، چيست؟ اين حزب پيش از انتخابات، در برنامه خود به «برنامه تسالونيک» شهرت يافت، تغييرات مورد نظر خود را منتشر کرد.
گفت وگو بر سر بدهی‌های يونان همانند آنچه که در سال ۱۹۵۳ ميلادی در مورد آلمان صورت گرفت، تعليق پرداخت ماليات‌ها به منظور احيای اقتصاد، انجام حداقل چهار ميليارد دلار سرمايه‌گذاری عمومی در کشور، افزايش مستمری بازنشستگان، اعاده پاداش کريسمس برای بازنشستگان، ارائه مشوق‌های اقتصادی به شرکت‌های کوچک و متوسط برای افزايش اشتغال، تعميق دموکراسی، افزايش ماليات بر درآمد برای تمام درآمد‌های بيش از ۵۰۰ هزار يورو، از جمله مواد اين برنامه هستند.
از ديگر مواد برنامه سيريزا، تامين برق برای ۳۰۰ هزار خانوار فقير تا ۳۰۰ کيلو وات ساعت در ماه، يارانه غذايی برای ۳۰۰ هزار خانوار فاقد درآمد، افزايش حداقل دستمزد و مبارزه با فرار مالياتی و قاچاق هستند.
راديو فردا در گفت وگو با «اوريستيس دولوس»، عضو کميته مرکزی حزب سيريزای يونان، درباره دلايل پيروزی اين حزب و سياست‌های دولت ائتلافی يونان پرسيده است.
***
چگونه حزب سيريزا توانست به بزرگترين حزب يونان تبديل شود؟
نخستين دليل، وجود بحران عظيم اقتصادی بود که باعث تقسيم جامعه به دو قطب چپ و راست شد. مردم درک کردند که احزابی که در گذشته به آنها رای می‌دادند، قادر به حل مشکلات نيستند. به عبارت ديگر، بحران اقتصادی بحران بزرگی را نيز در سيستم سياسی پديد آورد. اين موضوع باعث شد که مردم و به ويژه طبقه کارگر سيستم ديگری بخواهند. دومين دليل اين است که سيريزا از سال ۲۰۱۲ ميلادی پيشنهادهای مشخصی را برای موضوع قدرت مطرح کرد.
حزب سيريزا دولت ائتلافی را تشکيل داده و بر يونان حکومت می‌کند. نخستين وظايف برای اين دولت در دو عرصه داخلی و خارجی کدامند؟
دولت جديد از همان روز نخست تمايل خود را برای اجرای کامل برنامه‌اش اعلام کرد. اين برنامه شامل انجام اصلاحاتی به سود طبقه کارگر مانند افزايش حداقل دستمزد و استخدام آن دسته از کارکنان دولت که به خاطر سياست رياضت کشانه اخراج شده بودند، می‌شود.
توقف کامل سياست خصوصی سازی و توافقنامه با اتحاديه اروپا و نهادهای مالی در جهان نيز در دستور کار دولت است که پيش از اين در برنامه حزب سيريزا اعلام شده بود.
موانع پيش روی دولت جديد يونان کدامند؟
به عنوان يکی از اعضای کميته مرکزی حزب سيريزا با گرايش کمونيستی تصور می‌کنم که دولت جديد خواستار اين است که همه را خوشحال و راضی کند و اين کار ناممکن است. نمی‌توان اقداماتی جدی را به سود طبقه کارگر يونان انجام داد و در همين حال، با رهبران اتحاديه اروپا روابط خوبی داشت که منافع طبقه حاکم را بيان کرده‌اند و می‌کنند.
بنابراين باید به زودی منتظر درگيری جدی بين دولت نوين و اتحاديه اروپا بود.
در مورد نقش آينده کليسا در يونان چه فکر می‌کنيد؟
کليسا امتيازهای بسيار زيادی در يونان دارد. متاسفانه دولت قصدی برای کاهش اين امتيازات ندارد.
ما اعتقاد داريم که اجتماعی کردن املاک کليسا اين فرصت را فراهم می‌کند که از طريق درآمد هنگفت آن اقداماتی را به سود طبقه کارگر انجام داد. اما ائتلاف با حزب يونانی‌های مستقل کمکی به حرکت در اين جهت هم نمی‌کند. ائتلاف با اين حزب ملی‌گرا و در همین حال بورژوازی، (اشرافی) بهانه مناسبی را برای دولت فراهم می‌کند تا درخواست‌ها و برنامه خود (در مورد الغای امتيازات مالی کليسا) را «معتدل» کند.
سئوال ديگرم آن است که کدام طبقات و اقشار می‌توانند حامی دولت جديد به شمار آيند؟ آيا امکان دارد که در حمايت از حزب سيريزا تغييری ايجاد شود؟
بدون فعال شدن جنبش کارگری، تغيير ناممکن خواهد بود. سيريزا بايد خواستار تاسيس جنبشی برای دفاع از برنامه‌هايش شود. دولت بايد تحت فشار طبقه کارگر قرار گيرد تا از برنامه‌هايش عقب ننشيند. اين فشار بايد بسيار سنگين باشد.
طيقه متوسط نيز بايد به جنبش کارگری ملحق شود و از اجرای کامل برنامه‌های چپ در يونان حمايت کند.
آيا با توجه به آرای ۳۶ درصدی سيريزا در انتخابات می‌توان گفت که دولت از حمايت اکثریت در يونان برخوردار نيست؟
نه، برعکس حمايت مردمی از دولت بسيار زياد است. اما دولت بايد آنها را فعال کند. شور و شوق زيادی در بين کارگران و نيز جوانان به سود دولت وجود دارد و سيريزا بايد از اين حمايت گسترده نهايت استفاده را ببرد.
به نظر شما، پيروزی حزب سيريزا چه تاثيری در اروپا خواهد داشت؟
مردم سراسر اروپا، پيروزی سيريزا را مايه اميد برای لغو و کنار گذاشتن سياست رياضت کشانه می‌دانند.
اگر سيريزا موفق شود، آن وقت مردم اروپا برای يافتن راه حل‌هايی به سود خود به چپ گرايش خواهند يافت. سيريزا بايد خواستار حمايت مردم اروپا شود زيرا ما يونانی ها، و آنها منافع مشترکی داريم.
بايد توجه داشت که درخواست برای حمايت اروپاييان اهميت زيادی دارد زيرا طبقه حاکم در اروپا خواستار آن هستند که يونان به الگويی برای مردم تبديل نشود.
و اگر سيريزا شکست بخورد؟
اگر سيريزا شکست بخورد، نااميدی بزرگی، مردم يونان و اروپا را فرا خواهد گرفت. و اين موضوع راه را برای روی کار آمدن دولتی راست افراطی در يونان با اقدامات رياضت کشانه بيشتر هموار خواهد کرد.
