وزارت کشور روز شنبه ۲۸ اسفند اعلام کرد که ثبت‌نام از داوطلبان عضویت در پنجمین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا، روز دوشنبه، ۳۰ اسفند امسال، آغاز می‌شود.
به گزارش کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات کشور، نام‌نویسی داوطلبان از روز ۳۰ اسفند در فرمانداری‌ها و بخشداری ها آغاز می‌شود و تا روز ششم فروردین سال آینده ادامه خواهد داشت.
اعلام این زمان‌بندی به دلیل همزمانی با روز تحویل سال نوی خورشیدی و شروع تعطیلات نوروزی با اعتراض‌هایی همراه بوده است.
از جمله احمد دنیامالی، عضو شورای شهر تهران و از نزدیکان محمدباقر قالیباف، در تذکری در صحن شورا، با بیان اینکه تاریخ تعیین شده «زمان مناسبی نیست»، گفته بود: «بعضی از دستگاه‌ها در این ایام تعطیل هستند و نامزدها برای تطبیق اسناد خود قطعا با مشکلاتی مواجه خواهند شد.»
قرار است پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا، همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۹ اردیبهشت سال ۹۵ برگزار شود.
مطابق قانون اساسی ایران، نظارت بر انتخابات شوراها بر عهده مجلس شورای اسلامی است.
پیشتر، محمد محمودی شاه‌نشین به عنوان رئیس، محمدجواد کولیوند در جایگاه نایب رئیس، فرهاد تجری به عنوان سخنگو و بهرام پارسایی نیز در کسوت دبیری هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها انتخاب شدند.
همچنین از میان نمایندگان هر استان، ۹۰ تن به عنوان اعضای هیئت نظارت در استان‌ها انتخاب شده‌اند که از میان این اعضا، ۳۵ نماینده به فراکسیون امید تعلق دارند.
بر اساس جدول زمان‌بندی برگزاری پنجمین دوره انتخابات شوراها، نتیجه بررسی صلاحیت نامزدها پس از استعلام از وزارت اطلاعات، دادگستری، نیروی انتظامی و ثبت احوال، به عنوان مراجع چهارگانه نظارتی؛ روز دوم اردیبهشت ماه سال آینده اعلام خواهد شد.
داوطلبانی که صلاحیت آنان رد شده باشد، سه روز فرصت اعتراض به «هیات‌های نظارتی بالادستی» دارند و رسیدگی به شکایت‌ها و اعلام قطعی نتیجه بررسی‌ها روز ۱۷ اردیبهشت ۹۶ تعیین شده است.
دبیر شورای نگهبان و برخی از امامان جمعه واگذاری نظارت بر این انتخابات به مجلس را «اشتباه» خوانده‌اند.
آیت الله حسن عاملی، امام جمعه اردبیل، در خطبه های روز ۲۷ اسفند گفت که «واگذاری نظارت و تعیین صلاحیت نامزدهای شورای شهر به نمایندگان مجلس، اشتباه بزرگ در قانونگذاری است.»
آیت الله محمد مهدی حسینی، امام جمعه کرج، نیز ضمن انتقاد از شمار فراوان داوطلبان انتخابات شوراها، افزود: «افرادی که ثبت‌نام می‌کنند اگر در خود قابلیتی نمی‌بینند وقت و اموال بیت‌المال را تلف نکنند.»
پیشتر آیت الله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، روز ۱۷ اسفند گفته بود: «متأسفانه نظارت در انتخابات شورای شهر حساب و کتاب ندارد و مصیبت است چون صلاحیت‌ها به خوبی رسیدگی نمی‌شود.»
اما پس از این سخنان، عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، گفت که این شورا درباره «نظارت بر انتخابات شوراها نه ادعایی دارد، نه فرصت و نه امکانات لازم را در اختیار دارد.»
از سوی دیگر، مجلس دهم در مصوبه‌ای تعداد اعضای شوراهای دوره پنجم را کاهش داده است که بر اساس قانون مزبور، تعداد اعضای شورای شهر تهران دوره پنجم از ۳۱ تن به ۲۱ تن خواهد رسید.
همچنین تعداد اعضای شورای شهر مشهد نیز به ۱۵ تن کاهش می‌یابد و پنج شهر دیگر نیز شورای ۱۳ نفره خواهند داشت.
به گفته محمد محمودی شاه نشین، رییس هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها، تعداد کل کرسی های پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا ۳۹ هزار و ۵۷۵ کرسی خواهد بود.
او در نشستی خبری درباره تعداد کرسی های انتخابات شوراها در سایر حوزه‌ها توضیح داد که «۳۶ هزار و ۸۳۸ روستا دارای شورای اسلامی سه نفره، دو هزار و ۷۴۲ روستا دارای شورای اسلامی پنج نفره، هزار و ۵۹ شهر دارای شورای اسلامی پنج نفره ، ۱۳۲ شهر دارای شورای هفت نفره، ۳۴ شهر دارای شورای ۹ نفره و ۹ شهر دارای شورای ۱۱ نفره» خواهد شد.
اعلام زمان و شرایط ثبت‌نام نامزدهای انتخابات شوراها و در مدت زمان باقیمانده به انتخابات ریاست جمهوری ایران در حالی است که هفته گذشته تعدادی از روزنامه‌نگاران و نیز گردانندگان شبکه‌های اجتماعی حامی دولت حسن روحانی بازداشت شده‌اند.
یکی از بازداشت‌شدگان مراد ثقفی، پژوهشگر، روزنامه‌نگار و کنشگر مدنی، بوده است که به نوشته وب‌سایت سحام‌نیوز، اخیرا سخنرانی‌ها و نشست‌هایی در مورد مدیریت شهری و نقش شوراها برگزار کرده بود.
آقای ثقفی مدیریت سازمان غیر دولتی «در شهر» را نیز بر عهده دارد، و هنوز علت دستگیری و نهاد بازداشت‌کننده وی اعلام نشده است.
علی مطهری، روز چهارشنبه ۲۵ اسفند در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، گفته بود: «این اقدام در آخرین روزهای سال که مجلس جلسه‌ای ندارد و اطلاع‌رسانی نیز دشوار است انجام شده و این امر شبهاتی را به‌خصوص در آستانه انتخابات ایجاد کرده است.»
