دولتهای ایران از سال ۱۳۸۹ تاکنون به بیش از ۷۰ میلیون ایرانی ماهانه ۴۰ هزار تومان و سپس ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه پرداخت کردهاند اما بر اساس مصوبه روز سهشنبه مجلس قرار است تعداد یارانهبگیران از تیر ماه سال جاری کاهش یابد. به عبارتی، سه دهک بالای جامعه که ۳۵ میلیون تومان در سال و بیشتر دریافت میکنند، شامل این مصوبه میشوند.
احمد علوی، اقتصاددان و استاد دانشگاه در سوئد، در مورد این اقدام مجلس به رادیو فردا میگوید: «موسسات و سازمانهایی وجود دارند که رانتی هستند و آنها باید ابتدا از بودجه حذف شوند.»
وی عقیده دارد که این موسسات و سازمان عملکردی در جهت ارزش افزوده ندارند و میافزاید که آنها از بودجه دولت استفاده میکنند بدون آنکه بازده مشخصی داشته باشند.
اما دلیل مصوبه مجلس در مورد حذف یارانه سه دهک جامعه چیست؟ غلامرضا مصباحی مقدم، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، سهشنبه شب در برنامهای تلویزیونی با اشاره اینکه مجلس در دو سال گذشته در جریان بررسی بودجه سالانه از دولت خواست خانوادههای پردرآمد را شناسایی و یارانه آنها را حذف کند، افزود: «منابعی که برای هدفمند کردن یارانهها است، اصلا تکافوی این جمعیت عظیمی که این یارانهها را دریافت میکنند، ندارد.»
وی افزود که هدف اصلی از وضع قانون هدفمندی یارانهها این بود که به خانوادههای کمدرآمد جامعه که دچار مشکلاتی از نظر درآمد و امکانات مالی هستند، کمک شود.
این نماینده مجلس با اشاره به آنکه به گفته او، دولت در این مورد جدی نبوده است، اضافه کرد: «تعدادی که طی یکی دو سال اخیر از یارانهبگیران حذف شدهاند، بسیار اندک است. برای مثال، از ۷۸ میلیون دریافتکننده یارانه شاید حدود دو میلیون تن حذف شدهاند ولی این حرکت نمیتواند راه به جایی ببرد.»
او اشاره کرد که از زمان اجرای قانون هدفمندی یارانهها تاکنون، مبلغ ۱۶۰ هزار میلیارد تومان به عنوان یارانه پرداخت شده است.
آقای مصباحی مقدم اشاره کرد که پرداخت این مبلغ بسیار زیاد یارانه، پیامدهایی از جمله ناتوانی در پرداخت دستمزد کارکنان دولتی و عدم سرمایهگذاری را به همراه داشته است.
در پی این سخنان رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، احمد میدری، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، گفت: «قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانهها، ۵۱۰ هزار شغل در سال ایجاد میشد اما بعد از اجرای این قانون، شاهد سیر نزولی ایجاد شغل بودیم و در سال ۹۰، این رقم به ۱۸۰ هزار و بعد به دلیل افزایش جمعیت و سقوط قیمت نفت، باز هم کاهش یافت.»
احمد میدری نرخ بیکاری در ایران را ناشی از متوقف شدن طرحهای عمرانی دانست.
اما نکته مهم در برنامه تلویزیونی سهشنبه شب، سخنان رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، اعلام پایان قانون هدفمندی یارانهها در سال گذشته بود.
غلامرضا مصباحی مقدم گفت: «امسال هیچ حکم جدیدی برای هدفمندسازی یارانهها نداشتیم. از این جهت، این حکم با دقت و کارشناسی زیاد مورد بررسی قرار گرفت و تصویب شد که پرداخت یارانه به خانوادههایی که درآمدشان در سال ۳۵ میلیون تومان به بالا است، متوقف شود.»
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این مورد گفت: «اگر این قانون (هدفمندی یارانهها) تجدیدنظر نشود، هر سال حجم یارانههایی که باید به مردم داده شود، افزایش پیدا میکند.»
احمد میدری اشاره کرد که حجم پرداخت یارانهها دو برابر طرحهای عمرانی در سال جاری است و افزود: «این روند برای کشور غیرقابل قبول است.»
در این حال، علیرضا صالح، معاون پارلمانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی، سهشنبه شب در برنامهای تلویزیونی گفت که یارانه ماهیانه نقدی به جای ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان باید ۲۰ هزار تومان باشد.