محمود علوی، وزیر اطلاعات ایران، روز یکشنبه ۲۲ اسفند، گفت از «مدت‌ها قبل ستاد انتخابات» در این وزارتخانه تشکیل شده است و در طول رقابت‌های انتخابات «اقدامات به هنگام و بازدارنده در قبال کارهای تخریبی و منفی» انجام خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، وی هشدار داد: از فعالیت کسانی که به گفته او «بخواهند با اقدامات تخریبی، فضای مجازی را ملتهب کنند»، جلوگیری خواهد شد.
وزیر اطلاعات گفت: «این تخریب‌ها ممکن است در روزنامه، سایت و شبکه‌های اجتماعی مانند صفحات توئیتری یا اینستاگرامی انجام شود که وزارت اطلاعات بر همه این بخش‌ها اشراف دارد.»
محمود علوی در عین حال تاکید کرد که سیاست وزارت اطلاعات در «نخستین مراحل اقدامات تخریبی» در جریان رقابت‌های انتخاباتی، «تذکر به هنگام» خواهد بود تا به توصیف وی، «رقابت‌ها در فضای اجتماعی مثبت و سالم انجام شود.»
کمتر از سه ماه تا برگزاری دو انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا در ایران، ۲۹ اردیبهشت سال ۹۶، فعالیت جریان‌ها و چهره‌های سیاسی در فضای مجازی شدت گرفته است.
بخشی از این فعالیت‌ها از سوی مخالفان دولت روحانی و منتقدان عملکرد او بویژه در حوزه سیاست‌های اقتصادی وی بوده است.
از جمله پس از انتشار متن سخنانی منتسب به اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری ایران، در برخی گروه‌های تلگرامی که در آنها به شدت از حسن روحانی، انتقاد شده بود، آقای جهانگیری در نامه‌ای به وزیر اطلاعات از او خواست تا «نسبت به شناسایی و برخورد قاطع با مراکز که هدفی جز تضعیف و تخریب دولت و رئیس جمهور و نیز تشویش افکار عمومی ندارند» اقدام کند.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران با اشاره به نقش و تاثیر شبکه‌های اجتماعی در اعتراض‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ دست به رصد فضای مجازی در آستانه انتخابات زده‌اند.
در جریان انتخابات مجلس دهم در اسفند سال گذشته، «ستاد امنیت انتخابات» با هدف «رصد فضای مجازی» برای مقابله با اقدامات «تخریبی دشمنان» و «امنیت انتخابات» از سوی وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران و نیروی انتظامی تشکیل شده بود.
به علاوه، قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۲ نیز سعيد منتظرالمهدی، معاون اجتماعی نیروی انتظامی، گفته بود که «پلیس با رصد فضای مجازی، شبکه‌های ماهواره‌های معاند و... تلاش دارد تا با آمادگی و اشراف کامل اطلاعاتی، انتخابات را با امنیت کامل برگزار کند.»
وزیر اطلاعات دولت یازدهم پیشتر نیز در جریان انتخابات مجلس در اسفند سال گذشته به «تخریب‌های انتخاباتی» و برخورد با متخلفان اشاره کرده و از تهیه «پنج میلیون سی‌دی» انتخاباتی برای «تهمت زدن» خبر داده بود.
محمود علوی در یک سخنرانی در مسجد المهدی اسلام‌شهر گفته بود: «اطلاع داریم که چه تعداد سی‌دی غیراخلاقی انتخاباتی از سوی چه کسانی عرضه می‌شوند؛ ما می‌دانیم فقط برای تهمت زدن و افترا از سوی برخی افراد، در یک مورد بالغ بر پنج میلیون سی‌دی غیرواقعی و سرشار از تهمت و افترا تهیه شده تا در دوران انتخابات توزیع شود.»
اقدامات پیشگیرانه مقامات مسئول در استفاده از شبکه‌های اجتماعی در ایران در شرایطی است که بسیاری از این شبکه‌ها از جمله توئیتر در ایران فیلتر هستند و استفاده از آنها ممنوع است.
با این حال، به رغم این ممنوعیت، دفتر آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در تلگرام، توئیتر و اینستاگرام، حساب کاربری فعال دارد
همچنین حسن روحانی، بسیاری از اعضای دولت او، تعدادی از نمایندگان مجلس و جمعی از چهره‌های سیاسی اصولگرا و اصلاح‌طلب در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان، عضویت دارند و فعال هستند.
اختلال و مسدودسازی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی در ایران سابقه‌ای دیرینه دارد و اوج آن در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ رخ داد که علاوه بر از دسترس خارج شدن بسیاری از سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک و توئیتر، سیستم پیام کوتاه تلفن همراه نیز قطع شد.
مقام‌های قضایی، نهادهای نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی و برخی روحانیون سنتی و مراجع تقلید در سال‌های اخیر خواستار ممنوعیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان شده‌اند.
آیت‌الله احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد، هفته گذشته در خطبه‌های نماز جمعه این شهر، با تاکید بر اینکه «نمی‌شود ما جامعه را در فضای مجازی رها کنیم» به گلایه گفته بود: «بیش از یک سال است که به ما وعده فیلترینگ هوشمند داده شده است اما به‌دنبال آن نرفته‌اند.»
دولت حسن روحانی در سال‌های گذشته با مسدود کردن و محدودیت فعالیت شبکه‌های مجازی مخالفت کرده است.
محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات روز ۱۸ اسفند گفت که «عده‌ای از ابتدا با فضای مجازی مخالف بودند و فشارها برای جلوگیری از فعالیت شبکه‌های اجتماعی همواره وجود داشته است.»
وی افزود: وزارتخانه تحت مسئولیت وی تحت تأثیر «فشارها» و «تلاش عده‌ای خاص» برای فیلتر شدن تلگرام قرار نخواهد گرفت و این پیام‌رسان در ایام انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ فیلتر نخواهد شد.
شبکه اجتماعی تلفن همراه «تلگرام» یکی از پرکاربرد‌ترین شبکه‌ها در ایران است و به گفته مقام‌های مسئول، میلیون‌ها تن از آن استفاده می‌کنند.
در انتخابات مجلس دهم و مجلس خبرگان در اسفند سال گذشته، شبکه‌های مجازی و بویژه تلگرام، نقش تاثیرگذاری در رقابت‌های انتخاباتی ایفا کردند.
اهمیت شبکه‌های مجازی و پیام‌رسان در انتخابات سال ۹۴، چنان برجسته بود که برای نخستین بار شورایعالی مجازی دستورالعملی راجع به چگونگی فعالیت انتخاباتی در فضای مجازی ابلاغ کرد.
بر اساس آخرین آماری که دفتر برنامه‌ریزی‌های اقتصادی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده، تا پایان شهریورماه سال جاری، ضریب نفوذ مشترکان فعال موبایل در ایران نزدیک به ۹۹ درصد شده است و مشترکان اینترنت موبایل نیز بیش از ۲۳ میلیون تن هستند.
همچنین به گفته مصطفی ایزدی، معاون ستاد کل نیروهای مسلح، در حال حاضر ۵۴ میلیون گوشی همراه در ایران وجود دارد.
