مقام‌های جمهوری اسلامی ایران با حضور آمریکا در مذاکرات صلح بین دولت سوریه و مخالفان آن در آستانه، پایتخت قزاقستان، که قرار است در روزهای چهارم و پنجم بهمن‌ماه برگزار شود و هر گونه ایفای نقش واشینگتن در این گفت‌وگوها مخالفت کردند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز سه‌شنبه، ۲۸ دی، در این باره گفت: «مخالف حضور آمریکا در نشست آستانه هستیم و دعوتی از آنها نکرده‌ایم.»
نشست آستانه قرار است به میزبانی دولت قزاقستان و با حضور نمایندگان دولت سوریه و مخالفان این حکومت، با نظارت ایران، ترکیه و روسیه و مشارکت نمایندۀ سازمان ملل متحد برگزار شود.
پیشتر اعلام شده بود که گروه‌های تروریستی مانند گروه حکومت اسلامی (داعش) و جبهه النصره به این مذاکرات دعوت نشده‌اند.
به نوشته تسنیم، مذاکرات در صورت توافق طرفین در روز ۲۰ بهمن نیز با میانجی‌گری استافان دی میستورا، نمایندۀ ویژۀ سازمان ملل متحد در امور سوریه، در ژنو سوئیس ادامه خواهد یافت.
در همین حال، به گزارش خبرگزاری‌های ایران، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، نیز روز چهارشنبه، ۲۹ دی، گفت: «به دلیل مخالفت ایران با مشارکت آمریکا در اجلاس آستانه، هیچ دعوت مشترکی برای حضور آمریکا از سوی سه کشور مبتکر برگزاری اجلاس به عمل نیامده است.»
روزنامه «واشینگتن پست» روز ۲۴ دی خبر داده بود که روسیه از دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، برای شرکت در این مذاکرات دعوت کرده است.
با این همه، به گزارش خبرگزاری روسی «اسپوتنیک»، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، این موضوع را تکذیب کرده بود.
علی شمخانی با اشاره به آن چه «سوابق بدعهدی و ناکارآمدی آمریکا برای برقراری آتش‌بس و هدایت طرفین درگیری در سوریه به سمت گفت‌وگو» نامید، افزود: «هیچ دلیلی برای مشارکت آمریکا در مدیریت، راهبری و هدایت ابتکارات سیاسی جاری در بحران سوریه وجود نداشته و ایفای نقش این کشور در اجلاس آستانه نیز کاملا منتفی است.»
با این همه، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران ضمن آن که گفت: «به طور قطع، آمریکا در فرایند گفت‌وگوها و جمع بندی نتایج اجلاس آستانه نقشی نخواهد داشت» افزود: «احتمال دعوت کشور میزبان از آمریکا به عنوان ناظر در اجلاس وجود دارد.»
همچنین علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین الملل رهبر جمهوری اسلامی، مذاکرات صلح آستانه را «حاصل پیروزی دولت و ملت سوریه و حامیان‌شان» دانست و گفت: «آمریکا که تاکید به روی کار آوردن حکومتی مزدور در دمشق داشتند حال که شکست خورده‌اند اصرار دارند که در آستانه حضور یابند که جمهوری اسلامی ایران قاطعانه مخالف حضور آمریکاست.»
مشاور امور بین الملل آیت‌الله علی خامنه‌ای اضافه کرد: «اگر اوضاع این طور پیش برود نگرانی از این است که عربستان و قطر هم بخواهند حضور یابند، در حالی که در اعزام و تجهیز تروریست ها نقش داشتند.»
مقام های ایرانی بارها عربستان سعودی و قطر را به کمک به «گروه های تروریستی و تکفیری» در سوریه متهم کرده اند.
ریاض نیز در مقابل ایران را متهم به دخالت در امور داخلی سوریه کرده است.
هر دو کشور اتهام طرف مقابل را رد می‌کنند.
آقای ولایتی که در دیدار با عماد محمد دیب خمیس، نخست وزیر سوریه، در تهران سخن می گفت، ابراز امیدواری کرد که اجلاس آستانه «سوریه را به سمت صلح ببرد.»
به گزارش خبرگزاری ایران، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، نیز در دیدار با نخست وزیر سوریه ابراز امیدواری کرد که اجلاس آستانه قزاقستان «شروعی برای مذاکرات واقعی سوری – سوری بوده و نتیجه آن دستیابی به نقطه مطلوب برای مردم آن کشور باشد.»
آقای روحانی «آزادسازی حلب و برقراری آتش‌بس را دو گام مهم در راستای برقراری صلح و ثبات در سوریه دانست.»
عماد محمد دیب خمیس، نخست وزیر سوریه، هم با اشاره به این که سوریه از «همه راه‌ها و ابتکار عمل‌ها برای بازگرداندن ثبات و امنیت و به نتیجه رسیدن مذاکرات سوری – سوری استقبال می‌کند» ابراز امیدواری کرد که «نتیجه مذاکرات آستانه رسیدن به راه حلی برای بازگشت ثبات و امنیت به سوریه و مبارزه حقیقی با تروریست‌ها برای رسیدن به پیروزی نهایی باشد.»
در همین حال، میخائیل بوگدانوف، نماینده رئیس جمهوری روسیه در امور خاورمیانه، در مصاحبه با خبرگزاری دولتی ایرنا، در مورد مذاکرات صلح در آستانه قزاقستان گفت: «روسیه، ایران و ترکیه، سه کشور ضامن اجرای آتش‌بس فراگیر در سوریه از روز دهم دی هستند و برای رسیدن به این مرحله تلاش کرده اند که منطبق بر قطعنامه ۲۲۲۴ شورای امنیت سازمان ملل برای حل سیاسی بحران سوریه است.»
جنگ داخلی شش ساله در سوریه که هنوز پایانی برای آن قابل تصور نیست تاکنون صدها هزار کشته و میلیون‌ها آواره بر جای گذاشته است.
روسیه و ایران دو حامی اصلی حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، هستند و حمایت آنها از دمشق از یک سو این حکومت را حفظ کرده و از سوی دیگر انتقاد شماری از کشورهای منطقه و غرب را به دنبال داشته است.
