حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، گفت: به دلیل حکم دادگاه بین المللی، ایران از بهمن ماه سال گذشته صادرات گاز به ترکیه را با قیمت «پایین یا رایگان» انجام می دهد.
ترکیه در اواخر دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، دو شکایت علیه ایران در دیوان دادرسی بین المللی مطرح کرد. این دادگاه در پرونده نخست که مربوط به ادعای کم‌فروشی گاز ایران به ترکیه بود به نفع تهران رای داد، اما در پرونده دوم که مربوط به گران‌فروشی گاز بود، از ایران خواست که قیمت گاز را ۱۳.۳ درصد کاهش دهد و غرامت گران‌فروشی گاز به ترکیه طی سال‌های گذشته را پرداخت کند.
ترکیه خواهان کاهش ۳۵ درصدی قیمت گاز وارداتی از ایران بود. ایران سالانه نزدیک به ۹ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر می‌کند.
حمیدرضا عراقی روز شنبه ۳۰ اردیبهشت، به خبرگزاری مهر گفت: حقیقت این است که با کاهش قیمت نفت، نرخ گاز نیزکاهش می یابد «اما فرمول محاسباتی نرخ گاز صادراتی به ترکیه به نحوی بود که کاهش قیمت نفت تاثیری بر آن نداشت. آنها بر این عقیده بودند که ایران از سال ۲۰۰۵ میلادی باید نرخ گاز صادراتی خود را کاهش می‌داده است و برای اثبات گفته های خود نرخ گاز روسیه و آذربایجان را به عنوان نمونه مطرح می‌کردند.»
قبلا عراقی اعلام کرده بود که بر اساس رای دادگاه، ایران باید ۱.۹ میلیارد دلار جریمه به خاطر گران فروشی گاز از سال ۲۰۰۵ به ترکیه پرداخت کند.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز، دولت گذشته پذیرفته بود که تا ۱۰ درصد نرخ گاز صادراتی را کاهش دهد، اما ترکیه نپذیرفت و خواهان رای دادگاه بین المللی شد و دادگاه نیز با در نظر گرفتن دفاعیات ایران، کاهش قیمت را تا ۱۳.۳ درصد نسبت به قیمت جهانی گاز تایید کرد.
آقای عراقی افزود:«با این حال باید گفت قیمت کنونی گاز صادراتی به ترکیه نرخ مناسبی است و مشکلی در این زمینه نداریم. در وهله بعدی، ترک ها از ما می‌خواستند تا این جریمه را به طور یکجا به آنها بپردازیم که بر اساس استدلال های انجام شده، قانع شدند که چنین روشی مقدور نیست و آنها باید این جریمه را از صورت حساب‌های ما کسر کنند.»
بر اساس آخرین آمار به روز رسانی شده مرکز تنظیم انرژی ترکیه، ایران از ژانویه سال جاری (بهمن ماه) کمی بیش از ۱.۵ میلیارد متر مکعب گاز تحویل ترکیه داده که تغییر چندانی نسبت به دور مشابه سال گذشته نکرده است. اما در این مدت ترکیه واردات نفت از ایران را بیش از دو برابر افزایش داده و به ۲۰۵ هزار بشکه در روز رسانده است.
ترکیه از نیمه سال گذشته میلادی واردات برق از ایران را نیز قطع کرده است. ایران می گوید شرکت های واردکننده برق، ۲۰۰ میلیون دلار به وزارت نیرو بدهکارند.
عراق نیز از بابت واردات برق ایران ۱.۲ میلیارد دلار بدهکار بود که باعث قطع دو ماهه صادرات برق ایران به این کشور شد، اما ایران روز ۲۸ اردیبهشت اعلام کرد که صادرات برق به عراق بعد از پرداخت ۳۰۰ میلیون دلار از بدهی طی دو قسط دوباره برقرار شده است.
ترکیه در حال حاضر تنها مشتری گازی ایران است. ارمنستان و جمهوری آذربایجان نیز به مقدار اندکی به ترتیب تهاتر گاز با برق و معاوضه گاز دارند.
