آيا حضور کارگران خارجی به ويژه کارگران افغان در ايران، عامل بيکاری گسترده در اين کشور است؟
به نوشته روزنامه دنيای اقتصاد، محمد رضا رحيمی، معاون اول رييس جمهوری اسلامی ايران، چنين اعتقادی دارد و گفته است: «قدرت‌های بزرگ، سه ميليون ميهمان افغان را بر ما تحميل کرده‌اند که اگر اين تعداد افغان نباشند، آمار بيکاری کشور به صفر می‌رسد.»
به گزارش خبرگزاری دولتی ايرنا، عبدالرضا شيخ الاسلامی، وزير تعاون و کار و رفاه اجتماعی، نيز به اين پرسش که آيا برنامه ای برای خروج اتباع افغانی و جايگزينی آنها با کارگران ايرانی وجود دارد، پاسخ داده است: «اشتغال به کار اتباع خارجی از جمله افغانستانی ها جز با تاييد مراجع ذيصلاح قانونی، خلاف قانون است.»
بهروز خباز، فعال کارگری مقيم سوئد، درباره سخنان مطرح شده از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی ايران به راديو فردا می‌گويد: «حکومت ايران با توجه به بحران گسترده بيکاری، اين مسئله را در ذهن توده‌های نا آگاه مردم فرافکنی کرده و کاسه کوزه بحران بيکاری را بر سر شهروندان افغان خالی می‌کند.»
علی مبارکی، عضو اتحاد بين المللی در حمايت از کارگران ايرانی مقيم سوئيس، نيز در اين باره به راديو فردا می‌گويد: «سال ها است کارگران افغانی در ايران کار می‌کنند و زحمت می‌کشند؛ آن هم با کمترين حقوق و بدون هيچ مزايايی از جمله بيمه. جمهوری اسلامی از وجود اينها سود برده است، اول اين که سخت‌ترين کارها را کارگر افغانی انجام می‌دهد در حالی که همين کار را اگر کارگر ايرانی با تشکيلات صنفی بخواهد انجام دهد مزايای بيشتری خواهد خواست و به چنين حقوقی راضی نخواهد بود. افغانی‌ها در بدترين شرايط همين کار سخت را انجام می‌دهند اما وقتی پای بعضی مسايل در ميان می‌آيد، برای انحراف افکار عمومی کارگران افغانی را جلو می‌اندازند. همچنين مشکلاتی که خود حکومت برای جامعه به وجود آورده است را به گردن اين انسان‌های بيگناه می‌اندازند.»
در اين ميان، پروين محمدی، نايب رييس هيات مديره اتحاديه آزاد کارگران ايران، در گفت و گو با سايت اتحاد اين پرسش را مطرح کرده که آيا دو سال پيش که در خبرها اعلام شد حدود ۵۰ هزار کارگر در عسلويه بيکار شدند و هر روزه خبر بيکاری کارگران پيمانی پتروشيمی شنيده می شود، تقصير کارگران افغان است و کارگران افغان جايگزين کارگران ايرانی در عسلويه شده اند؟
خانم محمدی افزود: آيا در صورت برگشتن میهمانان افغان، کارگران شهاب خودرو سر کارشان برمی گردند يا بلاتکليفی کارگران مخابرات راه دور شيراز با ۲۶ ماه حقوق معوقه حل خواهد شد و يا مشکل کارگران صنايع فلزی ايران که ماه هاست حقوق دريافت نکرده اند و آينده شغلی شان مشخص نيست، حل خواهد شد؟
تشکل‌های غير دولتی کارگری مانند اتحاديه آزاد کارگران ايران، اتحاد بين المللی در حمايت از کارگران در ايران و چند تشکل کارگری ديگر با انتشار بيانيه‌هايی نسبت به سخنان مقام های جمهوری اسلامی ايران واکنش نشان داده اند.
اتحاديه آزاد کارگران ايران با اشاره به انتساب مشکل بيکاری و ناهنجاری‌های شديد اجتماعی به کارگران و مهاجران افغان از طريق رسانه ها و بلندگوهای رسمی، نوشت: فقط همين مانده است تا گرانی سرسام آور مسکن و هزينه‌های زندگی نيز بر دوش اين مهاجرين انداخته شود.
کميته هماهنگی برای کمک به ايجاد تشکل های کارگری، انجمن برق و فلزکار کرمانشاه و چند تشکل ديگر کارگری نوشتند دستگاه‌های اجرايی با ترويج اين ذهنيت دروغين که دليل اصلی بيکاری در ايران، وجود کارگران افغان و نيروی کار ارزان آنهاست، سعی در سرپوش گذاشتن بر روی مسايل حاد پيش آمده در جامعه دارند.
اتحاد بين المللی در حمايت از کارگران ايران و شورای پشتيبانی از مبارزات مردم در ايران نيز با برگزاری تجمعی در شهر تورنتو کانادا، حمايت خود را از کارگران و مهاجرين افغان در ايران را اعلام کردند.
همچنين ۴۰ تن از فعالان سياسی و مدنی داخل ايران در بيانيه ای نوشتند: «دولت ايران که بنا بر وضعيت نامناسب و ويژه اقتصادی به شدت تحت فشار نارضايتی‌های گسترده از سوی کارگران و مزدبگيران است، سعی می‌کند با مجرم و تبهکار جلوه دادن مهاجران، بار مسئوليت خود را در قبال اين نابسامانی‌ها کاهش دهد.»
امضاکنندگان اين بيانيه خواستار برچيده شدن هرگونه تبعيض و رفتار غير انسانی از سوی حاکميت و يا پاره‌ای از مردم با مهاجران افغان شدند.
با اين همه برخی از تشکل‌های کارگری مواضع ديگری دارند. برای مثال، عليرضا محجوب، دبير کل خانه کارگر و نماينده مجلس، با اشاره به اين که ورود مهاجران بدون در نظر گرفتن ظرفيت بازار اشتغال داخلی صورت می‌گيرد، گفت: پس از مدتی با ماندگار شدن اين مهاجران بسياری از کارگران ايرانی شاغل در برخی از رشته‌های شغلی بيکار می‌شوند.
به گزارش خبرگزاری مهر، او خواستار آن شد که مجلس آينده تنظيم و کنترل ورود نيروی کار خارجی را بر اساس توانايی‌ها و ظرفيت‌های بازار اشتغال داخلی تنظيم کند.
اين گزارش همچنين حاکی است مجتبی موليانی، رييس مجمع نمايندگان کارگران استان اصفهان، در مورد کارگران افغانی مقيم ايران در اين استان گفته است: اين کارگران با وجود سختی و مشقت کار ساختمان و دريافت دستمزد پايين و استفاده بيشتر کارفرمايان از اين کارگران، مشکلاتی را برای کارگران ايرانی ايجاد کرده و فرصت‌های شغلی را از بين برده اند.
اما بهروز خباز، فعال کارگری مقيم سوئد، معتقد است: «آقای محجوب و خانه کارگر سال ها است محور شعارهايشان را بر اين بنا کرده‌اند که مسئله بيکاری را با اخراج کارگران مهاجر حل کنند.»
به گفته اين فعال کارگری، «خانه کارگر به رغم ادعايی که دارد مسئله کار و کارگر را از زاويه منافع سياسی خود دنبال می‌کند و بيشتر بر کرسی‌های مجلس و قدرت معطوف است تا واقعيت‌های جاری کشور.»
در اين ميان، سايت «خبرآنلاين» با اشاره به اين که چند هفته‌ای است شهروندان برخی محله‌های تهران با مشکل جمع آوری زباله‌ها مواجه شده‌اند، خبر داد: اداره اتباع خارجی نيروی انتظامی، کارگران خارجی فعال در حوزه خدمات شهری را که عمدتا مهاجران افغانی هستند جمع آوری کرده و به کمپ‌های ويژه انتقال داده است .
بر اساس اين گزارش، به موجب قوانين جديد به کارگيری اتباع ديگر کشور‌ها بدون اخذ مجوزهای قانونی از مراجع ذی‌ربط ممنوع بوده و پليس می‌تواند آنها را جمع آوری کند.
خبرآنلاين با اشاره به اين که حدود ۳۰ هزار کارگر در بخش‌های فضای سبز و رفت و روب با شهرداری تهران همکاری می‌کنند، افزود: از اين تعداد ۱۳ هزار تن را کارگران خارجی تشکيل می‌دهند.
اخبار
مسعود کاظم زاده، مدير کل امور اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از اجرای مرحله دوم واگذاری سهام عدالت به کارگران فصلی و استخدامی در سال جاری خبر داد.
به گزارش خبرگزاری مهر، او گفت: همه کارگران بايد از سهام عدالت برخوردار شوند.
***
داوود قادری، عضو شورای عالی اشتغال، اعلام کرد برای ايجاد دو ميليون و ۵۰۰ هزار اشتغال جديد در سال جاری تصميم قطعی اتخاذ نشده است.
او به خبرگزاری مهر گفت: قرار است در نشست های آتی شورای عالی اشتغال سهم هر استان از اشتغال زايی در سال جاری تعيين و به استانداران جهت اجرا ابلاغ شود.
خبرگزاری مهر در اين مورد نوشت: با وجود گذشت يک فصل از سال، دولت هنوز برنامه نهايی و عملياتی اشتغال زايی را ارائه نکرده است.
***
غلامعلی قادری، مديرکل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان، گفت: ۹۰۰ هزار کارگر بيمه شده در استان اصفهان وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری مهر، وی گفت: به صورت ميانيگين۵۰ درصد جمعيت استان اصفهان، جمعيت کارگری هستند.
***
مجتبی موليانی، رييس مجمع نمايندگان کارگران استان اصفهان، با اشاره به مصوبه دولت در سال‌های ۸۹ و ۹۰ در مورد بيمه کارگران ساختمانی گفت: بايد هر ساله حدود ۲۰۰ هزار کارگر ساختمانی از تسهيلات بيمه تأمين اجتماعی استفاده کنند که هنوز دولت به وعده‌های خود عمل نکرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس او خواستار پشتيبانی دولت از کارگران ساختمانی شد.
***
محمود مباحی، رييس شورای اسلامی شهر رشت، خواستار حذف خصوصی سازی در شهرداری رشت شد.
به گزارش خبرگزاری فارس، او گفت شرکت طرف قرارداد با سازمان پارک‌ها و فضای سبز به دليل عمل نکردن به تعهداتش، جريمه نقدی شده و در مقابل از حقوق کارگران خود کاسته است.
آقای مباحی از شهردار رشت خواست تا موضوع را بررسی کند و اگر قرار است در حق کارگران شهرداری اجحاف شود، خصوصی سازی در شهرداری را حذف کند.
***
سايت کلمه، نزديک به مير حسين موسوی، در گزارشی در مورد وضعيت کارگران ايران بر ضرورت توجه بيشتر به منافع و خواست افشار تهی دست و زحمتکش جامعه با توجه به شرايط بحرانی اقتصاد کشور تاکيد کرد.
سايت کلمه اين موضوع را نياز ضروری آن چه جنبش سبز ناميد، دانست و افزود: توجه به اين ضرورت با جمع آوری و نشر خبرهای کارگری، مقالات و نوشته‌های تحليلی و توليدات هنری در اين حوزه و در نهايت با انتقال همه اين توليدات به ميان مردم و شبکه های اجتماعی واقعی محقق خواهد شد.
***
سايت کلمه خبر داد ۵۰ تن از کارگران و پرسنل شرکت سيمين گهر بندرعباس در تير ماه سال جاری اخراج شده اند.
بر اساس اين گزارش، کارگران اخراجی که کار نگهداری و تعمير تجهيزات بندری را برعهده داشته اند از اول سال جاری حقوقی دريافت نکرده بودند و شرکت در مجموع حدود يک و نيم ميليارد تومان به آنها بدهکار است.
***
سايت کلمه در گزارشی از بی توجهی مسئولان به مشکلات کارگران قراردادی و پيمانی انتقاد کرد و نوشت: انگار گوش مسئولان صدای خرد شدن استخوان های اين کارگران را نمی شنود.
به نوشته اين سايت، جامعه هر ساله شاهد گسترش روز افزون سوء استفاده کارفرمايان از کارگران قراردادی است. بر اساس اين گزارش کارگران موقت علاوه بر دستمزد و مزايای بسيار پايين تر از کارگران دائمی، اولين قربانيان بحران های اقتصادی در کارخانه ها هستند و همواره در تهديد عدم تمديد قرارداد و اخراج به سر می برند.
***
علی اکبر عيوضی، مسئول کميته مزد استان تهران، مطالب مطرح شده از سوی کارفرمايان در خصوص افزايش نيافتن دستمزد کارگران در سال آينده را غير قانونی دانست.
به گزارش خبرگزاری ايلنا، وی با اشاره به اين که بحران واحدهای توليدی ارتباطی به کارگران ندارد، گفت: کارفرمايان بايد مطالبات خود را از دولت طلب کنند نه از کارگران.
آقای عيوضی هزينه کارگران در قيمت تمام شده توليد را ۱۰ درصد اعلام کرد.
***
خبرگزاری ايلنا گزارش داد سه کارخانه نساجی در اصفهان طی سه ماه اخير تعطيل شده اند.
بر اساس اين گزارش به دليل کمبود و گرانی مواد اوليه، فرسودگی ابزار توليد و همچنين هجوم کالاهای خارجی، دو هزار کارخانه نساجی در استان اصفهان و يکصد هزار کارگر اين کارخانه ها در خطر تعطيل و بيکاری قرار دارند.
***
اسماعيل حق پرستی، دبير اجرايی خانه کارگر تهران، نسبت به افزايش شکاف طبقاتی به تبع تورم ناشی از اجرای نادرست قانون هدفمندی يارانه‌ها هشدار داد.
او با تاکيد بر اين که بحران تورم به شدت گريبانگير قشر محروم جامعه شده است، به خبرگزاری ايلنا گفت: بر خلاف آنچه تبليغ می‌شود اجرای قانون هدفمندسازی يارانه‌ها نه تنها در وضعيت معيشتی کارگران بهبودی ايجاد نکرده، بلکه با افزايش هزينه‌ها خانواده‌های کارگری را با مشکلات غيرقابل تحملی مواجه کرده است.
اسماعيل حق پرستی مهمترين دغدغه پيش روی کارگران را افزايش چند برابری قيمت اجاره بهای مسکن ذکر کرد و گفت: افزايش قيمت مسکن و اجاره بها کمر کارگران را شکسته است.
***
شرکت مهندسی "خان گل" پيمانکار کارخانه فولاد زاگرس به ۳۵۰ کارگر تحت پوشش خود اعلام کرده است با پايان قرارداد يک ماهه اين کارگران، قرارداد خود را با آنان تمديد نخواهد کرد.
به نوشته سايت اتحاد، متعلق به اتحاديه آزاد کارگران ايران، اين کارخانه ۳۵۰ کارگر دارد که به استثنای تعداد انگشت شماری از آنان، همگی تحت پوشش شرکت پيمانکاری خان گل در اين کارخانه مشغول به کار هستند.
کارگران کارخانه فولاد زاگرس طی سال‌های گذشته با قراردادهای موقت سه ماهه مشغول به کار بودند، اما از اول سال جاری مجبور به ادامه کار با قرارداد يک ماهه شدند. اين کارگران حدود ۱۰ سال سابقه کار دارند.
***
۳۰ نفر از کارگران رسمی سامانه حمل و نقل شهری استان تهران خواستار رسيدگی به دريافت ۱۰ درصد حق جذب در پرداخت حقوق ماهانه خود از شهرداری تهران شدند.
به گزارش خبرگزاری ايلنا، اين کارگران در ديدار با قائم مقام شهردار تهران و مديرعامل شرکت واحد، خواستار دريافت ۱۰ درصدی حق جذب و حق مسکن در پرداخت حقوق ماهانه خود همانند ساير زير مجموعه های شهرداری تهران همچون آتش نشانی و تاکسيرانی تهران شدند.
در خرداد سال جاری جمعی از کارگران رسمی شرکت واحد با امضای طوماری خواستار دريافت ۱۰ درصد حق جذب در پرداخت حقوق ماهانه خود از شهرداری تهران شده بودند. گزارشی از نتيجه اين ديدار منتشر نشده است.
***
علی دهقان نيا، عضو هيات مديره کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران، اعلام کرد: نرخ سبد هزينه يک خانوار کارگری بيش از يک ميليون و ۶۰۰ هزار تومان است.
به گزارش خبرگزاری ايلنا، او گفت: دولت مدعی است توانسته قيمت ها را مهار کند اما به خاطر تغيير قيمت های ماه های گذشته، دستمزد کارگران فقط نياز ۱۰ روز خانواده‌های آنان را تامين می‌کند.
وی افزود: بحران در واحدهای توليدی گريبان کارگران واحدهای صنعتی را گرفته و بسياری از آنها چند ماه است که حقوق و دستمزد دريافت نکرده‌اند.
بر اساس اين گزارش هم اکنون کارگران واحدهای نساجی، صنايع لبنی، قطعه سازی، مواد غذايی، صنايع فلزی و پيمانکاران صنايع برق ايران ماه هاست که برای دريافت مطالبات معوقه خود تلاش می‌کنند.
***
کارکنان مرکز اطلاعات تلفن ۱۱۸ شيراز دراعتراض به وضعيت شغلی شان یک هفته است که اعتصاب کرده اند.
به گزارش خبرگزاری ايلنا، بيش از ۱۰۰ نفر از کارکنان اين مرکز برای چندمين بار در اعتراض به اخراج کارکنان، شرايط کاری نامناسب و شيوه جديد عقد قرارداد‌ها٬ روز يکشنبه در مقابل استانداری فارس تجمع کردند.
خبرگزاری ايلنا می گويد پيمانکارجديد اين مرکز خواستار امضای قراردادی جديد با کارکنان است که بر اساس آن حقوق دريافتی کارمندان براساس ميزان تماس‌های مردم با اين مرکز تعيين خواهد شد، اما کارکنان می گويند با امضای قرارداد جديد ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان از ميزان دريافتی آنها نسبت به قرارداد فعلی کسر می شود.
***
روزنامه کيهان خبر داد جمعی از کارگران کارخانه لوله سازی خوزستان در مقابل اداره کل تامين اجتماعی تجمع کردند.
به نوشته اين روزنامه، يکی از کارگران اين کارخانه با اشاره به اين که مشکلات کارگران با گذشت چند سال هنوز به قوت خود باقی مانده است، گفت: بدهی اين کارخانه به تأمين اجتماعی باعث شده که تأمين اجتماعی از فروردين ماه دريافت ليست بيمه امتناع کند.
کيهان اشاره کرد کارخانه لوله سازی خوزستان حدود ۴۰۰ کارگر رسمی و قراردادی دارد که قريب به سه سال است به دليل غيرفعال بودن کارخانه، حقوق اين مدت به آنها پرداخت نشده است.
***
جمعی از کارگران قراردادی نساجی «ايران برک» به پرداخت نشدن بخشی از حقوق معوقه اسفند و همچنين حقوق کامل فروردين‌ماه خود اعتراض کردند.
به گزارش خبرگزاری ايلنا، اين کارگران نسبت به اعتصاب در اين واحد توليدی هشدار داده اند.
***
علی حق پرست، نماينده کارگران اخراجی کارخانه ماه ماشين، گفت: با انحلال اين کارخانه به بهانه رکود اقتصادی،۳۰ کارگر دائمی اين واحد توليدی اخراج شدند.
به گزارش خبرگزاری ايلنا او با اشاره به اين که صاحبان کارخانه ماه ماشين تلاش کرده اند کارگران قراردادی را استخدام کنند، افزود: فعاليت اين کارخانه نسبت به سال های گذشته بهتر بوده و سفارش کار بيشتری نيز داشته است.
***
برنامه نظارت بر حمايت از مدافعان حقوق بشر ايران خواستار آزادی رضا شهابی، عضو هيات مديره سنديکای کارگران شرکت واحد اتوبوس رانی تهران و ساير فعالان کارگر زندانی شد.
آقای شهابی در دادگاه تجديدنظر به ۶ سال زندان، ۵ سال محروميت از فعاليت های سنديکايی و پرداخت ۷۰ ميليون ريال جريمه نقدی محکوم شده است.
او که در خرداد سال ۸۹ بازداشت شد، در بند ٣۵۰ زندان اوين به سر می‌برد.
***
***
چهار تن از فعالان کارگری زندانی، بازداشت فعالان کارگری را محکوم کردند و خواستار آزادی آنان شدند.
به نوشته سايت اخبار روز، شاهرخ زمانی، محمد جراحی، غلامرضا غلامحسينی و محمد اشرفی اين خواسته ها را در پی بازداشت دهها فعال کارگری در کرج در روز ۲۶ خرداد اعلام کردند. در حال حاضر، دو تن از اين فعالان کارگری همچنان زندانی اند.
***
کميته هماهنگی برای ايجاد تشکل کارگری، اتحاديه آزاد کارگران ايران و اتحاد بين المللی در حمايت از کارگران در ايران با انتقاد از حکم صادر شده عليه رضا شهابی، خواستار آزادی او و ساير فعالان کارگر زندانی در ايران شدند.
اتحاديه آزاد کارگران ايران در بيانيه ای به اين مناسبت همچنين خواستار پايان داده شدن به بازداشت و تعقيب قضايی کارگران معترض و ديگر فعالان اجتماعی شد.
اتحاد بين المللی در حمايت از کارگران در ايران نيز نوشت که صدور احکام زندان در عقب راندن جنبش کارگری نتيجه ای نخواهد داشت و نمی تواند نمايندگان و فعالان جنبش کارگری را به سکوت و تمکين وادارد.
پای صحبت شنوندگان
يکی از شنوندگان کارنامه نوشته است: مشکل کشور بيکاری است و زمانی که کارفرما جمعيت بزرگ بيکاران را پشت درهای کارخانه می بيند، يقين پيدا می کند هر شرطی که بگذارد باز هستند بيکارانی که برای کار کردن سر و دست می شکنند.
او همچنين اشاره کرده که اجرا نشدن قانون کار و مقابله حکومت با نمايندگان کارگران و سنديکاهای کارگری به زيان کارگران تمام شده است.
آشنايی با قانون کار
ﻣﺎده ۸۳ قانون کار می گويد: ارﺟﺎع ﻫﺮ ﻧﻮع ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ و اﻧﺠﺎم ﮐﺎر در ﺷﺐ و ﻧﯿﺰ ارﺟﺎع ﮐﺎرﻫﺎی ﺳﺨﺖ و زﯾﺎن آور وﺧﻄﺮﻧﺎک و ﺣﻤﻞ ﺑﺎر ﺑﺎ دﺳـﺖ ﺑـﯿﺶ از ﺣـﺪ ﻣﺠﺎز و ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﺎﯾﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ، ﺑﺮای ﮐﺎرﮔﺮ ﻧﻮﺟﻮان ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ.
***
شما می توانيد نظرات و پيام‌های خود را در مورد برنامه کارنامه، با آدرس kar@radiofarda.com و يا شماره تلفن ۰۰۴۲۰۲۲۱۱۲۲۱۱۲ در ميان بگذاريد.
