ژنرال بازنشسته جیمز متیس، گزینه دونالد ترامپ برای وزارت دفاع، در سالهای آینده که به احتمال فراوان شاهد دوران پرتلاطمی خواهد بود، بزرگترین ساختار دیوانسالاری آمریکا و ماشین جنگی جهان را چگونه هدایت خواهد کرد؟
خبرگزاری فرانسه به شش موضوع مهمی میپردازد که جیمز متیس در صورت تأیید انتصابش به مقام وزير دفاع با آنها روبهرو خواهد شد.
ایران
جیمز متیس در قبال ایران موضع تندی دارد و در اظهار نظرهای علنی خود آن کشور را «متخاصمترین بازیگر در خاورمیانه» توصیف کرده است.
ژنرال سابق واحدهای کماندویی نیروی دریایی که در عملیات اشغال عراق فرماندهی یکی از لشکرها را به عهده داشت، ایران را مسئول مرگ تعدادی از نیروهای آمریکایی توسط شبهنظامیان شیعه در استان انبار معرفی کرده است. او در عین حال ایران را به حمایت مالی از شبکه نیروهای تندرو با هدف بیثبات کردن خاورمیانه متهم کرده است.
دونالد ترامپ مخالف توافق هستهای با ایران است و جیمز متیس نیز این توافق را به چالش کشیده است. او از دولت فعلی آمریکا به خاطر عدم مقابله با حرکات نظامی ایران در منطقه انتقاد کرده و به احتمال فراوان تلاش خواهد کرد تا آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران موضع سرسختانهتری اتخاذ کند.
شکست دادن گروه «خلافت اسلامی»
دونالد ترامپ در طول کارزار انتخاباتی گفته است «خلافت اسلامی» را به وسیله بمباران نابود خواهد کرد و وعده داده اعضای خانواده افراد مظنون به فعالیتهای تروریستی را خواهد کشت و زندانیان این گروهها را شکنجه خواهد کرد.
اما جیمز متیس به دونالد ترامپ گفته است که با این روشها موافق نیست و به نظر میرسد رئیسجمهور منتخب شعار خود در مورد اعمال شکنجه را تخفیف داده است.
بعید است جیمز متیس برای مقابله با گروه «خلافت اسلامی» طرح متفاوتی از سیاست دولت باراک اوباما، که بمباران مواضع این گروه و تسلیح گروههای محلی برای مبارزه با آن است ارائه دهد.
دونالد ترامپ در تشریح رئوس سیاست خارجی خود گفته است «پیشبرد عملیات نظامی مشترک و تعرضی برای ضربه زدن و در نهایت نابودی گروه موسوم به خلافت اسلامی». آقای ترامپ سال گذشته در مورد اعزام نیرو به منطقه برای تصرف میادین نفتی در کنترل این گروه صحبت میکرد ولی در برنامههای رسمی خود به این موضوع اشارهای نکرده است.
افزایش هزینههای نظامی؟
نیروهای مسلح آمریکا با فاصله قابل توجهی از کشورهای دیگر، نیرومندترین و پرهزینهترین ارتش جهان است. حوزه استقرار و عملیات آن سراسر جهان را در برمیگیرد، بودجه سالانه آن بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار و تعداد پرسنل آن حدود ۱.۳ میلیون نفر است.
چین از نظر هزینههای نظامی در مقام دوم قرار دارد ولی بودجه دفاعی آن حدود یک چهارم آمریکاست.
دونالد ترامپ اخیراً گفت که دولت او «اقداماتی ملی و گسترده را برای بازسازی نیروهای مسلح کشور به اجرا خواهد گذاشت». او خواهان افزودن به تعداد پرسنل، هواپیماها، کشتیها و تسلیحات نیروهای مسلح است.
جیمز متیس با افزایش تعداد پرسنل فعال نیروهای مسلح آمریکا روبهرو خواهد شد، چون طبق طرحهای ترامپ تعداد نفرات نیروی زمینی از ۴۵۰ هزار به حدود ۵۴۰ هزار نفر و تعداد کشتیها و زیردریاییهای آمریکا از ۳۰۸ به ۳۵۰ فروند افزایش خواهد یافت.
دونالد ترامپ در عین حال قصد دارد به تعداد هواپیماها بیافزاید و نیروهای مسلح آمریکا را به یک سامانه ضد موشکی «بسیار پیشرفته» مجهز کند. تحت تأثیر این طرحها برای افزایش خریدهای تسلیحاتی ارتش آمریکا قیمت سهام شرکتهای اسلحهسازی اخیراً افزایش یافته است.اما طرحهای دونالد ترامپ برای افزایش هزینههای نظامی مستلزم تأیید کنگره آمریکاست.
درخواست مشارکت بیشتر از کشورهای متحد
دونالد ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی کشورهای عضو ناتو و متحدان آمریکا در آسیای شرقی را متهم کرد که برای تأمین هزینه پیمانهای دفاعی که امنیت منطقه را تضمین میکنند سهم کافی نمیپردازند. اما از زمان پیروزی در انتخابات آقای ترامپ از برخی از شعارهای خود عقبنشینی کرده است.
اولین وظیفه جیمز متیس این خواهد بود که برای کشورهای متحد توضیح دهد، موضع دولت جدید آمریکا دقیقاً چیست.
آمریکا در سراسر جهان صدها پایگاه و مرکز نظامی دارد و در حال حاضر بیش از ۲۰۰ هزار پرسنل نظامی آمریکا در دهها کشور جهان از جمله حدود ۲۸ هزار نفر در کره جنوبی و حدود ۵۰ هزار نفر در ژاپن مستقر هستند.
افغانستان
با گذشت ۱۵ سال از حمله به افغانستان و هزینه کردن میلیاردها دلار هنوز هم وضعیت امنیتی آن کشور لرزان است و نیروهای امنیتی و نظامی افغان قادر نیستند شورشیان را شکست دهند.
باراک اوباما ناگزیر شد خروج نظامیان آمریکا از افغانستان را به تأخیر بیاندازد و در پایان دوره ریاست جمهوری او، همچنان حدود هشت هزار و ۴۰۰ نیروی آمریکایی در خاک افغانستان مستقر خواهند بود.
در جریان کارزار انتخاباتی مسئله افغانستان به ندرت مطرح شد ولی دونالد ترامپ در سخنان روز پنجشنبه عدم تمایل به دخالت نظامی در کشورهای دیگر را نشان داد. او گفت: «ما سیاست سرنگون کردن رژیمها و حکومتها را متوقف خواهیم کرد. هدف ما ثبات است و نه هرج و مرج».
جیمز متیس که در عملیات افغانستان نیز مشارکت داشته از سیاست باراک اوباما برای خروج نیروهای آمریکایی از آن کشور انتقاد کرده است.
روسیه
دونالد ترامپ در سخنان علنی خود تواناییهای ولادیمیر پوتین به عنوان یک رهبر را ستوده و هیلاری کلینتون او را متهم کرد که «آلت دست» دشمن قدیمی آمریکاست.
روسیه از شورشیان شرق اوکراین حمایت کرده، ناحیه کریمه را به خاک خود ضمیمه کرده، در جوار خاک کشورهای اروپای شرقی رزمایشهای گستردهای انجام داده و از تابستان ۲۰۱۵ در حمایت از رژیم بشار اسد در جنگ داخلی سوریه دخالت نظامی کرده است.
شاید دونالد ترامپ از جیمز متیس بخواهد برای ایجاد هماهنگی بیشتر با روسیه در جنگ داخلی سوریه و نقاط دیگر راههایی پیدا کند. چنین هماهنگیهایی با روسیه تاکنون برای نیروهای مسلح آمریکا غیرقابل تصور بودهاند.