در پی وضع عوارض گمرکی جدید در فرودگاه شهر نجف، ادامه پرواز شرکتهای ایرانی مشروط به تغییراتی شده که اگر عراقیها آن را نپذیرند، پروازهای ایرانی به این مقصد، متوقف میشوند.
فرودگاه نجف در عراق عوارضی را تحت عنوان عوارض گمرکی وضع کرده است که نه تنها از این به بعد اعمال میشود، بلکه عطف به ماسبق نیز شده است. طبق عوارض جدید، شرکتهای هواپیمایی ایرانی باید از سال ۲۰۱۰ میلادی تاکنون بهازای هر پرواز، حدود ۸۵ دلار به این فرودگاه پرداخت کنند.
علاوه بر این فرودگاه نجف در تمام پروازهایی که به این فرودگاه انجام میشوند، به ازای هر صندلی، مبلغ ۱۵ دلار از شرکتهای ایرانی دریافت میکند، به غیر از این مبالغ، ۱۰ دلار هم از مسافران در فرودگاه نجف به صورت نقدی دریافت میشود.
از سوی دیگر هزینه سوخت در فرودگاه نجف ۹۸ سنت و حدود چهار برابر هزینه سوخت ایرلاینها در ایران است. با جمعبندی تمام این هزینهها، هزینه هندلینگ پرواز در فرودگاه نجف تقریباً چهار برابر هزینه هندلینگ پرواز در فرودگاههای ایران میشود. همین اختلاف بالا، ایرلاینهای ایرانی را معترض کرده و واکنش سازمان هواپیمایی کشوری ایران و نیز انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران را در پی داشته است.
در حال حاضر ۱۰ شرکت هواپیمایی ایرانی به نجف پرواز دارند. این شرکتها افزایش چندبرابری هزینه هندلینگ پرواز در فرودگاه نجف را دلیل فشار اقتصادی بر ایرلاین خود میدانند.
مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی در پی بروز این اختلافات به فارس گفته است: «به دلیل نرخهایی که بابت هر پرواز و هزینه بالای هندلینگ از ایرلاینهای ایرانی در فرودگاه نجف دریافت میشود، شرکتهای هواپیمایی مراتب اعتراض خود را به فرودگاه نجف اعلام کردند. شرکتهای هواپیمایی ایرانی در اینباره به سازمان هواپیمایی عراق شکایت کردهاند اما این فرودگاه به دنبال آن است که این رقم را دریافت کند».
مقصود اسعدی سامانی با بیان اینکه با وجود مذاکرات با طرفهای عراقی در سازمان هواپیمایی عراق، وزارت حمل و نقل این کشور و نیز فرودگاه نجف، مشکلات حل نشده است، از تصمیم جمعیِ ایرلاینهای ایرانی خبر داده و اعلام کرده است: «شرکتهای هواپیمایی ایرانی تصمیم گرفتهاند از دهم تیرماه (یک جولای) همه پروازهای خود را به فرودگاه نجف قطع کنند تا این مشکل رفع شود و مسئولان فرودگاه نجف تجدیدنظر در وضع این عوارض گمرکی داشته باشند.»
فرودگاه نجف یک فرودگاه خصوصی است. در جریان مذاکرات برای حل این موضوع، وزارت حمل و نقل عراق و سازمان هواپیمایی این کشور به مسئولان ایرانی اعلام کردهاند «چون فرودگاه نجف توسط بخش خصوصی اداره میشود، نمیتوانیم درباره این فرودگاه اعمالنظر کنیم و آنها به صورت مستقل عمل میکنند و مستقل تصمیم میگیرند و تبعیتی از تصمیمات ما ندارند».
فرودگاه نجف در عراق، یکی از گرانترین فرودگاههای دنیا برای شرکتهای هواپیمایی ایرانی است. مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی در این باره گفته است: «در فرودگاههای ایران به ازای هر پروازی که از عراق به ایران میآید هزینه هندلینگ پرواز بین ۳ هزار دلار تا ۳ هزار و ۵۰۰ دلار برای هر پرواز متفاوت است، اما در فرودگاه نجف رقمی بین ۱۴ تا ۱۸ هزار دلار بابت هزینه هندلینگ دریافت میشود و این موجب افزایش هزینه شرکتها شده است».
در این باره سازمان هواپیمایی کشوری نیز واکنش نشان داده است. به گزارش ایسنا، رضا جعفرزاده مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری گفته است: «افزایش بیرویه عوارض گمرکی و هزینههای هندلینگ فرودگاه نجف انگیزه پرواز به این فرودگاه را از شرکتهای هواپیمایی سلب کرده و آنها را مجبور به برنامهریزی قطع پروازهای برنامهای از تاریخ دهم تیرماه کرده است».
رضا جعفرزاده با بیان اینکه «افزایش قیمتها از طرف فرودگاه نجف هزینههای گزافی را به زائران ایرانی تحمیل میکند» درباره شرط ادامه پروازها اعلام کرده است: «ادامه پروازها به سمت نجف مبنی بر متعارف کردن نرخها خواهد بود و سازمان هواپیمایی کشوری نیز در تلاش است تا مسئولان فرودگاه نجف را متقاعد کند تا نسبت به تصمیمات اخیرشان تجدید نظر کنند».
اما چرا به یکباره چنین تصمیمی از سوی مسئولان فرودگاه نجف در عراق گرفته شد و به اجرا در آمد؟ مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی معتقد است «مسئولان فرودگاه نجف از اشتیاق ایرانیان برای سفرهای عتبات عالیات سوءاستفاده میکنند».
در صورت به توافق نرسیدن روی آنچه مسئولان ایرانی «متعارف کردن نرخها» میدانند، پروازهای شرکتهای هواپیمایی ایرانی به نجف متوقف خواهد شد و تنها راه هوایی بین ایران و عراق به فرودگاه بغداد محدود میشود. در شرایطی که ایرانیها امکان سفر به عربستان برای حج عمره را ندارند، شمار مسافران برای زیارت عتبات عالیات در عراق افزایش یافته است که بخشی از راه هوایی وارد عراق میشوند.