سیاست داخلی و خارجی؛ موضوع داغ‌ترین مناظره نامزدهای هشت‌گانه

جمع‌بندی نهایی عارف: خودم را به مطالبات به حق همه اقشار متعهد می‌دانم و امیدوارم در دولت آینده به مطالبات همه آنها رسیدگی جدی شود تا بتوانیم ایرانی آباد و سرفراز داشته باشیم.

سوال: دولت شما برای حمایت و پشتیبانی از نهضت بیداری اسلامی چه برنامه مشخصی دارد؟

به گفته مجری برنامه، طبق نظرسنجی‌های صدا و سیما، بیش از ۶۴ درصد مردم ایران دو مناظره قبلی را مشاهده کرده‌اند.

بخش دوم مناظره‌ آغاز شد.

جمع‌بندی نهایی رضایی: در این جلسه سه نفر که قبلاً ائتلاف کرده بودند مشخص شد اختلاف نظر کلی دارند. دوم اینکه بیشتر افراد در گذشته مانده‌اند. باید مبدأ جدید بسازیم... روابطی در این سال‌ها درست شده اما این روابط قادر نیست ما را به عنوان یک بازیگر منطقه‌ای نشان دهد... نتیجه روابط خارجی ما به چه صورت بوده؟... مسئله هسته‌ای باید از وضع فرسایشی بیرون بیاد. نباید وقت ملت و نظام را با بگیریم. مذاکرات به تنهایی کافی نیست چون آنها به اثر تحریم‌ها بر وضع داخل کشور واقفند. اشکالات فنی، تاکتیکی و تکنیکی در مذاکرات وجود دارد. باید دید اشکالات کجا بوده و در دوبلت آینده آن را بر طرف کنیم.

جمع‌بندی نهایی روحانی: باید منافع ملی را ببینیم. خیلی خوب است سانتریفیوژ بچرخد به شرطی که زندگی مردم هم بچرخد، کارخانه‌ها هم بچرخد. دیپلماسی هسته‌ای باید در دست کسانی باشد که دنیا را می‌شناسند و می‌توانند مسائل را حل و فصل کنند. آزادی بیان و حضور مردم در همه عرصه‌ها قدرت ملی می‌آفریند. باید قدرت ملی ایجاد کنیم و با دنیا مذاکره کنیم. فرصت لازم با مذاکره واقعی ایجاد می‌شود، اعلام موضع و مقاله خواندن و برگشتن، موضوع را حل نمی‌کند. افرادی باید حکومت و قدرت را در دست بگیرند که تجربه لازم را برای حل مشکلات داشته باشند.

پاسخ به ولایتی: دیپلماسی کلاس فلسفه نیست. آنچه مردم می‌بینند این است که در مذاکرات یک قدم جلو نرفتید... هنر دیپلمات این است که کار رزمندگان هدر نرود...

جلیلی در پاسخ به ولایتی: گزارش آلماتی را به «آقا» داده‌ایم، شما خلاف می‌گویید. بعد از مذاکره شما، سه بار آقای سارکوزی با آقای رئیس‌جمهور حرف زد. حرف‌های شما در مورد آلماتی کاملاً غلط است. ما گفتیم گام‌های متقابل بر می‌داریم. هر میزان شما جلو آمدید، ما هم جلو می‌آییم. اقدامات یکجانبه آمریکا به خاطر این است که نتوانسته از اقدامات چند جانبه استفاده کند.

جمع‌بندی ولایتی از دیدگاه‌هایش: زمانی بعد از اینکه به قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران در موضوع هسته‌ای نرسیده بودیم، رئیس‌جمهور فرانسه دعوت کرد که مذاکره کنیم. با آقای سارکوزی در مورد عدد سانتریفیوژها و عدم تعلیق غنی‌سازی به توافق رسیدیم. اما در زمانی که بنده با تأکید رئیس‌جمهور به فرانسه رفتم، قائم مقام وزارت خارجه با احضار کاردار فرانسه گفت که این آقا نماینده ما نیست... مسئله هسته‌ای در آستانه حل شدن بود اما دولت در اینجا جواب نداد. می‌شد از این امکانات استفاده کرد و وضعیت کشور را به اینجا نرساند... این که با هم بنشینیم و حرف‌هایی بزنیم معنایش دیپلماسی هسته‌ای نیست. در آلماتی پیشنهادهایی که می‌توانست به حل مسئله کمک کند را آقای جلیلی نپذیرفت. معلوم است که نمی‌خواهید کار هسته‌ای را پیش ببرید. اصولگرایی به معنی انعطاف‌ناپذیری نیست. دیپلماسی سر سختی نشان دادن نیست. باید با دنیا در تعامل باشیم. هنر دیپلماسی بیانیه صادر کردن یا بیانیه را پشت میز مذاکره خواندن نیست. حتماً کار دیپلماسی هسته‌ای ما اشکال دارد.