سومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز روز دوشنبه به ریاست حسن روحانی، در تهران برگزار خواهد شد.
این نشست، تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار خواهد شد. کلیه مدارس آموزش و پرورش مناطق یک، دو و سه شهر تهران روز دوشنبه تعطیل خواهند بود و در این مناطق محدودیت‌های ترافیکی به اجرا در می‌آید.
در سومین نشست سران این نهاد نوپای بین‌المللی شماری از رهبران کشورهای عضو از جمله ولادمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه شرکت می‌کنند.
تعدادی از سران کشورهای عضو از جمله فواد معصوم، رئیس‌جمهور عراق روز یکشنبه وارد تهران شدند.
قربانعلی بردی محمدف، رئیس‌جمهور ترکمنستان نیز که میهمان ویژه این نشست است، روز یکشنبه وارد تهران شد و با حسن روحانی ملاقات کرد.
در این میان قرار است ولادمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در حاشیه نشست روز دوشنبه با آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز دیدار و گفتگو کند.
روز شنبه وزرای نفت و انرژی کشورهای عضو در جلسه فوق‌العاده خود متن بیانیه نهایی نشست سران را تصویب کردند و پس از تأیید این سند در جلسه سران، مفاد آن در سال آینده اجرا خواهد شد.
به گفته بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران و رئیس اجلاس وزرای انرژی کشورهای عضو در این سند بر نقش همکاری و هماهنگی میان کشورهای عضو با هدف سرمایه‌گذاری مشترک تأکید شده است.
ایده تشکیل مجمع کشورهای صادرکننده گاز حدود ۱۴ سال پیش در نشست وزرای انرژی شماری از کشورهای صادرکننده گاز در تهران مطرح شد. به دنبال چندین جلسه وزرای انرژی و نفت بیش از ۱۰ کشور صادرکننده گاز، هفت سال پیش این نهاد نوپا به عنوان سازمان بین‌المللی هماهنگ‌کننده فعالیت‌های مربوط به صادرات گاز، کار خود را به طور رسمی آغاز کرد.
نصیر شیرخانی، تحلیگر مسائل نفت و گاز در لندن، می‌گوید که این سازمان به دلیل رقابت درونی بین اعضا تا کنون نتوانسته به اهداف اعلام‌شده‌اش برسد:
«این تشکیلات حتی اسمش هم درست نیست، چون به این سازمان می‌گویند کشورهای صادرکننده گاز، در صورتی که خیلی از اعضای این گروه خودشان واردکننده گاز هستند. مثلا مصر قبلا گاز صادر می‌کرد و الان واردکننده گاز شده است. ایران هم اگر بخواهیم به مقدار گازی که از ترکمنستان وارد می‌کند و مقدار گازی که به ترکیه صادر می‌کند نگاه کنیم، می‌بینیم که واردات ایران از صادراتش بیشتر است. کشورهای دیگری هم هستند مثل امارات متحده عربی که هر چند مقدار کمی گاز صادر می‌کنند ولی در سالهای اخیر به خاطر بالا رفتن زیاد جمعیت تبدیل شده‌اند به واردکننده گاز.
از بدو تشکیل این سازمان تا کنون صادرات گاز این کشورها نه فقط پایین آمده بلکه قیمت گاز هم سقوط کرده و اینها هیچوقت نتوانستند بعنوان یک ابزار موثر وارد میدان بشوند و بتوانند واقعا کاری انجام بدهند که به یاد ماندنی باشد.»
محمدحسین عادلی، دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز، روز شنبه در نشست خبری خود در تهران یکی از چالش‌های پیش روی این نهاد را ورود آمریکا به بازار جهانی صادرات گاز به کشورهای آسیایی و اروپایی خواند. وی همچنین به افزایش صادرات گاز از استرالیا و دیگر کشورهای غیرعضو در آینده نزدیک اشاره کرد.
به گفته نصیر شیرخانی، تحلیل‌گر مسائل نفت و گاز، ایران که گفته می‌شود دارای بزرگترین ذخایر گازی جهان است تا کنون نتوانسته در پیشرفت مجمع کشورهای صادرکننده گاز و تبدیل آن به یک نهاد بین‌المللی معتبر نقش مؤثری بازی کند.
«یکی از مؤسسین کلیدی این سازمان ایران بوده و قطر و روسیه. تا حالا ایران به عنوان یک کشور صادرکننده گاز نقشی ندارد چون که بیشتر واردکننده گاز است تا صادرکننده گاز. ایران امیدوار است که در آینده بتواند به کشوری تبدیل شود که بتواند سهم بیشتری از بازار گاز اروپا را به خودش اختصاص دهد
این باعت می‌شود که در منافع ایران و روسیه و قطر، تناقضات شدیدتر شود و فکر می‌کنم که این سازمان در آینده نخواهد توانست به عنوان ابزار مؤثری باشد که هم همکاری را بین این کشورها زیاد بکند و هم اینکه باعث شود که قیمت گاز بالا برود، مگر اینکه مصرف جهانی بالا برود و قیمت گاز تقویت بشود.»
کشورهای ایران، روسیه، الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، قطر، ترینیداد و توباگو، امارات متحده عربی و ونزوئلا اعضای اصلی، و قزاقستان، عراق، هلند، نروژ، عمان، پرو، و جمهوری آذربایجان، کشورهای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز هستند.
کشورهای عضو این مجمع ۴۲ درصد از تولید گاز جهان، ۶۷ درصد از ذخایر گازی جهان و ۸۵ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع «ال ان جی» را در اختیار دارند.
دفتر مرکزی مجمع کشورهای صادرکننده گاز، در دوحه قطر است و دبیرکل دوره پیشین و کنونی آن محمدحسین عادلی، رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی و سفیر سابق ایران در بریتانیاست.
