حسن روحانی رئیسجمهوری ایران ساعتی پس از اعلام توافق هستهای وین، در سخنانی تلویزیونی خطاب به مردم ایران گفت که با اعلام توافق هستهای در وین، همه اهداف ایران در مورد لغو تحریمها و محدودیتها و ادامه فعالیت هستهای در داخل کشور حاصل شده است.
حسن روحانی در این سخنان که به طور مستقیم از شبکه خبر تلویزیون دولتی ایران پخش شد گفت که ایران در ۲۳ ماه گذشته با چهار هدف مذاکرات هستهای با شش قدرت جهانی را دنبال کرده و در این مذاکرات به دنبال آن بوده است که توانمندی، فنآوری، و فعالیت هستهای در داخل کشور ادامه یابد، تحریمهای «غلط، ظالمانه، و غیرانسانی» علیه ایران لغو شود، قطعنامههای شورای امنیت که از دید ایران «غیرقانونی است» برچیده شود، و پرونده هستهای ایران از شمول «فصل هفتم منشور ملل متحد» و شورای امنیت خارج شود.
رئیس جمهور ایران برآورده شده این چهار هدف را دستاورد توافق ایران و شش قدرت جهانی در وین خواند.
مذاکرات ایران و ۵+۱ سرانجام پس از ۲۳ ماه گفتوگوهای فشرده از زمان روی کار آمدن حسن روحانی، روز سهشنبه ۲۳ تیر به پایان رسید، و بر اساس توافق جامع و نهایی ایران و قدرتهای جهانی، در مقابل محدودسازی برنامه هستهای ایران، تحریمهای بینالمللی علیه این کشور لغو خواهد شد. [بیشتر بخوانید: آنچه از توافق جامع اتمی میدانیم]
«دستاوردهای ایران در توافق وین»
رئیسجمهور ایران در عین حال با برشمردن تمهیدات سیاسی و اقتصادی که زمینهساز دستیابی به توافق وین بود گفت که در شرایطی که در زمان آغاز مذاکرات اخیر رشد تورم در ایران بیش از ۴۰ درصد و رشد اقتصادی منفی شش درصد بود، «مهار تورم و رسیدن به رشد مثبت اقتصادی» قویترین پیامی بود که دولت یازدهم به کشورهای طرف مذاکره در گروه ۵+۱ داد.
به گفته آقای روحانی در ۲۳ ماه زمان برگزاری مذاکرات و به ویژه ۱۸ روز مذاکره بدون وقفه اخیر، تلاش فوقالعادهای از سوی دپیلماتها، حقوقدانان، اقتصاددانان و دانشمندان هستهای ایران صورت گرفت تا ایران به اهداف خود از این مذاکرات برسد.
او گفت در حالی که طرف مقابل در ابتدا فعالیت ۱۰۰ سانتریفیوژ را در دوران محدودیت هشت ساله برای ایران در نظر گرفته بود، این تعداد رفته رفته اضافه شد و در نهایت قدرتهای جهانی پذیرفتند که در دوران محدودیت بیش از ۶ هزار سانتریفیوژ، از جمله هزار سانتریفیوژ در فوردو فعال باشند، و سانتریفیوژهای فعال در نظنز به غنیسازی ادامه دهند.
وی با این حال اشارهای به سطح غنیسازی سانتریفیوژهای فعال در نظنز نکرد.
رئیسجمهور ایران همچنین گفت که قدرتهای جهانی در ابتدا یک محدودیت ۴۵ ساله را برای فعالیتهای هستهایران در نظر داشتند، اما این میزان در چند مرحله به ۳۰ سال، ۱۰ سال، و در نهایت ۸ سال کاهش یافت.
وی همچنین گفت در شرایطی که ایران از ابتدا به دنبال تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای IR6 و IR8بود، طرف مقابل تحقیق و توسعه بر روی IR1 را امکانپذیر میدانست اما «در نهایت اظهار کردند که از IR8 بیشتر امکان پذیر نیست».
آقای روحانی اضافه کرد که «در متن توافق مشترک به صراحت از آب سنگین اراک یاد شده است و راکتور اراک با همان ماهیت آب سنگین و با ویژگیهایی که درتوافق آمده است تکمیل خواهد شد».
رفع محدودیتها
رئیسجمهور ایران همچنین در بخش دیگری از سخنان خود گفت که «در مورد موضوع لغو تحریمها میگفتند هرگز امکان لغو یک جای تحریمها وجود ندارد و باید گام به گام این اتفاق بیفتد و باید ماهها بگذرد تا ما اعتماد پیدا کنیم. تا سپس به تدریج تحریمها را نه لغو بلکه تعلیق کنیم و بعدها چنانچه آژانس گزارش مثبتی ارائه داد، ما نیز اطمینان یافتیم تحریمها گام به گام لغو شود».
آقای روحانی اضافه کرد «امروز به ملت شریف ایران اعلام می کنم که طبق توافق وین تمامی تحریمها حتی تحریمهای تسلیحاتی، موشکی و اشاعهای هم به صورتی که در قطعنامه بوده لغو خواهد شد و تمام تحریمهای اقتصادی از جمله تحریمهای مالی، بانکی و تحریمهای مربوط به بیمه و حمل و نقل و تحریمهای مربوط به پتروشیمی و فلزات گرانبها به طور کامل لغو خواهد شد و حتی تحریم تسلیحاتی هم کنار گذاشته میشود».
وی افزود با اجرای توافق وین، «برای پنج سال نوعی محدودیت [برقرار خواهد بود] و پس از آن تحریمها به طور کامل لغو خواهد شد».
زمانبندی اجرا
رئیسجمهور ایران در بخش دیگری از سخنان خود گفت که «اجرای توافق آغاز یک امتحان است و اگر توافق به دقت و به خوبی اجرا شد قدم به قدم اجرای توافق میتواند خشتهای دیوار بیاعتمادی را بردارد.
آقای روحانی اضافه کرد که «این توافق دو طرفه است. ما در توافق ژنو، توافق نهایی را محک زدیم. اگر آنها به توافق پایبند باشند ما هم بر توافق پایبندیم».
رئیسجمهور ایران در مورد زمانبندی اجرای توافق گفت که «امروز هفت کشور درباره متن توافق و ضمایم پنج گانه آن به توافق رسیدند. مرحله بعد این است که در روزهای آینده متن توافق و متن شورای امنیت، به شورای امنیت سازمان ملل رفته و در آنجا به تصویب میرسد و این تصویب ذیل ماده ۲۵ خواهد بود و نه در فصل هفتم».
آقای روحانی اضافه کرد که «پس از آن توافق مراحلی دارد و باید در کشورها این مراحل ادامه یابد و پس از پایان این مرحله در روزی که نامش روز توافق است، توافق اجرا میشود. امروز روز بیانیه مشترک است، روز نهایی شدن، روز تصویب در شورای امنیت سازمان ملل است و پس از حدود دو ماه، روز توافق روزی است که لغو همه تحریمها به صراحت اعلام میشود».
وی همچنین اعلام کرد که در روز توافق، اقدامات ایران آغاز میشود. این اقدامات با لغو همه تحریمها آغاز میشود که البته آن هم زمانی طول میکشد و ممکن است بیش از دو ماه زمان نیاز باشد».