حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل، تأکید کرد که ایران «از حکومت اکثریت» دفاع می‌کند و حاضر به کمک به برقراری صلح در سوریه و یمن است. او همچنین گفت که ایران آماده کمک به ریشه‌کن کردن تروریسم در منطقه است.
در سخنانی که شامگاه دوشنبه ششم مهر (نیم‌روز دوشنبه به وقت نیویورک)، در مجمع عمومی سازمان ملل ایراد شد، آقای روحانی گفت که به نمایندگی از ملتی سخن می‌گوید که «دو سال قبل به تعامل سازنده با جهان رأی داده» و تأکید کرد که «امروز، فصل جدیدی در روابط ایران با جهان آغاز شده است».
آقای روحانی سپس در این سخنان به موضوع توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی اشاره کرد و گفت که هر هفت کشور درگیر گفت‌وگوها و نیز اتحادیه اروپایی، «باید برای حفظ و اجرای توافق نیز، تمام تلاش خود را به کار گیرند. پایبندی طرفین به انجام تعهدات‌شان را، اصلی‌ترین عامل موفقیت در روند اجرایی مذاکرات می‌دانیم».
او در عین حال گفت که ایران انتظار دارد، «به موازات اجرای برجام، کشورهای هسته‌ای گام‌های لازم را در جهت خلع سلاح کامل هسته‌ای، بردارند» و نقشی مثبت در ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای ایفا کنند و «اجازه ندهند رژیم صهیونیستی [اسرائیل] همچنان، تنها مانع بر سر راه تحقق این مهم باشد».
رئیس‌جمهور ایران در ادامه توافق هسته‌ای را «نمونه‌ای درخشان از پیروزی بر جنگ» خواند و با اشاره به «تبدیل سازمان‌های تروریستی به حکومت‌های تروریستی»، پیشنهاد کرد که «مبارزه با تروریسم به یک سند و قاعده الزام‌آور بین‌المللی بدل شود» تا به گفته او «هیچ دولتی حق نداشته باشد از تروریسم به عنوان یک روش مداخله‌جویانه در امور ملت‌ها حمایت کند».
آقای روحانی گفت که «ما آماده‌ایم که برای نابودی تروریسم و بسترسازی برای تحولات دموکراتیک در منطقه کمک کنیم و اجازه ندهیم اسلحه به ابزار تحول، بدل شود. ما همان‌گونه که در عراق و افغانستان به استقرار دموکراسی کمک کردیم آماده کمک به دموکراسی در سوریه و نیز یمن هستیم. ما از تداوم قدرت با رأی ملت و نه اسلحه حمایت می‌کنیم. ما از حکومت اکثریت با حفظ حقوق اقلیت دفاع می‌کنیم».
تصویری از «ایران پس از برجام»
رئیس‌جمهور ایران سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل را این طور ادامه داد که جمهوری اسلامی در برنامه جامع اقدام مشترک «تنها در پی دستیابی به یک توافق هسته‌ای نبوده است». او گفت که «ما می‌خواهیم حرکتی تازه و سازنده را برای بازآفرینی نظم جهانی پیشنهاد کنیم».
آقای روحانی در ادامه افزود که «ایرانِ پس از برجام آمادگی دارد نشان دهد که راه‌عملی امنیت و ثبات، توسعه در سایه تعامل اقتصادی است».
در توضیح این سخنان، رئیس‌جمهور ایران گفت که کشورش «با همه ظرفیت‌های اقتصادی و فرهنگی خود آمادگی دارد که به کانونی برای مشارکت در سرمایه‌گذاری صادرات‌گرا تبدیل شود و نشان دهد که به جای صلح ناپایدار مبتنی بر تهدید، می‌توان صلح مبتنی بر توسعه و منافع مشترک را انتخاب کرد، که حاصل آن امنیت پایدار خواهد بود».
وی ابراز امیدواری کرد که ایران با همسایگان خود در همه عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی «همکاری‌های گسترده‌ای» داشته باشد و «از طریق همگرایی اقتصادی به تفاهم سیاسی» و حتی «همکاری‌های ساختاری امنیتی» دست یابد.
رئیس‌جمهور ایران گفت که «در نظام بین‌الملل امروز، پیوند متقابل اقتصاد کشورها به یکدیگر مهم‌ترین عامل برای تسهیل تعامل سیاسی و کاهش چالش‌های امنیتی است».
«آمریکا با خواست مردم منطقه هماهنگ شود»
در سخنان آقای روحانی البته اشاره مستقیمی به سخنان باراک اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل نبود، اما او آمریکا را متهم کرد با «سیاست‌های خطرناک خود» خشونت را در منطقه دامن می‌زند.
او عراق، سوریه و یمن را «مدل‌های یکسانِ بحران‌آفرینی از طریق ترور، افراطی‌گری، خشونت، کشتار، تجاوز، و بی‌تفاوتی جامعه جهانی» خواند و افزود که «با درماندگی جامعه جهانی برای حل معضلات پدید آمده بر اساس خواست‌های نادرست تازه‌واردان منطقه‌ای و خوش‌باوران عرصه فرامنطقه‌ای»، موج خسارت‌ها «از جهان عرب تا اروپا و آمریکا را درنوردیده و به نابودی آثار مدنیت و تمدن‌های دیرپا و ارزشمند، و در وجهی کلان‌تر به کشتار انسانیت انجامیده است».
آقای روحانی اضافه کرد که «ریشه‌های جنگ و ویرانی و ترور امروز، در اشغالگری و تجاوز و مداخلات نظامی دیروز نهفته است» و ادامه داد که «اگر تجاوز نظامی آمریکا به افغانستان و عراق نبود و اگر حمایت بی‌حساب آمریکا از اقدامات ضد انسانی رژیم صهیونیستی علیه ملت مظلوم فلسطین نبود، امروز تروریست‌ها بهانه‌ای برای توجیه جنایات خود نمی‌یافتند».
رئیس‌جمهور ایران از آمریکا خواست که «به جای تحریف واقعیت‌های منطقه و ایراد اتهامات ناروا علیه دیگران، سیاست‌های خطرناک خود و متحدان منطقه‌ای‌اش را که به افراطی‌گری، خشونت و فرقه‌گرایی در منطقه دامن می‌زند؛ پایان دهد و با خواست مردم منطقه هماهنگ شود».
ساعتی پیش از سخنان آقای روحانی، باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در سخنرانی خود تأکید کرد که در مورد بحران سوریه، «آمریکا با هر کشوری از جمله ایران و روسیه همکاری می‌کند».
آقای اوباما اضافه کرد که پس از این همه خون‌ریزی و کشتار و آواره شدن مردم در سوریه، نمی‌توان انتظار داشت که به وضعیت گذشته بازگردیم و بشار اسد بر مسند قدرت بماند.
سخنانی که به نظر می‌رسد پاسخی به روسیه و ایران است که اصرار دارند بشار اسد در آینده سوریه باز هم نقش داشته باشد.
موضع مشابه فرانسه در مورد آینده سوریه
مشابه همین سخنان را فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه هم بر زبان آورد و گفت که ائتلاف بین‌المللی باید بر آنچه که در سوریه در حال وقوع است، پایان دهد، اما تأکید کرد که «نمی‌توان قربانیان و کسانی که دست به کشتار آنها می‌زنند را گرد هم آورد. از این رو اسد که منشأ مشکل است نمی‌تواند بخشی از راه حل باشد».
آقای اولاند گفت که «فرانسه حاضر است که مسئولیت خود را به شانه بگیرد حتی اگر ناچار از اقدام نظامی باشد. و در این راه با هر کس، از جمله کشورهای منطقه، یعنی ایران، کشورهای خلیج فارس و نیز کشورهای اروپایی همکاری خواهد کرد».
ساعتی پیش از این سخنان هم خبرگزاری رویترز به نقل از آقای اولاند نوشت که فرانسه برای پایان دادن به بحران سوریه، حاضر به همکاری با ایران و روسیه است اما «تهران و مسکو باید بپذیرند که بشار اسد، بخشی از گذار سیاسی در سوریه نخواهد بود».
رویترز نوشت که رئیس‌جمهور فرانسه به خبرنگاران گفته است که در مقابل اعلام آمادگی ایران و روسیه برای مشارکت در راه حلی سیاسی برای بحران سوریه «ما باید با آنها همکاری کنیم اما یادآوری کنیم که بشار اسد، در گذاری که باید در سوریه اتفاق بیفتد، جایی نخواهد داشت».
