ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا، روز دوشنبه گفت این کشور به تمامی تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای عمل کرده و دلیلی ندارد که ایران ادعا کند آمریکا برای رفع تحریمها اقدام لازم را انجام نداده است.
هفته گذشته حسن روحانی، رئیسجمهور ایران، که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده بود، در سخنانی تأکید کرد که دولت آمریکا تمامی تعهدات خود بر اساس توافق هستهای را عملی نکرده است.
چنین گلایهای در روزهای گذشته در سخنان محمدجواد ظریف وزیر خارجه، و علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، نیز بازتاب داشت، و حتی آقای صالحی هشدار داد که عدم لغو کامل تحریمها میتواند آینده برجام را به خطر بیندازد.
با این حال وزیر انرژی آمریکا، در یک نشست خبری در حاشیه اجلاس سالانه آژانس بینالمللی انرژی تأکید کرد که «آن بخش از تحریمها که طبق توافق سال گذشته قرار بود لغو شود، لغو شدهاند. تعهد ما این بود و این عملی شده است».
آقای مونیز اضافه کرد که «اینکه در نتیجه لغو این تحریمها شرکت و بانکهای خارجی در ایران سرمایهگذاری خواهند کرد و یا نه در اختیار دولت آمریکا نیست و خود این مؤسسات باید در این مورد تصمیمگیری کنند».
وزیر انرژی ایالات متحده تأکید کرد که دولت آمریکا حتی از تعهدات خود نیز فراتر رفته و مقامات ارشد این کشور برای بانکهای اروپایی دقیقاً توضیح دادهاند که پیامدهای لغو تحریمها برای این مؤسسات چیست.
او افزود: «بانکها در برخورد با ایران صراحت و اعتماد بیشتری پیدا خواهند کرد، ولی این موضوع زمان میبرد».
آقای مونیز در عین حال یادآوری کرد که صادرات نفت ایران در حال حاضر تقریباً به حد دوره قبل از وضع تحریمها رسیده، و در نتیجه درآمد و انتقال ارز خارجی به آن کشور در حد قابل ملاحظهای افزایش یافته است.
حسن روحانی هفته پیش گفته بود که روش برخورد آمریکا با مسئله تحریمها در ماههای اخیر ناقص بوده و در نتیجه باید به سرعت تصحیح شود.
علی اکبر صالحی نیز در اجلاس آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت که آینده توافق هستهای به این بستگی دارد که ایران در واکنش به عدم اجرای مطالباتش چه اقداماتی انجام خواهد داد.
او افزود: «اجرای کامل و دوجانبه تمامی تعهدات مندرج در توافق هستهای توسط کشورهای پنج بهعلاوه یک بنیان حیاتی این قرارداد و عنصری اساسی در تداوم آن است».
از زمان اجرایی شدن برجام در دی ماه سال گذشته تا امروز، فقط بانکهای کوچک و متوسط حاضر شدهاند با ایران معامله کنند.
بانکهای بینالمللی بزرگ هنوز در هراس از احتمال نقض تحریمهای باقیمانده آمریکا علیه ایران از معامله مستقیم با ایران و یا حمایت از سرمایهگذاریهای خارجی در آن کشور پرهیز میکنند، و علاوه بر آن امکان فروش هواپیماهایی مسافری به ایران نیز که در برجام پیشبینی شده بود، هنوز عملی نشده است.