دکتر ابراهيم يزدی، دبيرکل نهضت آزادی و وزيرامورخارجه ايران در دولت بازرگان، نخستين دولتی که پس از پيروزی انقلاب ۵۷ در ايران تشکيل شد، ازمحمدحسين صفار هرندی وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی بدليل عدم صدور مجوز برای چاپ کتابش شکايت کرده است.
«بازرگان، صادق با مردم، خالص با خدا» کتابی است که آقای يزدی برای چاپش از دو سال پيش تا کنون در انتظار دريافت مجوز است. راديو فردا در همين باره با محمد علی دادخواه وکيل ابراهيم يزدی گفتگويی انجام داده است.
راديو فردا: آقای دادخواه ممکن است کمی درباره محتوای اين کتاب توضيح بدهيد؟
محمدعلی دادخواه: اين کتاب٬ راجع به زندگی مرحوم مهندس بازرگان و قسمتی از فعاليت های سياسی ايشان است. قاعدتا برای نظامی که اعلام می دارد «اخلاق در امور آن تجلی دارد» خيلی دور از اصول است که اجازۀ چاپ اين کتاب را ندهد و اسفبارتر اين که٬ حتی وزارت ارشاد تعهد و مسئوليت حس نمی کند که پاسخ نامه ما را بدهد٬ حتی در پاسخ به اظهار نامه ای که ما از طريق دادگستری برای وزير ارشاد فرستاديم٬ تعلل می کنند و اعلام نمی دارند٬ به چه جهت و بر مبنای کدام قانون و به دستاويز چه حجتی اجازۀ چاپ کتاب را نمی دهند.
اين اقدامات بر خلاف حقوق شهروندی و مغاير صريح اصول قانون اساسی که حقوق ملت را ذکر کرده است. به همين علت ما٬ در قانون مجازات اسلامی صراحتا مادۀ ۵۷۰ را داريم که کسانی که حقوق منعکس در قانون اساسی را رعايت نکنند٬ بايد از طريق مراجع قضائی تعقيب شوند و مادۀ ۵۷۶ نيز٬ نسبت به اين موضوع پافشاری کرده است.
اين دومين بار است که وزارت ارشاد٬ به درخواست چاپ موکل من٬ آقای دکتر يزدی بی اعتنایی می کند٬ ناچار هستيم٬ جهت احقاق حق به دادسرا مراجعه کنيم و اين امر، امر فرخنده ای نيست که برای اخذ يک حق بديهی و بدوی بايد به دادسرا رفت.
آقای دادخواه٬ گفتيد٬ وزارت ارشاد٬ به اظهارنامه ای که از طريق دادسرا ارسال کرديد٬ پاسخ نداده است. شايد مسئولان وزارت ارشاد خود را در قبال مراجع قضائی٬ پاسخگو نمی دانند؟ اصلا شکايت از وزير ارشاد به خاطر عدم دادن مجوز چاپ کتاب سابقه دارد؟
بله٬ ما قبلا راجع به کتاب ديگری که آقای عبدی نوشته بودند٬ همين کار را کرديم و بالاخره وزارت ارشاد اجازۀ چاپ آن کتاب را داد.
اين کار در نتيجۀ حکم دادگاه انجام شد٬ يا پيش از صدور حکم؟
در خلال رفت و آمدها٬ بالاخره٬ آنها اجازۀ چاپ را دادند.
عنوان آن کتاب چه بود؟
«روشنفکر دينی و چالش‌های پيش رو»
آيا مسئولان وزارت ارشاد٬ اصلا دربارۀ کتاب جديد آقای يزدی٬ نظری دادند و گفتند٬ کدام بخش آن٬ از نظر آنها٬ ايراد دارد؟
هيچ پاسخی ندادند.
معمولاً به نويسنده‌ها می‌گويند٬ اين بخش را سانسور کنيد٬ تا ما مجوز بدهيم.
پاسخی که اعلام کنند کدام قسمت بايد حذف شود٬ اصلاً مثل اين که به نامۀ انتشارات قلم که بر اين مبادی٬ تقاضای چاپ کتاب را کرده٬ توجه نکرده‌اند.
شما هم نمی توانيد حدس بزنيد٬ که احتمالأ کدام بخش کتاب٬ مورد تأیيد وزارت ارشاد نبوده‌است؟
از نظر حقوقی و با توجه به آشنائی نزديکی که با جناب مهندس بازرگان داشتم٬ به نظر من کتاب حتی کل مطلب را بيان نکرده است. ارزش بازرگان بسيار بالاتر از آن چيزی است که در اين کتاب شمائی از آن ذکر شده است.