شیرین عبادی، حقوقدان و برنده ایرانی جایزه صلح نوبل و بناینگذار کانون مدافعان حقوق بشر در نامهای به احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران، با تشریح برخوردهای دستگاه قضایی و امنیتی ایران با فعالان و مدافعان حقوق بشر، تصریح کرده است که در ایران مدافعان و فعالان حقوق بشر امنیت شغلی و جانی ندارند.
خانم عبادی در این نامه که روز چهارشنبه ۲۴ شهریور ماه تنظیم و ارسال شده است، با مرور نحوه بازداشت عبدالفتاح سلطانی و نیز حکم صادره برای محمد سیفزاده، هر دو از اعضای مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر به تشریح مواردی پرداخته در در یکی دو سال اخیر، منجر به برخورد قضایی با همکاران کانون مدافعان حقوق بشر و صدور احکام سنگین برای آنها شده است.
برنده ایرانی جایزه صلح نوبل در این نامه تصریح کرده است که « دادگاههای انقلاب در ایران طبق برخی احکام صادره، صراحتاً فعالیتهای حقوق بشری را در ردیف جرایم سنگین تلقی نموده و مدافعان حقوق بشر را مورد مجازات قرار دادهاند».
این رویکرد قضایی از سوی بنیانگذار کانون مدافعان حقوق بشر «عدم امنیت جانی و شغلی مدافعان حقوق بشر در ایران» توصیف شده و از این رو خانم عبادی از گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران خواسته است تا از هر طریق ممکن نسبت به نقض حقوق بشر در ایران اعتراض کرده و توجه دولت جمهوری اسلامی را به رعایت و تضمین حقوق شهروندان خود جلب نموده و از کلیه امکانات بینالمللی برای اصلاح وضعیت موجود استفاده نماید.»
خانم عبادی در این زمینه به رادیو فردا نیز گفته است که «آقای احمد شهید وظیفه دارند که موارد نقض حقوق بشر در ایران را رصد کرده و گزارش دقیقی در این زمینه تهیه و به مجمع عمومی سازمان ملل و شورای حقوق بشر ارائه کنند. آنچه من از ایشان خواستهام این است که به وظایف قانونی خود عمل کنند زیرا این گزارشها نهایتاً میتواند به سنگین شدن پرونده ایران در زمینه نقض حقوق بشر منجر شود.»
تخلف بارز در بازداشت عبدالفتاح سلطانی
بنیانگذار کانون مدافعان حقوق بشر در نامه خود به احمد شهید یادآور شده است که بر اساس متن احضاریه «جلب و معرفی آقای سلطانی به شعبه سوم بازپرسی بر عهده مأمورین امنیتی گذاشته شده است.» شیوهای که به گفته خانم عبادی، «بر خلاف قوانین ایران» است.
شیرین عبادی در این زمینه به رادیو فردا گفته است که «آقای سلطانی، وکیل دادگستری و عضو مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر است که پس از انتخابات ریاست جمهوری در خرداد ۸۸ یک نوبت بازداشت شده بود و دو ماه در زندان سپری کرد و حکم تبرئه وی صادر شد و معلوم شد که ایشان را دو ماه بدون دلیل بازداشت کرده و در انفرادی نگاه داشته بودند. اما متأسفانه کار خاتمه نیافت.
وی که این روند را در نامه به احمد شهید نیز تشریح کرده، ادامه داده است که «چند روز قبل هنگامی که آقای سلطانی برای مطالعه پرونده یکی از موکلانش به دادگاه انقلاب مراجعه کرده بود، در ساختمان دادگاه انقلاب به وسیله مأموران امنیتی دستگیر میشوند و جالبتر اینکه قاضی پرونده کتباً نوشته بود که ایشان در معیت مأموران امنیتی باید دستگیر و به زندان منتقل شوند.»
خانم عبادی میگوید که «این برای اولین بار است که یک قاضی مرتکب چنین تخلف بارز و آشکاری میشود و صراحتاً اجازه میدهد یک مأمور امنیتی به جای ضابط قضایی اقدام به دستگیری کند.»
وضعیت دیگر همکاران کانون مدافعان حقوق بشر
خانم عبادی همچنین در نامه به احمدشهید به موضوع بازداشت و حکم زندان محمد سیفزاده، دیگر عضو مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر نیز پرداخته است.
وی در این زمینه به رادیو فردا میگوید: آقای سیفزاده نیز از مؤسسان کانون مدافعان حقوق بشر هستند که به اتهام شرکت در تأسیس کانون و نشر اکاذیب و اقدام علیه امنیت ملی به ده سال حبس محکوم شده بودند که این میزان در مرحله تجدید نظر به دو سال تقلیل داده شد و ایشان متأسفانه در زندان هستند.
خانم عبادی تصریح میکند که «کلیه فعالیتهای آقای سیفزاده در راستای اقدامات قانونی جهت حفظ حقوق موکلانشان و در راه اشاعه حقوق بشر در ایران بوده است.»
وی ادامه میدهد که «کلیه افرادی که چه در تأسیس و چه در مشارکت در سایر فعالیتها از جمله شرکت در سخنرانیها و شرکت در کمیتههای امداد و کمک رسانی به خانواده زندانیان سیاسی و یا نوشته مقاله، به نحوی با کانون مدافعان حقوق بشر همکاری داشته یا به هر کیفیتی در ارتباط با کانون مدافعان حقوق بشر بودهاند، متأسفانه گرفتار دادگاه انقلاب شدهاند و برای آنها پرونده کیفری صادر شده است.»
رئیس کانون مدافعان حقوق بشر اشاره میکند که «برخی از همکاران کانون مانند نسرین ستوده در زندان هستند، برخی مانند نرگس محمدی و محمدعلی دادخواه منتظر قطعیت دادنامه و اجرای حکم هستند و برخی دیگر از همکاران کانون نیز در مرحله تفهیم اتهام قرار دارند.»
خانم عبادی در نامه خود به گزارشگر ویژه حقوق بشر همچنین از «مهناز پراکند، عبدالرضا تاجیک، هادی اسماعیلزاده و مجید پوراستاد و همچنین بهاره هدایت و شیوا نظرآهاری نام برده است.
خانم عبادی به رادیو فردا میگوید که «اعتراض من این است که در حالتی که دولت ایران به کنوانسیونهای حقوق بشر پیوسته و متعهد آن شده، و در حالتی که طبق قطعنامه سال ۱۹۹۸ مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دولتها وظیفه دارند از مدافعان حقوق بشر حمایت و آنها را در انجام وظایفشان یاری کنند، چگونه است که کلیه افرادی که با کانون مدافعان حقوق بشر به نوعی در ارتباط بودهاند، و یا به نحوی کارهای حقوق بشری میکردهاند، همه دچار مشکل شدهاند.»
شورای حقوق بشر سازمان ملل بهار امسال در یکی از نشستهای خود موضوع انتصاب گزارشگر ویژه در امور ایران را تصویب کرد و با پذیرش شرایط سهگانه ایران در مورد «مرد بودن، مسلمان بودن، و غیر عرب بودن» گزارشگر انتصابی، احمد شهید، وزیر خارجه پیشین مالدیو را به عنوان گزارشگر ویژه ایران انتخاب کرد.
مقامهای ایران اما تا کنون اعلام کردهاند که موضوع انتصاب گزارشگر ویژه حقوق بشر را نمیپذیرند و به احمد شهید اجازه ورود به ایران نخواهند داد.
خانم عبادی در این نامه که روز چهارشنبه ۲۴ شهریور ماه تنظیم و ارسال شده است، با مرور نحوه بازداشت عبدالفتاح سلطانی و نیز حکم صادره برای محمد سیفزاده، هر دو از اعضای مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر به تشریح مواردی پرداخته در در یکی دو سال اخیر، منجر به برخورد قضایی با همکاران کانون مدافعان حقوق بشر و صدور احکام سنگین برای آنها شده است.
گفتوگوی وحید پوراستاد با شیرین عبادی در مورد نامه وی به احمد شهید
برنده ایرانی جایزه صلح نوبل در این نامه تصریح کرده است که « دادگاههای انقلاب در ایران طبق برخی احکام صادره، صراحتاً فعالیتهای حقوق بشری را در ردیف جرایم سنگین تلقی نموده و مدافعان حقوق بشر را مورد مجازات قرار دادهاند».
این رویکرد قضایی از سوی بنیانگذار کانون مدافعان حقوق بشر «عدم امنیت جانی و شغلی مدافعان حقوق بشر در ایران» توصیف شده و از این رو خانم عبادی از گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران خواسته است تا از هر طریق ممکن نسبت به نقض حقوق بشر در ایران اعتراض کرده و توجه دولت جمهوری اسلامی را به رعایت و تضمین حقوق شهروندان خود جلب نموده و از کلیه امکانات بینالمللی برای اصلاح وضعیت موجود استفاده نماید.»
خانم عبادی در این زمینه به رادیو فردا نیز گفته است که «آقای احمد شهید وظیفه دارند که موارد نقض حقوق بشر در ایران را رصد کرده و گزارش دقیقی در این زمینه تهیه و به مجمع عمومی سازمان ملل و شورای حقوق بشر ارائه کنند. آنچه من از ایشان خواستهام این است که به وظایف قانونی خود عمل کنند زیرا این گزارشها نهایتاً میتواند به سنگین شدن پرونده ایران در زمینه نقض حقوق بشر منجر شود.»
تخلف بارز در بازداشت عبدالفتاح سلطانی
بنیانگذار کانون مدافعان حقوق بشر در نامه خود به احمد شهید یادآور شده است که بر اساس متن احضاریه «جلب و معرفی آقای سلطانی به شعبه سوم بازپرسی بر عهده مأمورین امنیتی گذاشته شده است.» شیوهای که به گفته خانم عبادی، «بر خلاف قوانین ایران» است.
شیرین عبادی در این زمینه به رادیو فردا گفته است که «آقای سلطانی، وکیل دادگستری و عضو مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر است که پس از انتخابات ریاست جمهوری در خرداد ۸۸ یک نوبت بازداشت شده بود و دو ماه در زندان سپری کرد و حکم تبرئه وی صادر شد و معلوم شد که ایشان را دو ماه بدون دلیل بازداشت کرده و در انفرادی نگاه داشته بودند. اما متأسفانه کار خاتمه نیافت.
وی که این روند را در نامه به احمد شهید نیز تشریح کرده، ادامه داده است که «چند روز قبل هنگامی که آقای سلطانی برای مطالعه پرونده یکی از موکلانش به دادگاه انقلاب مراجعه کرده بود، در ساختمان دادگاه انقلاب به وسیله مأموران امنیتی دستگیر میشوند و جالبتر اینکه قاضی پرونده کتباً نوشته بود که ایشان در معیت مأموران امنیتی باید دستگیر و به زندان منتقل شوند.»
خانم عبادی میگوید که «این برای اولین بار است که یک قاضی مرتکب چنین تخلف بارز و آشکاری میشود و صراحتاً اجازه میدهد یک مأمور امنیتی به جای ضابط قضایی اقدام به دستگیری کند.»
وضعیت دیگر همکاران کانون مدافعان حقوق بشر
خانم عبادی همچنین در نامه به احمدشهید به موضوع بازداشت و حکم زندان محمد سیفزاده، دیگر عضو مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر نیز پرداخته است.
وی در این زمینه به رادیو فردا میگوید: آقای سیفزاده نیز از مؤسسان کانون مدافعان حقوق بشر هستند که به اتهام شرکت در تأسیس کانون و نشر اکاذیب و اقدام علیه امنیت ملی به ده سال حبس محکوم شده بودند که این میزان در مرحله تجدید نظر به دو سال تقلیل داده شد و ایشان متأسفانه در زندان هستند.
خانم عبادی تصریح میکند که «کلیه فعالیتهای آقای سیفزاده در راستای اقدامات قانونی جهت حفظ حقوق موکلانشان و در راه اشاعه حقوق بشر در ایران بوده است.»
وی ادامه میدهد که «کلیه افرادی که چه در تأسیس و چه در مشارکت در سایر فعالیتها از جمله شرکت در سخنرانیها و شرکت در کمیتههای امداد و کمک رسانی به خانواده زندانیان سیاسی و یا نوشته مقاله، به نحوی با کانون مدافعان حقوق بشر همکاری داشته یا به هر کیفیتی در ارتباط با کانون مدافعان حقوق بشر بودهاند، متأسفانه گرفتار دادگاه انقلاب شدهاند و برای آنها پرونده کیفری صادر شده است.»
رئیس کانون مدافعان حقوق بشر اشاره میکند که «برخی از همکاران کانون مانند نسرین ستوده در زندان هستند، برخی مانند نرگس محمدی و محمدعلی دادخواه منتظر قطعیت دادنامه و اجرای حکم هستند و برخی دیگر از همکاران کانون نیز در مرحله تفهیم اتهام قرار دارند.»
خانم عبادی در نامه خود به گزارشگر ویژه حقوق بشر همچنین از «مهناز پراکند، عبدالرضا تاجیک، هادی اسماعیلزاده و مجید پوراستاد و همچنین بهاره هدایت و شیوا نظرآهاری نام برده است.
خانم عبادی به رادیو فردا میگوید که «اعتراض من این است که در حالتی که دولت ایران به کنوانسیونهای حقوق بشر پیوسته و متعهد آن شده، و در حالتی که طبق قطعنامه سال ۱۹۹۸ مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دولتها وظیفه دارند از مدافعان حقوق بشر حمایت و آنها را در انجام وظایفشان یاری کنند، چگونه است که کلیه افرادی که با کانون مدافعان حقوق بشر به نوعی در ارتباط بودهاند، و یا به نحوی کارهای حقوق بشری میکردهاند، همه دچار مشکل شدهاند.»
شورای حقوق بشر سازمان ملل بهار امسال در یکی از نشستهای خود موضوع انتصاب گزارشگر ویژه در امور ایران را تصویب کرد و با پذیرش شرایط سهگانه ایران در مورد «مرد بودن، مسلمان بودن، و غیر عرب بودن» گزارشگر انتصابی، احمد شهید، وزیر خارجه پیشین مالدیو را به عنوان گزارشگر ویژه ایران انتخاب کرد.
مقامهای ایران اما تا کنون اعلام کردهاند که موضوع انتصاب گزارشگر ویژه حقوق بشر را نمیپذیرند و به احمد شهید اجازه ورود به ایران نخواهند داد.