لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳ تهران ۲۲:۱۱

یار دبستانی من؛ «ترانه‌ای متعلق به دانشجویان ایرانی»


ترانه «یار دبستانی من» اول بار با صدای زنده یاد فریدون فروغی به ضبط رسید و سپس خوانندگان و آهنگ سازان دیگری در داخل و خارج ایران بدون آنکه دستی در شعر این ترانه ببرند با تنظیم موسیقایی مورد نظر خود اجراهای متفاوت دیگری از این اثر ارائه دادند.

سراینده و آهنگ ساز ترانه یار دبستانی من، منصور تهرانی است که سال‌هاست درسوئد زندگی می‌کند.

یار دبستانی من، «ترانه‌ای متعلق به دانشجویان ایرانی»؛ گفت‌وگوی شهرام میریان با منصور تهرانی
لینک مستقیم


این ترانه اجتماعی که در آن حرکت، شور و هیجان، همبستگی، اتحاد و ایستادگی در برابر اختناق و استبداد موج می‌زند، کمی بیش از ۳۰ سال از عمرش می‌گذرد و برای اولین بار در اواسط دهه ۷۰ خورشیدی از گلوی دانشجویان در پارک لاله تهران طنین انداز شد.

از همین رو است که منصور تهرانی، صاحب اصلی ترانه اجتماعی یار دبستانی من را دانشجویان می‌داند.

این ترانه نه تنها در روز ۱۸ تیرماه، بلکه در تمامی حرکت‌های اعتراضی به ویژه پس از رخدادهای ناگوار انتخابات بحث برانگیز خردادماه سال ۸۸ هم در داخل و خارج ایران فریاد شد.

منصور تهرانی، شاعر و آهنگ ساز ترانه یار دبستانی من در گفت‌و‌گو با رادیو فردا از شناسنامه این ترانه محبوب همگان بیشتر گفته است:

«این ترانه سال ۱۳۵۸ و ۵۹ بر اساس فیلمی به نام «از فریاد تا ترور» ساخته شد که البته اسم اصلی آن یار دبستانی من بود و اولین بار آقای فریدون فروغی این آهنگ را روی فیلم خواند و بعد آقای جمشید جم در کاست آن را خواند که بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت. اما آنچه بیشتر این ترانه را محبوب کرد و باعث افتخار من شد این بود که در سال ۱۳۷۵ در پارک لاله، دانشجویان عزیز دسته جمعی این ترانه را خواندند و از آن به بعد این ترانه بیشتر معروف و محبوب شد.»

  • آقای تهرانی، خود شما هم این ترانه را اجرا کردید؟

البته من ترانه‌هایی گفته بودم و دیدم بد نیست این ترانه با صدای خود شاعر هم پخش شود. من ته صدایی دارم گرچه در اول این آلبوم به عنوان ترانه سرا گفته‌ام که سودای خوانندگی نیست و حدیث نفس یک ترانه سرا است. من ترانه یار دبستانی را دراین آلبوم بازخوانی کردم.

  • وقتی شما می‌شنوید این ترانه در ایران و یا خارج از کشور در تظاهرات و حرکت‌های اعتراضی زمزمه می‌شود، چه احساسی به شما دست می‌دهد؟

احساس بسیار خوب و احساس غرور به من دست می‌دهد که این ترانه مورد عنایت دانشجویان قرار گرفته و این برای من جای مباهات و افتخار است. البته من در سالهای قبل از انقلاب هم بیش از ۸۰ ترانه سروده‌ام برای خوانندگان طراز اول پاپ و بسیاری از این ترانه‌ها گل کرد، اما ترانه یار دبستانی من مقوله دیگری است که در زندگی هنری من تاثیر بسیار به سزایی داشت.

آدم تصور نمی‌کند کاری که عرضه کرده به کجا خواهد رسید و من این ترانه را به بهانه اولین فیلم بلندی که در سال ۵۹ -۶۰ ساختم یعنی فیلم «از فریاد تا ترور» نوشتم.

اما بعد‌ها که دانشجویان عزیز این ترانه را خواندند و خیلی معروف شد، آدم افسوس می‌خورد که چرا دو بیت اضافه‌تر نگفته است یا چرا این طور و آن طور نکرده است. اما دیگر فایده ندارد.

شاعر عزیز و بزرگی به من گفت نه تو و نه هیچکس دیگر حق ندارید به این ترانه دست بزنید و درست هم می‌گوید. یعنی در واقع این شعر تیری است که از چله کمان من‌‌ رها شده و دیگر مال من نیست، متعلق به دانشجویان و مردم عزیز ایران است.

  • زمانی که داشتید این شعر را می‌سرودید دقیقاً چه مسایلی در ذهنتان می‌گذشت و تا چه اندازه ترانه در خدمت فیلم بود؟

اسم فیلم «از فریاد تا ترور» ابتدا «یار دبستانی من» بود، ولی تهیه کننده گفت این اسم گیشه‌ای نیست و آن را عوض کردند و گذاشتند «از فریاد تا ترور» که داستان سه یار دبستانی است.

در پرانتز باید بگویم این فیلم به کلی توقیف شد و من آرزو داشتم یک بار دیگر این فیلم را ببینم تا اینکه یک کپی تکه پاره‌ای به دستم رسید.

اما وقتی من این شعر را می‌گفتم از انقلاب چند ماه گذشته بود و کمی نا‌امیدی و خشم هم در ترانه من بود و به همین دلیل در بیت آخر آن می‌گوید:

دست من و تو باید این پرده‌ها رو پاره کنه
کی می‌تونه جز من و تو درد ما رو چاره کنه

این بیتی است که شاید به بقیه ابیات زیاد ربطی نداشته و مستقل باشد، ولی برای همه فصول است و من می‌خواستم برای این ترانه تاریخ مصرفی وجود نداشته باشد.
XS
SM
MD
LG