دو فیلم ایرانی و عراقی که هر یک به شکلی بخش‌هایی از زندگی اجتماعی پنهان در این دو کشور را روایت می‌کنند در جشنواره فیلم ساندنس توجه فراوانی به خود جلب کرده اند. فیلم «بدل شیطان» تصویری داستانی از زندگی جنون‌آمیز عدی پسر صدام حسین است و «شرایط» فیلمی ایرانی است که تجارب جنسی دو دختر نوجوان را مرور می‌کند.
شهرت جشنواره فیلم ساندنس هنوز هم تا حد زیادی مربوط به فیلم‌های تجربی و مستندهای سینمای مستقل آمریکا است. ولی در دهه اخیر نمایش و پذیرش فیلم‌های خارجی در این جشنواره رو به افزایش بوده و از شش سال پیش بخش سینمای جهانی آن محلی است برای شناساندن فیلمسازان کشورهای دوردست.
به گزارش خبرگزاری رویترز مسئولان جشنواره می‌گویند که حدود ۳۰ درصد از فعالیت‌های مؤسسه ساندنس به شناخت و برقراری تماس با سینمای جهان اختصاص دارد و تلاش بر این است که فیلم هایی با مضامین ویژه که در کشورهای خارجی ساخته می شوند و یا با موضوعات حساس و ناگفته در آن کشورها سروکار دارند را در این جشنواره شرکت دهند.
از میان فیلم‌های جشنواره امسال که ساخت کشورهای خارجی است و یا کارگردان‌های آمریکایی آنها را در خارج تهیه کرده‌اند می‌توان به فیلم‌هایی از اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، کانادا، مکزیک، ژاپن، بلژیک و چند کشور دیگر اشاره کرد ولی دو فیلم به طور مشخص که یکی از آنها مربوط به ایران و دیگری مربوط به عراق است توجه ویژه‌ای به خود جلب کرده‌اند.
زندگی جنسی در ایران
فیلم ایرانی «شرایط» به خاطر پرداختن به جنبه‌های جنسی زندگی در ایران و تجارب شخصی جوانان و موانع و مشکلات موجود در جامعه ایرانی توجه بسیاری به خود جلب کرده است. داستان مربوط به زندگی دو دختر نوجوان از خانواده‌های مرفه ایرانی است و تجارب آنها از آمیختن با محیط‌های موسیقی زیرزمینی و شکل‌گیری نوعی احساس عاشقانه بین آن دو را بررسی می‌کند.
مریم کشاورز کارگردان این فیلم می‌گوید امیدوار است که با این فیلم عرصه‌های جدیدی را به روی سینمای ایران بگشاید. وی در مورد فیلم خود می‌گوید: «این فیلم با موضوعات فراوانی برخورد دارد که قبل از این هیچگاه در سینمای ایران مطرح نشده‌اند. در درجه اول تمرکز این فیلم روی موضوعاتی است مثل زندگی جنسی جوانان، مذهب ، بنیادگرایی و حسن تملک و وابستگی.»
این فیلم در بخش سینمای داستانی آمریکا نمایش داده می‌شود چون کارگردان آن متولد آمریکا است و بخشی از هزینه آن توسط مؤسسات فیلمسازی آمریکایی تأمین شده است. با این همه مریم کشاورز در مصاحبه با خبرگزاری رویترز می‌گوید که این فیلم محصول تجربه‌های وی در برخورد با زنان شجاع ایرانی است که با قدرت خارق‌العاده‌ای درگیر یک مبارزه دشوار هستند.
این فیلم در لبنان تهیه شده است و بعید است که هیچگاه در ایران اجازه نمایش پیدا کند. مریم کشاورز می‌گوید: «بعید است که در ایران به این فیلم نگاه مثبتی داشته باشند چون عنصر مقاومت را در جوانان ایرانی و تلاش و آرزوی آنها برای عبور از موانع و محدودیت‌ها را به نمایش می‌گذارد.»
شیطان در عراق
فیلم «بدل شیطان» یک فیلم داستانی پر حادثه و گانگستری است که به شکل خیالی ماجراهای زندگی یک افسر جوان ارتش عراق را نشان می‌دهد که در عالم واقعیت نقش بدل عدی پسر بزرگ صدام حسین را ایفا می‌کرد.
ماجراهای فیلم در سال‌های دهه ۱۹۸۰ میلادی اتفاق می‌افتد و اولین صحنه فیلم نمایی از عراق قبل از جنگ و ویران نشده است. لطیف یحیی، افسر جوان ارتش عراق، مأموریت پیدا می‌کند که به عنوان «بدل» عدی و یا آن طور که در عراق مرسوم است، «فدایی» ایفای نقش کند. او مجبور می‌شود که با زندگی گذشته خود کاملاً خداحافظی کرده و با انجام حراجی پلاستیک به نقش جدید خود نزدیک شود.
لطیف یحیی در بسیاری از موارد همراه عدی است و شاهد زندگی پنهان وی از جمله مصرف جنون‌آمیز الکل و کوکائین است. یکی دیگر از تفریحات عدی رفتن به کلوب‌های شبانه و دست‌چین کردن زنان و دخترانی است که وی به زور با آنها رابطه جنسی برقرار می‌کند. در چند مورد این قربانیان دختران بسیار نوجوان و یا عروس‌هایی هستند که به دستور عدی باید با او همخوابه شوند.
در بسیاری از موارد آنچه که عدی مرتکب می‌شود تجاوز جنسی آشکار است و همه این اعمال در پناه حمایت یک گروه بزرگ از محافظان وی صورت می‌گیرد.
لی تاماهوری، کارگردان فیلم «بدل شیطان»، که با ساختن فیلم «زمانی که جنگجو بودند» به شهرت رسیده است در مورد حوادث این فیلم می‌گوید: «واقعیات بسیار تیره و دردناک‌تر از آن بوده است که ما توانسته‌ایم در این فیلم نشان دهیم.»
دومینیک کوپر برای بازی خود در هر دو نقش اصلی این فیلم یعنی عدی حسین و لطیف یحیی از سوی شرکت‌کنندگان در جشنواره ساندنس مورد توجه و تشویق فراوان قرار گرفت.
شهرت جشنواره فیلم ساندنس هنوز هم تا حد زیادی مربوط به فیلم‌های تجربی و مستندهای سینمای مستقل آمریکا است. ولی در دهه اخیر نمایش و پذیرش فیلم‌های خارجی در این جشنواره رو به افزایش بوده و از شش سال پیش بخش سینمای جهانی آن محلی است برای شناساندن فیلمسازان کشورهای دوردست.
به گزارش خبرگزاری رویترز مسئولان جشنواره می‌گویند که حدود ۳۰ درصد از فعالیت‌های مؤسسه ساندنس به شناخت و برقراری تماس با سینمای جهان اختصاص دارد و تلاش بر این است که فیلم هایی با مضامین ویژه که در کشورهای خارجی ساخته می شوند و یا با موضوعات حساس و ناگفته در آن کشورها سروکار دارند را در این جشنواره شرکت دهند.
از میان فیلم‌های جشنواره امسال که ساخت کشورهای خارجی است و یا کارگردان‌های آمریکایی آنها را در خارج تهیه کرده‌اند می‌توان به فیلم‌هایی از اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، کانادا، مکزیک، ژاپن، بلژیک و چند کشور دیگر اشاره کرد ولی دو فیلم به طور مشخص که یکی از آنها مربوط به ایران و دیگری مربوط به عراق است توجه ویژه‌ای به خود جلب کرده‌اند.
زندگی جنسی در ایران
فیلم ایرانی «شرایط» به خاطر پرداختن به جنبه‌های جنسی زندگی در ایران و تجارب شخصی جوانان و موانع و مشکلات موجود در جامعه ایرانی توجه بسیاری به خود جلب کرده است. داستان مربوط به زندگی دو دختر نوجوان از خانواده‌های مرفه ایرانی است و تجارب آنها از آمیختن با محیط‌های موسیقی زیرزمینی و شکل‌گیری نوعی احساس عاشقانه بین آن دو را بررسی می‌کند.
مریم کشاورز کارگردان این فیلم می‌گوید امیدوار است که با این فیلم عرصه‌های جدیدی را به روی سینمای ایران بگشاید. وی در مورد فیلم خود می‌گوید: «این فیلم با موضوعات فراوانی برخورد دارد که قبل از این هیچگاه در سینمای ایران مطرح نشده‌اند. در درجه اول تمرکز این فیلم روی موضوعاتی است مثل زندگی جنسی جوانان، مذهب ، بنیادگرایی و حسن تملک و وابستگی.»
این فیلم در بخش سینمای داستانی آمریکا نمایش داده می‌شود چون کارگردان آن متولد آمریکا است و بخشی از هزینه آن توسط مؤسسات فیلمسازی آمریکایی تأمین شده است. با این همه مریم کشاورز در مصاحبه با خبرگزاری رویترز می‌گوید که این فیلم محصول تجربه‌های وی در برخورد با زنان شجاع ایرانی است که با قدرت خارق‌العاده‌ای درگیر یک مبارزه دشوار هستند.
این فیلم در لبنان تهیه شده است و بعید است که هیچگاه در ایران اجازه نمایش پیدا کند. مریم کشاورز می‌گوید: «بعید است که در ایران به این فیلم نگاه مثبتی داشته باشند چون عنصر مقاومت را در جوانان ایرانی و تلاش و آرزوی آنها برای عبور از موانع و محدودیت‌ها را به نمایش می‌گذارد.»
شیطان در عراق
فیلم «بدل شیطان» یک فیلم داستانی پر حادثه و گانگستری است که به شکل خیالی ماجراهای زندگی یک افسر جوان ارتش عراق را نشان می‌دهد که در عالم واقعیت نقش بدل عدی پسر بزرگ صدام حسین را ایفا می‌کرد.
ماجراهای فیلم در سال‌های دهه ۱۹۸۰ میلادی اتفاق می‌افتد و اولین صحنه فیلم نمایی از عراق قبل از جنگ و ویران نشده است. لطیف یحیی، افسر جوان ارتش عراق، مأموریت پیدا می‌کند که به عنوان «بدل» عدی و یا آن طور که در عراق مرسوم است، «فدایی» ایفای نقش کند. او مجبور می‌شود که با زندگی گذشته خود کاملاً خداحافظی کرده و با انجام حراجی پلاستیک به نقش جدید خود نزدیک شود.
لطیف یحیی در بسیاری از موارد همراه عدی است و شاهد زندگی پنهان وی از جمله مصرف جنون‌آمیز الکل و کوکائین است. یکی دیگر از تفریحات عدی رفتن به کلوب‌های شبانه و دست‌چین کردن زنان و دخترانی است که وی به زور با آنها رابطه جنسی برقرار می‌کند. در چند مورد این قربانیان دختران بسیار نوجوان و یا عروس‌هایی هستند که به دستور عدی باید با او همخوابه شوند.
در بسیاری از موارد آنچه که عدی مرتکب می‌شود تجاوز جنسی آشکار است و همه این اعمال در پناه حمایت یک گروه بزرگ از محافظان وی صورت می‌گیرد.
لی تاماهوری، کارگردان فیلم «بدل شیطان»، که با ساختن فیلم «زمانی که جنگجو بودند» به شهرت رسیده است در مورد حوادث این فیلم می‌گوید: «واقعیات بسیار تیره و دردناک‌تر از آن بوده است که ما توانسته‌ایم در این فیلم نشان دهیم.»
دومینیک کوپر برای بازی خود در هر دو نقش اصلی این فیلم یعنی عدی حسین و لطیف یحیی از سوی شرکت‌کنندگان در جشنواره ساندنس مورد توجه و تشویق فراوان قرار گرفت.
