هر سال روز ۸ مارس، ۱۷ اسفند، در سراسر جهان به عنوان روز جهانی زن جشن گرفته میشود. جنبش زنان، که از دل جنبش کارگری بیرون آمد، در ابتدا روز جهانی زنان کارگر نام داشت. اما با گسترش جنبش زنان برای بهدست آوردن حقوق مساوی با مردان، به روز جهانی زن تغییر نام داد.
روز جهانی زن یادآور دستاوردهایی است که زنان طی قرن گذشته برای رسیدن به موقعیتهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برابر در جامعه داشتهاند. این روز در کشورهای بسیاری به عنوان روز تعطیل شناخته میشود و از آن به عنوان موقعیتی برای تجلیل از زنان برابریخواه و فعال در زمینههای مختلف اجتماعی و سیاسی استفاده میشود.
بخش زنان سازمان ملل متحد، به همین مناسبت تاریخچه مختصری از تغییرات این روز را طی یک قرن گذشته منتشر کرده است.
۱۹۰۹
اولین روز جهانی زن در روز ۲۸ فوریه در ایالات متحده آمریکا گرامی داشته شد. حزب سوسیالیست آن زمان، این روز را به تجلیل از زنان کارگر اعتصاب کننده نیویورکی در سال ۱۹۰۸ اختصاص داده بود.
۱۹۱۰
حزب سوسیالست بینالملل در نشستی که در شهر کپنهاگ دانمارک برگزار شد، روز جهانی زن را پایهگذاری کرد. علت نامگذاری این روز اتحاد و همبستگی زنان سراسر جهان برای رسیدن به حقوق پایمال شدهشان اعلام شده بود. این انتخاب توسط تمام کشورهای شرکتکننده به رسمیت شناخته شد. اما روز مشخصی برای آن اعلام نشد.
۱۹۱۱
در نتیجه کنفرانس کپنهاگ، روز جهانی زن در کشورهای اطریش، دانمارک، آلمان و سویس در روز ۱۹ مارچ جشن گرفته شد و میلیونها زن و مرد در تظاهراتهای مربوط به آن شرکت کنند. علاوه بر حق رای و حق انتخاب شدن برای مناصب سیاسی، شرکت کنندگان خواستار حق زنان برای کار کردن، آموزشهای فنی و حرفهای و اتمام تبیعضهای جنسیتی در محل کارشان بودند.
۱۹۱۳-۱۹۱۴
روز جهانی زن به جایگاهی برای اعتراض به جنگ جهانی اول هم بدل شد. در جریان جنبش صلحطلبی، زنان روسیه روز زن را در اولین یکشنبه ماه فوریه گرامی داشتند. در بقیه اروپا این روز در ۸ مارچ یا روزهای قبل و بعد آن گرامی داشته شد. مانند سال قبل تظاهرات های زیادی در دفاع از صلح و همبستگی با فعالان آن حوزه هم برگزار شد.
۱۹۱۷
با آنکه جنگ تمام شده بود، اما زنان روسیه همچنان از تظاهرات روز جهانی زن به عنوان وسیلهای برای ابراز اعتراضها و اعتصابهایشان تحت عنوان «نان و صلح» استفاده کردند. چهار سال بعد، تزار روسیه اجازه رای دادن برای زنان و شرکت آنان در دولت را صادر کرد.
۱۹۷۵
سازمان ملل متحد شروع به گرامیداشت روز جهانی زن در هشت مارچ کرد.
۱۹۷۷
در دسامبر این سال، مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام کرد که کشورهای عضو میتوانند روز جهانی زن و روز جهانی صلح را با توجه به مناسبات فرهنگی و اجتماعی خودشان در روزهای مختلفی برگزار کنند.