- موسسه ای. او. ان (AON)، که در اندازه‌گیری درجه خطرپذیری کشور‌ها تخصص دارد، پیش‌بینی کرده که در سال ۲۰۱۵، به دلیل سقوط قیمت نفت، شمار زیادی از کشورهای تولید کننده این کالا به شدت بی‌ثبات خواهند شد. فریدون خاوند در گفت‌وگو با محمد ضرغامی توضیح می‌دهد که این بی‌ثباتی، به شکل مشخص، در چه زمینه‌هایی خود را نشان خواهد داد؟
فریدون خاوند : ای. او. ان (AON) یک موسسه عظیم با ابعاد جهانی است که در زمینه بیمه، بیمه اتکایی و مدیریت ریسک یا درجه خطرپذیری کشورهای تخصص دارد و مرکز آن در لندن هست.
در تازه‌ترین بررسی منتشر شده از سوی این موسسه، که در شمار زیادی از رسانه‌های پر آوازه دنیا بازتاب داشته، گفته می‌شود که ۲۰۱۵ به دلیل اینکه قیمت نفت نصف شده، سال بسیار سختی خواهد بود برای شماری از تولیدکنندگان طلای سیاه به استتثنای کشورهای عرب منطقه خلیج فارس که ذخایر ارزی عظیمی دارند برای مقاومت کردن در مقابل این رویداد.
آی. او. ان در پژوهش خودش می‌گوید کشور‌هایی مثل ایران، عراق، لیبی، روسیه، ونزوئلا، و دیگر تولیدکنندگان نفت در آفریقا و کشورهای عضو شوروی سابق با بی‌ثباتی‌های اقتصادی و سیاسی روبرو خواهند شد.
در عرصه صرفا اقتصادی، صادرکننده‌های نفت با چند خطر مشخص روبرو هستند، از جمله ناتوانی در باز پرداخت بدهی‌های خارجی‌شان، چون بعضی از آنها به شدت بدهکارند، و همین طور این خطر که پول‌های ملی آنها به ارز‌های خارجی غیر قابل تبدیل بشود.
در بررسی موسسه ای. او. ان.، از ایران هم به عنوان کشوری نام برده شده که درجه خطر پذیری آن به دلیل سقوط قیمت نفت به شدت بالا رفته. ریسک یا خطر پذیری ایران، از دیدگاه این موسسه، در چه سطحی است؟
ای. او. ان. درجه خطرپذیری کشور‌ها را در چهار گروه به شدت بالا، بالا، متوسط و پایین تقسیم کرده و ایران را از این لحاظ در گروه اول جا داده، یعنی کشور‌هایی که ریسک به شدت بالایی دارند، همتراز پاکستان، افغانستان، لیبی، اوکراین، عراق و چند کشور دیگر.
آیا این ارزیابی در مورد ایران، و همتراز دانستن ان با کشور‌هایی مثل لیبی و عراق، اغراق آمیز نیست؟
یک ناظر خارجی در مورد ایران دو متغیر عمده را در نظر می‌گیرد: اول فشار سنگین تحریم‌ها بر این کشور و دوم سقوط شدید بهای نفت.
با این حال برای یک ارزیابی واقع‌بینانه‌تر، عوامل دیگری را هم باید مورد توجه قرار داد، از جمله اینکه بدهی خارجی ایران در سطح بسیار نازلی هست و اینکه ایران تا اندازه زیادی خودش را با شرایط دشوار تطبیق داده.
البته اقتصاد ایران در شرایط بسیار بدی هست و سال بسیار سختی را هم در پیش دارد، به خصوص اگر بر سر پرونده هسته‌ای توافقی به دست نیآید. در عوض توافق بر سر پرونده هسته‌ای می‌تواند درجه خطر پذیری ایران را به شکل محسوسی پایین بیاورد.
