بهرام مبشر یکی از کیهانشناسان مشهور ایرانی در جهان است. آقای مبشر، عضو عالى مؤسسه علوم تلسکوپ فضایی هابل و نماینده سازمان فضایى اروپا (ESA) در ناساست.
او عضو گروهی است که توانستند موقعیت تغییر کهکشانهاى کوچک را به تصویر بکشند.
این محقق و کیهان شناس ۵۲ ساله، مدت هاست که در آمریکا زندگی میکند و برای برنامههای مختلف علمی و سخنرانی در کنفرانسها، تقریبا به شکل مرتب به ایران سفر میکند.
بهرام مبشر، کیهانشناس درباره آخرین تحقیقات او به عنوان نماینده سازمان فضایی اروپا میگوید:
کارهای مختلفی انجام میدهند، از جمله جستجو برای دورترين کهکشانهايی که در دنيا وجود دارد. ما از روی آن فرماسيون، کهکشانها را مطالعه میکنيم و اينکه اين کهکشانها چطور پيدا شدهاند، فرم گرفتهاند، تغيير کردهاند و به صورتی رسيدهاند که امروز میتوانيم آنها را به آن شکل مشاهده کنيم.
آخرين کهکشانهايی که شما در دورترين نقطه شما پيدا کردهايد، کدام بوده و در چه زمانی بوده است؟
ما هر چه دورتر به جهان نگاه کنيم، درحقيقت در زمان به عقب بازگشتهايم. در نتيجه اگر کهکشانی را پيدا کنيد که متعلق به ۱۲ ميليارد سال پيش بوده است، در واقع ۱۲ ميليارد سال نوری با ما فاصله دارد.
حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ ميليون سال بعد از پيداش جهان و واقعه بيگ بنگ ( به فارسی مه بانگ یا انفجار بزرگ) آن کهکشان عمر پيدا کرده، و اين يکی از دورترين کهکشانهايی است که تا کنون پيدا شده است.
با تلسکوپهای تازه و تکنولوژی بهروزی که شما استفاده میکنيد، آیا کشف کهکشانهای تازه همچنان ادامه دارد؟ آیا ممکن است برای کشف کهکشانهای جديدتری مجبور باشيد مدتی منتظر تلسکوپهای تازهتر بمانيد؟
اين کشفها همچنان ادامه دارد. شما هنوز هم میتوانيد کهکشانهای تازه را پيدا کنيد، منتها اينها همگی روزنههايی هستند برای کهکشانهايی که در فواصل دورتری وجود دارند.
اين که صد در صد بتوانيد ثابت کنيد که اين کهکشانها در جهان وجود دارند، کار مشکلی است؛ پيشرفت در اين جا بسيار کند صورت میگيرد.
اين پيشرفتها نياز به تلسکوپهای بزرگتری دارد. ما در حال حاضر از تلسکوپهای بسيار بزرگتری به نسبت گذشته، مانند تلسکوپ هابل استفاده می کنيم که در فضا هستند. تلسکوپهايی که قطرشان حدود ۱۰ متر است.
احتمالا در طول چهار يا پنج سال آينده باز هم تلسکوپهای تازهای به فضا پرتاب میشوند، تلسکوپهايی که میتوانند خيلی عميقتر به جهان نگاه کنند و ما به اين وسيله ثابت میکنيم که واقعا کهکشانها همانقدرند که ما در تخيلمان فکر میکنيم و آن را دقيقا اندازه میگيريم.
اصولا اين نوع تحقيقات و بررسی فعل و انفعالات کهکشانها چه تاثيری در زندگی معمول مردم میتواند داشته باشد؟
در زندگی معمولی و روزمره مردم تاثيری ندارد. اما کاری میکند که فرهنگ علمی جديدی به مردم هديه شود.
اين سوال هميشه برای بشر مطرح بوده است که ما از کجا آمدهايم؟ اينجا چه میکنيم؟ آسمانها چگونه به وجود آمدهاند؟ اين سوالها و صدها سوال ديگری که بشر دائما به آنها فکر میکرده و قویترين مغزهای انسانی را به خودش مشغول کرده است. ما الان در موقعيتی هستيم که بتوانيم به اين سوالات پاسخ دهيم.
بنابر اين در واقع پاسخ به اين سوالات تاثيرغير مستقيمی بر زندگی مردم میگذارد و در واقع يک نوع پاسخگويی به سوالات فلسفی انسان است؟
مقداری از آن پاسخگويی به سوالات فلسفی انسان است و مقداری هم بشر را به تفکر وا میدارد. باعث میشود که بشر به مسائل مهمتر که همان مسائل عالم وجود است، فکر کند.
تصور کنيد علم کيهانشناسی، جزوی از فلسفه وجود بود که امروز از فلسفه جدا شده و به علمی مستقل تبديل شده است. ما دقيقا میتوانيم محابسات کيهانی را اندازهگيری کنيم، دقيقا میتوانيم ببينم که چند ثانيه بعد از پيدايش جهان چه اتفاقی رخ داده است.
می توانيم بفهميم که آينده جهان به کجا میرسد. میتوانيم اين را پيشبينی کنيم که چه به سر بشر خواهد آمد. می توانيم کهکشانها را در حالت به وجود آمدن ببينيم. اين کاری است که ما در حال انجام آنيم.
او عضو گروهی است که توانستند موقعیت تغییر کهکشانهاى کوچک را به تصویر بکشند.
این محقق و کیهان شناس ۵۲ ساله، مدت هاست که در آمریکا زندگی میکند و برای برنامههای مختلف علمی و سخنرانی در کنفرانسها، تقریبا به شکل مرتب به ایران سفر میکند.
بهرام مبشر، کیهانشناس درباره آخرین تحقیقات او به عنوان نماینده سازمان فضایی اروپا میگوید:
کارهای مختلفی انجام میدهند، از جمله جستجو برای دورترين کهکشانهايی که در دنيا وجود دارد. ما از روی آن فرماسيون، کهکشانها را مطالعه میکنيم و اينکه اين کهکشانها چطور پيدا شدهاند، فرم گرفتهاند، تغيير کردهاند و به صورتی رسيدهاند که امروز میتوانيم آنها را به آن شکل مشاهده کنيم.
آخرين کهکشانهايی که شما در دورترين نقطه شما پيدا کردهايد، کدام بوده و در چه زمانی بوده است؟
ما هر چه دورتر به جهان نگاه کنيم، درحقيقت در زمان به عقب بازگشتهايم. در نتيجه اگر کهکشانی را پيدا کنيد که متعلق به ۱۲ ميليارد سال پيش بوده است، در واقع ۱۲ ميليارد سال نوری با ما فاصله دارد.
حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ ميليون سال بعد از پيداش جهان و واقعه بيگ بنگ ( به فارسی مه بانگ یا انفجار بزرگ) آن کهکشان عمر پيدا کرده، و اين يکی از دورترين کهکشانهايی است که تا کنون پيدا شده است.
با تلسکوپهای تازه و تکنولوژی بهروزی که شما استفاده میکنيد، آیا کشف کهکشانهای تازه همچنان ادامه دارد؟ آیا ممکن است برای کشف کهکشانهای جديدتری مجبور باشيد مدتی منتظر تلسکوپهای تازهتر بمانيد؟
اين کشفها همچنان ادامه دارد. شما هنوز هم میتوانيد کهکشانهای تازه را پيدا کنيد، منتها اينها همگی روزنههايی هستند برای کهکشانهايی که در فواصل دورتری وجود دارند.
اين که صد در صد بتوانيد ثابت کنيد که اين کهکشانها در جهان وجود دارند، کار مشکلی است؛ پيشرفت در اين جا بسيار کند صورت میگيرد.
اين پيشرفتها نياز به تلسکوپهای بزرگتری دارد. ما در حال حاضر از تلسکوپهای بسيار بزرگتری به نسبت گذشته، مانند تلسکوپ هابل استفاده می کنيم که در فضا هستند. تلسکوپهايی که قطرشان حدود ۱۰ متر است.
احتمالا در طول چهار يا پنج سال آينده باز هم تلسکوپهای تازهای به فضا پرتاب میشوند، تلسکوپهايی که میتوانند خيلی عميقتر به جهان نگاه کنند و ما به اين وسيله ثابت میکنيم که واقعا کهکشانها همانقدرند که ما در تخيلمان فکر میکنيم و آن را دقيقا اندازه میگيريم.
اصولا اين نوع تحقيقات و بررسی فعل و انفعالات کهکشانها چه تاثيری در زندگی معمول مردم میتواند داشته باشد؟
در زندگی معمولی و روزمره مردم تاثيری ندارد. اما کاری میکند که فرهنگ علمی جديدی به مردم هديه شود.
اين سوال هميشه برای بشر مطرح بوده است که ما از کجا آمدهايم؟ اينجا چه میکنيم؟ آسمانها چگونه به وجود آمدهاند؟ اين سوالها و صدها سوال ديگری که بشر دائما به آنها فکر میکرده و قویترين مغزهای انسانی را به خودش مشغول کرده است. ما الان در موقعيتی هستيم که بتوانيم به اين سوالات پاسخ دهيم.
بنابر اين در واقع پاسخ به اين سوالات تاثيرغير مستقيمی بر زندگی مردم میگذارد و در واقع يک نوع پاسخگويی به سوالات فلسفی انسان است؟
مقداری از آن پاسخگويی به سوالات فلسفی انسان است و مقداری هم بشر را به تفکر وا میدارد. باعث میشود که بشر به مسائل مهمتر که همان مسائل عالم وجود است، فکر کند.
تصور کنيد علم کيهانشناسی، جزوی از فلسفه وجود بود که امروز از فلسفه جدا شده و به علمی مستقل تبديل شده است. ما دقيقا میتوانيم محابسات کيهانی را اندازهگيری کنيم، دقيقا میتوانيم ببينم که چند ثانيه بعد از پيدايش جهان چه اتفاقی رخ داده است.
می توانيم بفهميم که آينده جهان به کجا میرسد. میتوانيم اين را پيشبينی کنيم که چه به سر بشر خواهد آمد. می توانيم کهکشانها را در حالت به وجود آمدن ببينيم. اين کاری است که ما در حال انجام آنيم.