سالهاست که پزشکان در خصوص خطرات مرتبط با اضافه وزن و چاقی هشدار میدهند. اضافه وزن و اضافه وزن مفرط فرد را در معرض بیماریهایی قلبی و عروقی، قند خون، سکته و ..قرار میدهند. اما تعدادی تحقیق تازه (که تعداد آنها رو به افزایش است) میگویند که اینکه فرد نسبت به بدنش چطور فکر میکند میتواند به اندازه میزان وزنش در سلامتش مهم باشد.
به گزارش کوارتز، عدم رضایت از وزن یا آنچه تصویرمنفیما از بدنمان خوانده میشود، در چند دهه گذشته و با همهگیر شدن تبلیغات در انواع و اقسام رسانهها، از چاپی گرفته تا تلویزیونی و اینترنتی، به شدت افزایش یافته است.
محققان میگویند که این عدم رضایت از بدن میتواند خطر بیماریهایی چون فشار خون بالا، میزان قند خون و بیماریهای دستگاه گوارش، و بالا رفتن شاخص توده بدنی ( BMI ) را افزایش دهد. اعتماد به نفس پایین که نشات گرفته از این تصویر منفی از بدن است، باعث «افت کیفیت زندگی» میشود. دکتر کریستین بلیک، استاد دانشگاه کارولینای جنوبی و متخصص حوزه سلامت عمومی با بیان این مطلب میگوید حتی اگر در دورههای کوتاهی از زندگی، فرد از تصویر بدنش رضایت نداشته باشد، میزان ریسکپذیریاش در ابتلا به دیابت نوع ۲، بیشتر میشود.
با آنکه میشود به عنوان توضیحی برای این پدیده گفت که افرادی که اضافه وزن دارند همان کسانی هستند که از تصویر بدنشان رضایت ندارند و بنابراین تعجبی ندارد که در معرض بیماریهای بیشتری باشند، اما دکتر بلیک این نظریه را رد میکند. او با اشاره به تحقیقی که در سال ۲۰۱۳بین گروههایی از زنان با BMI یکسان انجام شده میگوید که در بین زنانی که شاخص توده بدنی سالمی هم داشتند، آنها که تصویر منفی از بدنشان داشتند بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بالا و همینطور میزان بالای گلوکز خون بودند.
به گزارش ساینس الرت اما توجیه دیگر هم میتواند این باشد که افرادی که نسبت به بدنشان حس خوبی دارند، از آن بهتر محافظت میکنند. دکتر دیانا نیومارک سترین، استاد دانشگاه مینه سوتا در تحقیقی در بین دختران نوجوان دریافت که آنها که از وزنشان ناراضی هستند کمتر ورزش میکنند و بیشتر به بیماریهای مربوط به اختلال خوردن دچار هستند.
تحقیق دیگری نشان میدهد که ورزش کردن، حتی اگر اصلا در میزان وزن تاثیری نداشته باشد، باز هم به افراد حس بهتری نسبت به بدنشان میدهد.
به گفته دکتر بلیک، با آنکه تصور میشود نارضایتی از میزان وزن باید باعث شود که افراد به ورزش کردن و سالمتر غذا خوردن روی بیاورند، اما در واقع کاملا بر عکس این امر اتفاق میافتد. «عدم رضایت از تصویر بدن باعث میشود که افراد رفتار ناسالمتری در پیش بگیرند. آنها کمتر ممکن است به برنامههایی در خصوص کنترل وزن، یا ورزش کردن پاسخ مثبت نشان دهند. به سادگی میگویند: ولش کن!»
رابطه بین وزن، سلامت و تاثیر روانی این دو بر یکدیگر بسیار پیچیده است. اما محققان باور دارند که با شرمگین کردن انسانهایی که از اضافه وزن رنج میبرند، حرکت مثبتی صورت نخواهد گرفت بلکه تصویر منفی باعث بالاتر رفتن خطراتی میشود که سلامت آنها را هدف گرفته است. به گفته دکتر بلیک، راه بهتر این است که دکترها به یاد داشته باشند که تاکید بر وزن، میزان استرس افراد و در نتیجه اضافه وزن آنها را افزایش میدهد. در صورتیکه تاکید باید بر عوض کردن راه و روش زندگی و سالمتر بودن باشد نه کم کردن وزن.