رادیو فردا - در حالی که بهای نفت به پایین‌ترین سطح در یازده سال گذشته رسیده، «دنیای اقتصاد»، مهم‌ترین روزنامه اقتصادی بامداد تهران، در سر مقاله روز چهارشنبه خود می‌نویسد که سقوط درآمد‌های ارزی حاصل از نفت می‌تواند به یک فرصت اقتصادی برای ایران بدل شود. میرعلی حسینی از فریدون خاوندف استاد دانشگاه در پاریس، پرسیده است که چطور امکان دارد ایران بتواند از فروریزی مهم‌ترین منبع در آمد‌های ارزی‌اش به عنوان یک فرصت استفاده کند؟
فریدون خاوند: ایران این روز‌ها یکی از بد‌ترین شوک‌های منفی نفتی را در تاریخ معاصرش تجربه می‌کند. صادرات نفتی ایران به دلیل تداوم تحریم‌ها همچنان در سطح پاییینی است و ارزش این صادرات هم نسبت به یک سال و نیم پیش، شصت درصد پایین آمده.
پیامد‌های این رویداد را در عرصه‌های مختلف زندگی اقتصادی کشور به خوبی می‌بینیم، از جمله رکود بسیار سنگینی که همه بخش‌های اقتصادی کشور را در بر گرفته.
در این شرایط، کم نیستند صاحبنظران اقتصادی که امیدوارند این بار مسئولان کشور از وضعیتی که پیش آمده درس بگیرند و با انجام اصلاحات زمینه لازم را فراهم بیاورند برای نجات اقتصاد ایران از شر وابستگی به نفت.
ولی هستند کشور‌هایی که به رغم برخورداری از منابع نفتی، به نفت وابسته نشدند...
کاملا درست است. آمریکا، انگلستان و نروژ از منابع نفتیشان به بهترین صورت ممکن استفاده کردند. در عوض شمار زیادی از کشور‌های در حال توسعه، از جمله ایران، به نفت معتاد شدند و در همین اعتیاد در جا زدند.
در ایران ارز حاصل از درآمد نفتی جانشین درآمد‌های مالیاتی شد، ارزش پول ملی را بالا برد و جلوی صادرات غیر نفتی را گرفت، به فساد و رانتخواری و نابرابری دامن زد و گرایش‌های مخالف مردمسالاری را تقویت کرد. خلاصه آنکه نفت برای کشور بدل شد به یک آفت.
با توجه به همه این عوامل، سرمقاله «دنیای اقتصاد» می‌نویسد که سیاستگذاران باید با استفاده از فرصت ناشی از سقوط در آمد‌های نفتی، به دیگر بخش‌های اقتصاد ایران پر و بال بدهند از جمله از راه به رسمیت شناختن نیرو‌های بازار در تعیین نرخ ارز.
طی چند دهه گذشته، قیمت نفت بار‌ها سقوط کرده و در وابستگی ایران به این کالا هم تغییری به وجود نیامده. چه دلیلی وجود دارد که این بار مسئولان کشور، با استفاده از سقوط بهای نفت، دست به اصلاحات بزنند؟
این یک پرسش اساسی است. متاسفانه تا امروز، هر بار که کشور با سقوط قیمت نفت روبرو شده، پیامد‌های آنرا محروم‌ترین قشر‌های جامعه تحمل کرده‌اند، و بعد با افزایش دوباره بهای نفت، اقتصاد بیش از گذشته در گرداب دلار‌های نفتی فرو رفته.
اصل اراده لازم برای انجام اصلاحات است، چه قیمت نفت پایین باشد یا بالا. متاسفانه این اراده در کشور وجود ندارد.
