گروه تندروی دولت اسلامی عراق و شام (داعش) کنترل بخش بزرگی از زرادخانه جنگافزارهای شیمیایی عراق - واقع در شمالغربی بغداد - را در دست گرفته است.
به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس، نماینده دولت عراق روز سهشنبه در سازمان ملل متحد، ۱۷ تیر ماه، نامهای را در میان نمایندگان حاضر در جلسه این سازمان پخش کردند که بر اساس آن جنگافزارهایی که به چنگ «داعش» افتادهاند، از جمله، باقیمانده ۲۵۰۰ راکت شیمیایی تضعیف شده را شامل میشود که دههها پیش با ماده مرگبار سارین و دیگر مواد شیمیایی خطرناک پر شده بود.
دولت ایالات متحده تهدید ناشی از تحول اخیر را کم اهمیت دانسته و اعلام کرده که هیچ جنگافزار شیمیایی دستنخوردهای در این مکان یافت نمیشود. واشینگتن همچنین توضیح داده که به فرض استفاده از این مواد - اگر نگوییم غیرممکن - به دشواری میشود از آن برای مقاصد نظامی استفاده کرد.
محمد علی الحکیم، سفیر عراق در سازمان ملل، در نامهای به بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، نوشت «گروههای مسلح تروریستی» در تاریخ ۲۱ خرداد، افسران و سربازان محافظ این تأسیسات را به اسارت گرفته و خلع سلاح کردند. صبح روز بعد مدیر پروژه این مجموعه اعلام کرد «از طریق دوربینهای مدار بسته» - قبل از آنکه «تروریستها» آنها را از کار بیندازند - متوجه شده که برخی از تجهیزات در محل مورد دستبرد قرار گرفتهاند.
گروه داعش، که بخشهایی از سوریه را هم در کنترل دارد، ماه گذشته جنگجویان خود را به عراق گسیل داشت و در اندک زمانی بخش وسیعی از مناطق نزدیک مرز مشترک دو کشور را اشغال کرد. هفته پیش، ابوبکر بغدادی، رهبر این گروه، تأسیس خلافتی اسلامی در سرزمینهای تحت سلطه داعش را اعلام کرد.
سفیر عراق در سازمان ملل گفته که افتادن سایت «المُثَنی» به دست نیروهای داعش موجب شده که عراق «از انجام تعهدات خود در نابودکردن جنگافزارهای شیمیایی» بازماند. وی در عین حال تصریح کرده که «به محض بهبود شرایط امنیتی و بازپسگیری سایت» بغداد مانند گذشته به تعهدات خود عمل خواهد کرد.
واپسین گزارش جامع بازرسان سازمان ملل درباره وضعیت جنگافزارهای کشتار جمعی عراق حدود یک سال پس از خروج بازرسان از عراق در ماه مارس سال ۲۰۰۳ میلادی منتشر شد. بر مبنای گزارش یاد شده، انبار زیرزمینی شماره ۱۳ سایت ۲۵۰۰ راکت شیمیایی ۱۲۲ میلیمتری حاوی «سارین» بوده است. این انبار هم اینک به دست داعش افتاده است.
دولت سابق عراق به رهبری صدام حسین راکتهای شیمیایی حاوی سارین را پیش از سال ۱۹۹۱ تولید و آماده کرده بود. علاوه بر این راکتها «حدود ۱۸۰ تُن سدیم سیانید» در سایت مثنی وجود دارد. این «ماده شیمیایی بسیار سمی بوده و در ساخت تابون (عامل اعصاب)» استفاده میشود».
سازمان ملل پیشتر گفته بود انبار شماره ۱۳ در جریان جنگ اول خلیج فارس در فوریه ۱۹۹۱ بمباران شد.
اخبار افتادن سایت مثنی به دست نیروهای داعش در حالی منتشر میشود که اوضاع سیاسی عراق بیثبات است. در همین حال رهبران عراق باید برای ایجاد دولتی جدید به توافق برسند تا بتوانند در نهایت با یورش گروه داعش مقابله کنند.