موسسه علوم و امنیت بین‌المللی در گزارشی مفصل به دولت آمریکا توصیه کرده است که در صورت توافق نهایی هسته‌ای با ایران موضوع اورانیوم غنی شده با خلوص پایین را حتی در صورت اکسید شدن با جدیت بیشتری در توافق نهایی مدّ نظر قرار دهد.
رادیو فردا در گفت‌وگویی با بهروز بیات، کارشناس مسائل هسته‌ای ساکن وین ابتدا پرسیده است که این گزارش چه نکات برجسته‌ای را مورد بررسی قرار داده است؟
بهروز بیات: این متن تمرکز کرده روی اورانیوم در حدود ۲۰ درصد غنی‌شده، و بر این عقیده است که نصف این، طبق توافق موقت ژنو، نصف ذخایر ایران رقیق شدند و نیمه دیگرش تبدیل به اکسید شدند. این گزارش می‌خواهد بگوید این بخشی که تبدیل به اکسید شده، می‌شود دوباره آن را برگرداند و به حالت گازی درآورد و بیشتر غنی کرد. در واقع اندکی دبه درآوردن روی توافقی است که در ژنو صورت گرفته. در توافق ژنو همه دنیا با علم و اطلاع به اینکه اورانیوم اکسیده را هم می‌شود برگرداند به حالت گازی، به حالت هگزا فلورید صورت گرفته است؛ منتهی البته مشکل‌تر است. معنی‌اش این نیست که حرف‌هایی که می‌زنند غلط است. مسلما‌ً ارقامی که می‌آورند درست است. واقعیت هم دارد، بله می‌شود همه اینها را برگرداند. منتها اینها را نمی‌شود دیگر دبه درآورد. یک سال و نیم توافق شد که به این ترتیب صورت بگیرد. از این لحاظ این گزارش تمرکزش را روی این گذاشتند که گویا با توجه به وجود یک چنین ذخایری امکان دارد که دوران گریز کوتاه شود.
این گریز را که شما می‌فرمایید و یا آنطوری که در منابع ایرانی به آن «فرار هسته‌ای» می‌گویند، می‌شود برای ما بیشتر توضیح دهید؟
این دوران گریز در واقع یک دوران مصنوعی است. اولا‌ً معلوم نیست که چه محاسباتی دارند در مورد ایران. ثانیا‌ً اصلا‌ً اینکه اورانیوم غنی‌شده برای یک بمب داشته باشی با آن هنوز هیچ کاری نمی‌شود کرد. تازه فقط غنی‌شده است و هنوز بمب‌سازی توی آن نیست. در هرحال اینها یک ارقامی اند که جنبه سیاسی دارند.
همانطور که می‌دانید این گزارش به قلم آقای دیوید آلبرایت کارشناس ارشد هسته‌ای آمریکایی نوشته شده. در مورد گرایش‌های ایشان و رویکردی که آمریکا در سیاست هسته‌ای دارد می‌توانید بیشتر توضیح دهید؟
در این گزارش آی اس آی اس از طرف آلبرایت بیشتر متوجه این است که یک مانعی برای توافق هسته‌ای درست کند. الان مدتها است که آقای آلبرایت به صف کسانی پیوسته که سعی می‌کنند هر جوری شده جلوی موافقت هسته‌ای را بگیرند.
در گزارش این موسسه علوم و امنیت بین‌الملل آمده که ارقام مورد اشاره‌اش بر پایه اطلاعات ارائه شده گزارش‌های فصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همینطور گزارش‌های پایبندی به طرح اقدام مشترک است. به نظر شما این منابع از دقت کافی برخوردارند؟
اگر قرار باشد منبعی قابل اعتماد باشد قاعدتا‌ً باید منبع آژانس باشد. در اینکه همیشه در همه جای دنیا امکان سوء‌استفاده وجود دارد به طور بالقوه، بله چنین چیزی هست. اما واقعیت اینست که اگر منبعی داشته باشیم که بخواهیم به آن اتکاء کنیم، مخصوصا‌ً راجع به این آمار و ارقام که اعلام شده با توجه به اینکه بازرسان آژانس متخصص‌اند و در آنجا حضور دارند، وسایل لازم را دارند برای پرداختن به این موضوعات، ارقام را باید درست تلقی کنیم.
