لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۳:۲۲

واکنش‌ها به اظهارات نتانیاهو درباره رد نظر اوباما برای صلح


اوباما و نتانیاهو روز جمعه در کاخ سفید
اوباما و نتانیاهو روز جمعه در کاخ سفید
چند ساعت پس از دیدار بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، با باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا، در کاخ سفید که در آن، نتانیاهو قاطعانه گفت اسرائیل به مرزهای سال ۱۹۶۷ باز نمی‌گردد، فلسطینی‌ها تاکید کرده‌اند با توسل به سازمان ملل به رسمیت شناختن استقلال کشور فلسطین را دنبال می‌کنند.

نخست وزیر اسرائیل شامگاه جمعه در دیدار با رییس جمهوری آمریکا، و سپس، در برابر دوربین‌ها، با دادن «درس تاریخ» به باراک اوباما، گفت طرح آمریکا برای عقب نشینی اسرائیل به مرزهای ۱۹۶۷ امکان‌پذیر نیست زیرا «این مرز‌ها که تنها ۱۶ کیلومتر عرض برای اسرائیل باقی می‌گذارند، قابل دفاع نیستند».

نخست وزیر اسرائیل تاکید کرد که تغییرات جمعیتی در این منطقه (در ۴۴ سال پس از تسلط اسرائیل بر کرانه باختری) امکان عقب‌نشینی کامل کشورش را از بین برده است.

بنیامین نتانیاهو همچنین تاکید کرد که اسرائیل با بازگشت میلیون‌ها فلسطینی پراکنده در جهان به خاک خود موافقت نخواهد کرد، و گفت این مسئله باید «راه حلی خارج از خاک اسرائیل» بیابد.

نخست وزیر اسرائیل درپایان گفت‌و‌گوی خصوصی با اوباما که یک ساعت هم بیش از وقت تعیین شده طول کشیده بود، در سخنانش در برابر دوربین‌ها بر سیاست دولت خویش پای فشرد و گفت نمی‌توان با دولت فلسطینی که حماس بخشی از آن باشد، مذاکره کرد.

باراک اوباما نیز با بیان اشتراک نظر با نتانیاهو در مورد حماس، تاکید کرد که «حماس یک موجودیت تروریستی است»، و گفت «آمریکا درک می‌کند که اسرائیل نمی‌تواند با عاملی که می‌خواهد این کشور را نابود کند، وارد مذاکره شود».

اما بنیامین نتانیاهو آشکارا برنامه سیاسی ارائه شده باراک اوباما برای صلح اسرائیلی- فلسطینی را «توهم» نامید، و گفت «براساس توهمات، نمی‌توان پایه‌های صلح را بنا کرد».

باراک اوباما یک روز پیش از دیدار با نتانیاهو، در سخنرانی سالیانه خود در وزارت خارجه آمریکا، برای نخستین بار صریحا گفت که مرزهای سال ۱۹۶۷ با برخی تغییرات و مبادله مساوی زمین، باید فرمول مذاکرات سیاسی اسرائیل و فلسطین و راهکار استقلال فلسطین باشد.

در تاریخ طولانی نزاع دیرینه اسرائیلی- فلسطینی، تاکنون هیچیک از دولت‌های واشینگتن صریحا نگفته بود که مرزهای سال ۱۹۶۷ باید محدوده دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین باشد.

در همین حال، باراک اوباما تاکید کرده بود که استقلال کشور فلسطین باید برآمده از پیمان نهایی صلح با اسرائیل باشد و نه نتیجهٔ گام‌های یکجانبه‌ای مانند مراجعه فلسطینی‌ها به سازمان ملل متحد با درخواست برای برسمیت شناختن کشور فلسطین.

در حالی که دیدار روز جمعهٔ نتانیاهو- اوباما، نشان داده است که اختلافات دولت‌های اسرائیل و آمریکا عمیق‌تر شده است، فلسطینی‌ها نیز گفتند که آنها هم درخواست اوباما را برای خودداری از مراجعه به سازمان ملل متحد رد می‌کنند.

نبیل شعث، عضو تیم مذاکرات سیاسی فلسطینی و مقام ارشد فتح، شنبه گفت علیرغم مخالفت اوباما، تشکیلات فلسطینی برنامه خود را در سازمان ملل متحد پیش می‌برد و تلاش‌های دیپلماتیک را برای کسب شناسایی کشور مستقل فلسطین شتاب خواهد داد.

آقای شعث در رام الله، مقر تشکیلات فلسطینی، گفت «سخنان نخست وزیر اسرائیل در دیدارکاخ سفید، نشان می‌دهد که او شریک صلح نیست».

نبیل ابو رودینه، سخنگوی نهاد ریاست تشکیلات فلسطینی نیز دقایقی پس از خاتمه ملاقات اوباما- نتانیاهو، در رام الله به خبرگزاری‌ها گفت که «نتانیاهو آمادهٔ صلح واقعی، مبتنی بر عدالت و قوانین بین‌الملل نیست».

جنبش حماس نیز که در هفته‌های اخیر سند آشتی ملی را با جنبش فتح امضاء کرد، شنبه در بیانیه‌ای در غزه، در واکنش به اظهارات نخست وزیر اسرائیل، تاکید کرد که سخنان نتانیاهو ثابت می‌کند که مذاکره با «اشغالگر» اشتباه است.

اوباما در دیدار جمعه در کاخ سفید تاکید کرده بود که «میان دوستان نیز اختلاف نظر وجود دارد»، و افزود در مذاکرات خصوصی‌اش با نتانیاهو در زمینه این اختلافات بحث کرده همانگونه که در باره نقاط اشتراک مانند خیزش‌ها در خاورمیانه، اوضاع در سوریه و خطرات ناشی از ایران، طرفین تفاهم دارند.

در همین حال، اوباما تاکید کرد که آمریکا در کنار تعهد به پیشبرد صلح خاورمیانه، به امنیت اسرائیل نیز کاملا متعهد است.

در این میان، روزنامه اسرائیلی هاآرتص شنبه نوشت، یک مقام وزارت خارجهٔ آمریکا که نخواسته نامش برده شود، در مصاحبه با این روزنامه پس از سخنان نتانیاهو در کاخ سفید، با «لحنی خشمگینانه»، آنچه را که «تفسیرهای گزینشی» نخست وزیر اسرائیل نامیده، رد کرده است.

هاآرتص نوشت این دیپلمات آمریکایی تاکید داشت که نطق پنجشنبه اوباما حافظ منافع اسرائیل نیز بود، چرا که وی بار‌ها به لزوم تدابیر امنیتی خاص برای اسرائیل اشاره کرد و حماس را سازمان تروریستی معرفی کرد.

بنوشته هاآرتص، این دیپلمات آمریکایی گفته است که نتانیاهو با اظهارات جمعهٔ خود در کاخ سفید، وضع را «وخیم» کرد و درحالی که اوباما اصرار داشت که بر نقاط اشتراک آمریکا و اسرائیل تاکید بگذارد، نتانیاهو بی‌پرده، نقاط مهم مورد اختلاف را تکرار کرد.

در این میان سخنان نتانیاهو شامگاه جمعه در برابر دوربین‌ها در کاخ سفید، از سوی خبرگزاری‌های غربی و مفسران سیاسی بسیاری در آمریکا به «رفتاری بی‌پرده» و حتی «بدور از نزاکت» تعبیر شده و رسانه‌های آمریکایی نوشته‌اند که نتانیاهو به «دادن درس تاریخ» اقدام کرد مانند معلمی که به شاگرد ناآگاه خود مسئله‌ای را هزار بار تفهیم می‌کند.

خبرگزاری رویترز در تحلیل‌های متعددی نوشته است که اظهارات نتانیاهو، خارج از عرف معمول و تند و تیز بود و حتی او به خود اجازه داد که برنامه سیاسی اوباما را توهم بنامد.

خبرگزاری فرانسه نیز نوشته است میهمان در اتاق بیضی کار رییس جمهوری آمریکا به میزبان درس تاریخ داد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز نوشته است، نتانیاهو رو در رو و بی‌هیچ پرده پوشی، راهکار اوباما را رد کرد و پرده ابهامی نیز بر آینده مذاکرات و تماس‌ها کشیده شد و معلوم نیست از این مقطع به بعد، باید گفت‌و‌گوهای اسرائیلی- فلسطینی چگونه به جلو برده شود.

روزنامه‌های جهان نیز به تنش آشکار دو رهبر در دیدار جمعه توجه زیادی کرده‌اند.

در همین حال، روزنامه گاردین شنبه نوشته است که «خشم نتانیاهو، مصنوعی و تاکتیکی بود و اظهارات اوباما درمورد لزوم مبادله زمین، به اسرائیل به طور اصولی امکان می‌دهد که تسلط بر شرق اورشلیم و شهرک‌نشین‌های یهودی کرانه باختری را حفظ کند...».

روزنامه ایندیپندنت شنبه نوشته است که «نتانیاهو طرح صلح اوباما را منهدم کرد... و درحالی که کمترین احساس علاقه میان نتانیاهو و اوباما وجود دارد، هنگامی که سه شنبهٔ آینده، نتانیاهو در جمع علاقمندان بسیارجمهوری‌خواهش در کنگره سخنرانی کند، بیش از کاخ سفید، احساس خواهد کرد که در خانهٔ خود است».

روزنامه واشینگتن پست شنبه نوشته است اوباما و نتانیاهو تنها به خاطر ارزش‌های مشترک آمریکا واسرائیل، متحد هستند و روابط آن دو، فاقد هرگونه گرمی، و مملو از چالش است و در شرایطی که خاورمیانه دستخوش تلاطمی عظیم است، این دو رهبر هم اختلافاتی عمیق دارند...».

روزنامه وال استریت جورنال شنبه نوشت که اظهارات نتانیاهو، «گوشمالی دادن آشکار و بی‌سابقه‌ای» به رهبر آمریکا بود.

عمیق‌تر شدن اختلافات در نقطه نظرهای سیاسی نتانیاهو و اوباما در حالی است که بازیگران عمده صحنه سیاسی جهان، از جمله صدر اعظم آلمان، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیرخارجه بریتانیا در کنار «کوارتت»، کمیسیون چهارجانبه صلح خاورمیانه، همانند بسیاری از کشورهای عربی از اردن گرفته تا لبنان، از راهکار ارائه شده اخیر از سوی رییس جمهوری آمریکا برای برقراری صلح خاورمیانه، به گرمی استقبال کردند.
XS
SM
MD
LG