گروه‌ها و طیف‌های مختلف سیاسی ایران، مراجع و شخصیت‌ها با صدور بیانیه‌هایی درگذشت عزت‌الله سحابی فعال ملی مذهبی را تسلیت گفته و از کارنامه سیاسی و مشی وی تجلیل کرده‌اند.
عزت‌الله سحابی بامداد سه‌شنبه در بیمارستان مدرس تهران درگذشت و پیکر وی روز چهارشنبه از منزلش در لواسان تشییع می‌شود.
شورای هماهنگی راه سبز امید، که متشکل از نزدیکان میرحسین موسوی و مهدی کروبی است، دربیانیه خود «همگان را به شرکت در در آیین‌های گرامیداشت» عزت‌الله سحابی دعوت کرده است.
شورای هماهنگی راه سبز امید، عزت‌الله سحابی را «به تصدیق دوست و منتقد، یکی از اخلاقی‌ترین، صادق‌ترین، منصف‌ترین، خردورزترین و پیگیرترین کوشندگان ملی در تاریخ سیاسی معاصر ایران» دانسته که «فقدانش به‌سادگی قابل جبران نیست.»
شورای هماهنگی راه سبز امید تاکید کرده است که عزت الله سحابی «مروج و مبلغ اسلام رحمانی» بود و از «همان نخستین روزهای تولد جنبش سبز مردم ایران» همراهی خود را با آن اعلام کرد.
این بیانیه یادآور شده است که ماموران امنیتی حتی سحابی را در سن ۸۱ سالگی احضار کردند و اجازه ندادند که دخترش هاله برای دیدار با پدرش از زندان به بیرون بیاید.
شورای فعالان ملی-مذهبی نیز عزت الله سحابی را «نماد شصت سال مبارزه و کوشش بی‌وقفه برای آزادی، دموکراسی، عدالت و پیشرفت ایران» دانسته که با این امید «سال‌ها زندان و شکنجه را بر تن خویش هموار کرد.»
شورای فعالان ملی-مذهبی آنگاه آخرین حرف‌های عزت‌الله سحابی را نقل می‌کند که می‌گفت: «زندگی مردم سخت شده است. خدا می‌داند که من چقدر برای ایران نگرانم! من دارم می‌میرم و کاری برای ایران نکردم.»
شورای فعالان ملی-مذهبی تاکید می‌کند که او با پایه‌گذاری نشریه «ایران فردا» در دهه ۷۰ خورشیدی به گفت‌وگو با «تمام نیروهایی که دغدغه پیشرفت کشور را دارند»، باور داشت.
خانواده آیت‌الله طالقانی نیز با صدور بیانیه‌ای یاد عزت‌الله سحابی را گرامی داشتند و او را «برادر و معلمی» توصیف کردند که « عینیت بخشی به ارزش‌های ملی و مذهبی پیش قدم و زندگی‌اش سراسر حماسه و قدم زدن در صراط مستقیم الهی بود.»
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، نیز در بیانیه‌ای خود در توصیف عزت الله سحابی گفته است که او «همواره آماده شنیدن غصه‌هایمان بود و به یادمان می‌آورد که هیچ چیز پایدار نیست و سرانجام حق پیروز خواهد شد.»
عبادی با اشاره به حضور عزت الله سحابی در نشست‌های کانون مدافعان حقوق بشر تاکید کرده است که «تنها نگرانی او ایران بود که مبادا ویران شود.»
اما محمد نوری‌زاد، نویسنده سابق روزنامه کیهان، که خود تازه از زندان آزاد شده، پس از مرگ عزت الله سحابی نوشت: «مردی که غریبانه، چشم بر دنیای پر فریب، و فریبکاری امثال من، بسته است تا همان چشم را چند روز دیگر، به محشری از آسمان خدا بگشاید.»
محمد نوری‌زاد می‌نویسد: «عزت الله سحابی، اکنون، با نفس‌های پایانی عمرخود، میزان فهم ما را، میزان شعور ما را، ومیزان درستی دین و انسانیت و آزادگی ما را به احتجاج آورده است.»
دفتر تحکیم وحدت سحابی را «نفس و صدای مرحوم طالقانی و مهندس بازرگان» خوانده و سازمان ادوار تحکیم نیز گفته است که چرا باید کار به جایی برسد که فرزندان انقلاب «آروزی مرگ» کنند.
آیت‌الله اسدالله بیات در بیانیه خود تصریح می‌کند: «اینجانب همواره خوی آزاده و منش بلند آن بزرگوار را با وجود برخی تفاوت های فکری و سیاسی ستوده‌ام و درگذشت ایشان را ضایعه‌ای در اخلاق سیاسی و اندیشۀ آزادی‌خواهانۀ این کشور می‌دانم.»
آیت الله یوسف صانعی، نیز عزت‌الله سحابی را به «خداخواهی و دینداری همراه با آزادگی اخلاق مداری و انصاف و صدق» توصیف کرده است.
سازمان مجاهدین انقلاب،عزت الله سحابی را «اسوه ایستادگی در کنار ملت» دانسته که تلاش داشت انقلاب از آرمان‌های خود منحرف نشود.
اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص در بیانیه خود آورده است: «خبر درگذشت جناب آقای مهندس عزت‌الله سحابی موجب تأثر و تألم‌خاطر گردید. ضمن تسلیت به خانواده آن مرحوم از خداوند متعال برای آن فقید سعید رحمت واسعه و برای سایر بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل مسألت می‌نمایم.»
احمد منتظری در بیانیه خود با اشاره به حبس و حصر و فشار بر فعالان سیاسی تصریح می‌کند: «حسرت و اندوه برای کسانی است که به آن عزیز ظلم کرده و او را از آزادی، که حق طبیعی هر انسانی است، محروم کردند و شکنجه‌اش نمودند.»
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم در بیانیه خود آورده است: «مرحوم مهندس عزت الله سحابی رضوان الله تعالی علیه روی در حجاب خاک کشید و با رفتنش داغ فراغ اندیشمند قرآنی، پدر دانشمند و پاک سیرتش، شادروان دکتر یدالله سحابی و شادروان مهندس مهدی بازرگان رحمت الله علیهما، را تازه کرد.»
«سحابی ولایت فقیه را شرک می دانست»
رضا علیجانی، سردبیر مجله توقیف شده ایران فردا، درخصوص نگرانی عزت الله سحابی از آینده ایران به رادیو فردا گفته است: «اين نگرانی ۳۰ سال بود که در ايشان وجود داشت. يعنی از مرحله تصويب قانون اساسی اين نگرانی در ايشان ريشه داشت. ايشان جزو محدود کسانی بود که هم در صحن علنی مجلس و هم در سخنرانی در منطقه خزانه ترمينال، نظرش را در اين مورد با صراحت ابراز می کرد.»
رضا علیجانی اضافه می کند: «مهندس سحابی به لحاظ دينی ولايت فقيه را شرک می دانست و به لحاظ سياسی و کارشناسی نيز معتقد بود که ولايت فقيه، مملکت را دو سيستمه خواهد کرد.»
سردبیر مجله ایران فردا همچنین می گوید: «اين نگرانی در او در طول سه دهه پس از انقلاب وجود داشت ولی در طول ساليان اخير او احساس می کرد که مخرب ترين دولت پس از انقلاب به روی کار آمده است و هزينه های زيادی را دارد به اين مملکت تحميل می کند.»
عزت‌الله سحابی بامداد سه‌شنبه در بیمارستان مدرس تهران درگذشت و پیکر وی روز چهارشنبه از منزلش در لواسان تشییع می‌شود.
شورای هماهنگی راه سبز امید، که متشکل از نزدیکان میرحسین موسوی و مهدی کروبی است، دربیانیه خود «همگان را به شرکت در در آیین‌های گرامیداشت» عزت‌الله سحابی دعوت کرده است.
شورای هماهنگی راه سبز امید، عزت‌الله سحابی را «به تصدیق دوست و منتقد، یکی از اخلاقی‌ترین، صادق‌ترین، منصف‌ترین، خردورزترین و پیگیرترین کوشندگان ملی در تاریخ سیاسی معاصر ایران» دانسته که «فقدانش به‌سادگی قابل جبران نیست.»
شورای هماهنگی راه سبز امید تاکید کرده است که عزت الله سحابی «مروج و مبلغ اسلام رحمانی» بود و از «همان نخستین روزهای تولد جنبش سبز مردم ایران» همراهی خود را با آن اعلام کرد.
این بیانیه یادآور شده است که ماموران امنیتی حتی سحابی را در سن ۸۱ سالگی احضار کردند و اجازه ندادند که دخترش هاله برای دیدار با پدرش از زندان به بیرون بیاید.
شورای فعالان ملی-مذهبی نیز عزت الله سحابی را «نماد شصت سال مبارزه و کوشش بی‌وقفه برای آزادی، دموکراسی، عدالت و پیشرفت ایران» دانسته که با این امید «سال‌ها زندان و شکنجه را بر تن خویش هموار کرد.»
شورای فعالان ملی-مذهبی آنگاه آخرین حرف‌های عزت‌الله سحابی را نقل می‌کند که می‌گفت: «زندگی مردم سخت شده است. خدا می‌داند که من چقدر برای ایران نگرانم! من دارم می‌میرم و کاری برای ایران نکردم.»
شورای فعالان ملی-مذهبی تاکید می‌کند که او با پایه‌گذاری نشریه «ایران فردا» در دهه ۷۰ خورشیدی به گفت‌وگو با «تمام نیروهایی که دغدغه پیشرفت کشور را دارند»، باور داشت.
خانواده آیت‌الله طالقانی نیز با صدور بیانیه‌ای یاد عزت‌الله سحابی را گرامی داشتند و او را «برادر و معلمی» توصیف کردند که « عینیت بخشی به ارزش‌های ملی و مذهبی پیش قدم و زندگی‌اش سراسر حماسه و قدم زدن در صراط مستقیم الهی بود.»
شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، نیز در بیانیه‌ای خود در توصیف عزت الله سحابی گفته است که او «همواره آماده شنیدن غصه‌هایمان بود و به یادمان می‌آورد که هیچ چیز پایدار نیست و سرانجام حق پیروز خواهد شد.»
عبادی با اشاره به حضور عزت الله سحابی در نشست‌های کانون مدافعان حقوق بشر تاکید کرده است که «تنها نگرانی او ایران بود که مبادا ویران شود.»
اما محمد نوری‌زاد، نویسنده سابق روزنامه کیهان، که خود تازه از زندان آزاد شده، پس از مرگ عزت الله سحابی نوشت: «مردی که غریبانه، چشم بر دنیای پر فریب، و فریبکاری امثال من، بسته است تا همان چشم را چند روز دیگر، به محشری از آسمان خدا بگشاید.»
محمد نوری‌زاد می‌نویسد: «عزت الله سحابی، اکنون، با نفس‌های پایانی عمرخود، میزان فهم ما را، میزان شعور ما را، ومیزان درستی دین و انسانیت و آزادگی ما را به احتجاج آورده است.»
دفتر تحکیم وحدت سحابی را «نفس و صدای مرحوم طالقانی و مهندس بازرگان» خوانده و سازمان ادوار تحکیم نیز گفته است که چرا باید کار به جایی برسد که فرزندان انقلاب «آروزی مرگ» کنند.
آیت‌الله اسدالله بیات در بیانیه خود تصریح می‌کند: «اینجانب همواره خوی آزاده و منش بلند آن بزرگوار را با وجود برخی تفاوت های فکری و سیاسی ستوده‌ام و درگذشت ایشان را ضایعه‌ای در اخلاق سیاسی و اندیشۀ آزادی‌خواهانۀ این کشور می‌دانم.»
آیت الله یوسف صانعی، نیز عزت‌الله سحابی را به «خداخواهی و دینداری همراه با آزادگی اخلاق مداری و انصاف و صدق» توصیف کرده است.
سازمان مجاهدین انقلاب،عزت الله سحابی را «اسوه ایستادگی در کنار ملت» دانسته که تلاش داشت انقلاب از آرمان‌های خود منحرف نشود.
اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص در بیانیه خود آورده است: «خبر درگذشت جناب آقای مهندس عزت‌الله سحابی موجب تأثر و تألم‌خاطر گردید. ضمن تسلیت به خانواده آن مرحوم از خداوند متعال برای آن فقید سعید رحمت واسعه و برای سایر بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل مسألت می‌نمایم.»
احمد منتظری در بیانیه خود با اشاره به حبس و حصر و فشار بر فعالان سیاسی تصریح می‌کند: «حسرت و اندوه برای کسانی است که به آن عزیز ظلم کرده و او را از آزادی، که حق طبیعی هر انسانی است، محروم کردند و شکنجه‌اش نمودند.»
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم در بیانیه خود آورده است: «مرحوم مهندس عزت الله سحابی رضوان الله تعالی علیه روی در حجاب خاک کشید و با رفتنش داغ فراغ اندیشمند قرآنی، پدر دانشمند و پاک سیرتش، شادروان دکتر یدالله سحابی و شادروان مهندس مهدی بازرگان رحمت الله علیهما، را تازه کرد.»
«سحابی ولایت فقیه را شرک می دانست»
رضا علیجانی، سردبیر مجله توقیف شده ایران فردا، درخصوص نگرانی عزت الله سحابی از آینده ایران به رادیو فردا گفته است: «اين نگرانی ۳۰ سال بود که در ايشان وجود داشت. يعنی از مرحله تصويب قانون اساسی اين نگرانی در ايشان ريشه داشت. ايشان جزو محدود کسانی بود که هم در صحن علنی مجلس و هم در سخنرانی در منطقه خزانه ترمينال، نظرش را در اين مورد با صراحت ابراز می کرد.»
رضا علیجانی اضافه می کند: «مهندس سحابی به لحاظ دينی ولايت فقيه را شرک می دانست و به لحاظ سياسی و کارشناسی نيز معتقد بود که ولايت فقيه، مملکت را دو سيستمه خواهد کرد.»
سردبیر مجله ایران فردا همچنین می گوید: «اين نگرانی در او در طول سه دهه پس از انقلاب وجود داشت ولی در طول ساليان اخير او احساس می کرد که مخرب ترين دولت پس از انقلاب به روی کار آمده است و هزينه های زيادی را دارد به اين مملکت تحميل می کند.»
