هشت روز مذاکره میان نمایندگان دولت و ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه در حالی جمعه ۱۱ بهمن پایان یافت که دو طرف، یکدیگر را مسئول بی‌نتیجه بودن مذاکرات دانستند. هر دو طرف همچنین خود را نماینده واقعی مردم سوریه می‌دانند و می‌گویند که طرف مقابل، از کسی جز خود، نمایندگی نمی‌کند.
پیش از آن، اخضر ابراهیمی فرستاده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب در مسائل سوریه که میانجی مذاکرات بود، گفته بود که مذاکرات ژنو دستاورد ملموسی نداشت. او همچنین روز ۲۱ بهمن ماه را روز آغاز دور آینده مذاکرات میان دولت و ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه اعلام کرد که به گفته او نمایندگان دولت پذیرش حضور در این روز را به مشورت با دمشق منوط کرده‌اند.
المعلم: ائتلاف ملی اپوزیسیون نماینده هیچ کس در سوریه نیست
ولید المعلم وزیر امور خارجه سوریه، در کنفرانسی خبری در ژنو، یکی از دلایل به نتیحه نرسیدن مذاکرات را «جدی نبودن» هیات نمایندگی ائتلاف ملی اپوزیسیون عنوان کرد.
او گفت: «گویا می‌خواهند ما یک ساعته بیایم و همه چیز را به آنها تحویل بدهیم و برویم. این نشانه ناپختگی سیاسی است.»
او اظهار داشت که نمایندگان دولت سوریه با رویی باز و آماده برای بحث بر سر تمام مسائل، در ژنو حاضر شدند، اما به گفته او «گویا طرف مقابل، بیانیه ژنو۱ را نخوانده است و تنها بر روی یک بند آن تاکید دارد.»
المعلم ادامه داد که به اخضر ابراهیمی گفته بود بهتر است در مسیری گام برداشته شود که سوری‌ها بر روی آن اختلاف ندارند. از همین رو به گفته او طرحی تدوین شد که بر وحدت، یکپارچگی سوریه و برپایی دموکراسی و تکثرگرایی در آن تاکید دارد.
به گفته المعلم در این طرح همچنین بر احترام به آزادی اندیشه تاکید شده و با دخالت خارجی در مسائل سوریه مخالفت شده است «اما طرف مقابل با این طرح مخالفت کرد».
وزیر امور خارجه سوریه ادامه داد: «پیش از پایان این هشت روز ما خواستار ایجاد زمینه مشترک دیگری شدیم که هر شهروند عاقلی با آن موافق است، همچون محکومیت تروریسم در سوریه و تاکید بر ضرورت مبارزه با آن، اما متاسفانه باز هم طرف مقابل نپذیرفت.»
او گفت: «ما به ژنو آمدیم در حالی که خواسته‌های مردم سوریه را با خود حمل می‌کنیم. مبارزه با تروریسم در مقدمه این خواسته‌ها است. اما گویا طرف مقابل از آنچه که در سوریه می‌گذرد آگاهی ندارد.»
او تاکید کرد که مبارزه با تروریسم در متن سند ژنو۱ آمده است و در درجه اول بر مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت تاکید کرده و سپس به راه‌حل سیاسی پرداخته است.
المعلم گفت: «اما متاسفانه نه ایالات متحده نه شرکایش با مساله مبارزه با تروریسم موافقت نکردند و در مسیر آن سنگ‌اندازی کردند.»
او همچنین درباره ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه اظهار داشت: «به آقای ابراهیمی گفتم که سخت است آینده سوریه با مشارکت یک مجموعه کوچک که می‌گوید اپوزیسیون است رقم زد. اپوزیسیون ملی گرا در سوریه وجود دارد چرا آنها دعوت نشدند؟ که ابراهیمی گفت این مسئولیت دو کشور آمریکا و روسیه است. اما من به او گفتم که این مسئولیت دبیرکل سازمان ملل است.»
او با بیان اینکه در گفت‌و‌گو‌ها باید نمایندگان همه اقشار مردم سوریه حضور داشته باشند، گفت: «گفت‌و‌گوی سازنده در زیر سقف وطن صورت می‌گیرد.»
المعلم افزود که در این چند روزه، به میزان فاصله نمایندگان ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه با آنچه که در درون کشور روی می‌دهد بیشتر پی برده است. او افزود: «طبیعی است آنهایی که در هتل‌های پنج ستاره جهان می‌نشینند از آنچه در سوریه روی می‌دهد فاصله بگیرند. اگر راست می‌گویند به رقه یا مرکز حمص بروند ببینند چه بر سر آنها خواهد آمد.»
وزیر امور خارجه سوریه گفت: «اینهایی که به اسم اپوزیسیون به ژنو آمده‌اند، نماینده هیچ کس در سوریه نیستند و هیچ تعهدی هم نمی‌توانند بدهند. اینها هیچ کنترلی بر گروه‌های مسلح ندارند.»
او با بیان اینکه ژنو۱، پایه مذاکرات است هرچند که در غیاب سوری‌ها وضع شده است، خاطرنشان کرد: «در ژنو۱ درباره مساله ریاست جمهوری هیچ صحبتی به میان نیامده است. علاوه بر آن تنها سوری‌ها هستند که حق دارند رهبری خود را از راه صندوق‌های رای برگزینند.»
وی گفت: «در بیانیه ژنو۱ به مشارکت سه طرف دولت، اپوزیسیون و نمایندگان جامعه مدنی در دولت انتقالی اشاره شده است. اما سوال این است که نماینده اپوزیسیون کیست؟»
در کنفرانس بین المللی ژنو ۱ که در سال ۲۰۱۲ میلادی برگزار شد، بر سر تشکیل دولت یا شورای حاکمیت انتقالی در سوریه با اختیارات کامل توافق شد.
مبارزه با تروریسم، خروج ارتش از شهر‌ها، خروج نیروهای مسلح خارجی از سوریه، پایان کمک تسلیحاتی به طرف‌های درگیر در سوریه، آزادی زندانیان و رساندن کمک‌های انسانی به نیازمندان، از دیگر توافقات ژنو۱ است.
المعلم: آمریکا جو را متشنج کرد
وزیر امور خارجه سوریه، یکی دیگر از دلایل بی‌نتیجه ماندن مذاکرات را «متشنج کردن جو» توسط آمریکا عنوان کرد.
او گفت که ایالات متحده علاوه بر دخالت مستقیم در روند گفت‌و‌گو‌ها، به «طرف مقابل» هم مسیر می‌داد.
المعلم به مساله تصویب ارائه کمک‌های تسلیحاتی به «مخالفان میانه‌رو» در سوریه هم اشاره کرد و گفت: «این مصوبه گویا کار کسانی است که در ماه زندگی می‌کنند نه بر روی زمین.»
او افزود: «همه می‌دانند که در سوریه گروه‌های مسلح میانه‌رو وجود ندارد بلکه گروه‌های تروریستی همچون داعش، النصره و جبهه اسلامی حاضر هستند. اگر آمریکا معتقد است اینها میان رو هستند، پس خوش به حال آنها.»
المعلم گفت: «خواستار بیانیه‌ای در محکومیت این اقدام آمریکا شدیم که پذیرفته نشد.»
وزیر امور خارجه سوریه همچنین ایالات متحده را به «دوگانگی معیار‌ها» متهم کرد و گفت: «آمریکا در عراق به دولت در مقابل داعش کمک می‌کند که اقدام خوبی است. اما در سوریه داعش و نصرت را مسلح می‌کند.»
المعلم همچنین دعوت نشدن ایران به کنفرانس ژنو را «اشتباه بزرگ» توصیف کرد و گفت که چنین رویدادی به معنی نادیده گرفتن نقش موثر تهران در منطقه است.
او همچنین از حضور نیروهای حزب‌الله لبنان در سوریه حمایت کرد و اظهار داشت که این گروه، «تروریستی نیست» بلکه از لبنان حمایت می‌کند.
الجربا: کنفرانس ژنو آغاز پایان نظان اسد است
در مقابل، احمد الجربا رئیس ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه، نمایندگان دولت را متهم به سنگ‌اندازی در مسیر نتیجه بخش بودن مذاکرات ژنو متهم کرد.
الجربا که در کنفرانسی خبری در ژنو سخن می‌گفت، با بیان اینکه دولت اسد گمان نمی‌کرد اپوزیسیون بتواند هیاتی را برای مذاکرات بفرستد، گفت: «با حضور نمایندگان ائتلاف ملی، طرح‌های نظام اسد، نقشه بر آب شد.»
او با بیان اینکه در این مذاکرات، «نظام اسد عریان و چهره‌اش در برابر جهانیان نمایان شد» افزود: «ژنو، آغازی برای پایان این نظام است.»
الجربا اظهار داشت: «ما از نظامی که از سلاح شیمیایی علیه خود استفاده می‌کند انتظاری نداشتیم اما با نشان دادن حقیقت این نظام به جهان، پیروز شدیم.»
او گفت که از نمایندگان نظام اسد «خواستیم سند ژنو۱ را امضا کند اما به مدت یک هفته از انجام این خواسته، فرار کرد.»
رئیس ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه ادامه داد: «نظام گمان می‌کرد آنچه را که در سوریه از دست داده می‌تواند در لابی‌های مذاکرات باز ستاند اما اینجا هم بازنده بود. گمان می‌کرد بتواند سوری‌ها را چند دسته کند اما همچون انقلاب، سوری‌ها اینجا هم متحد شدند.»
او اظهار داشت: «در ژنو جمهوری سوریه نو متولد شد حتی اگر توافقی حاصل نشد.»
الجربا با بیان اینکه ائتلاف ملی اپوزیسیون ابتدا حضور خود در ژنو را به عمل کردن کشور‌ها به تعهدات خود در قبال نیروهای مخالف اسد منوط کرده بود، گفت: «مژده می‌دهم که تعهدات کشور‌ها در حال عملی شدن است و کمک‌های بین‌المللی به انقلابیون بیشتر شد. هرچه نظام به این روش خود بیشتر ادامه دهد، مسلح‌سازی انقلابیون مدافع کشور بیشتر می‌شود.»
او ادامه داد: «به دوستانمان می‌گویم که نمی‌توان از پایبندی جدی نمایندگان اسد سخن گفت در حالی که ما به نتیجه‌بخش بودن مذاکرات ژنو پایبند بودیم.»
الجربا با بیان اینکه نظام اسد قدرت خود را از ضعف حافظه تاریخی افکار عمومی می‌گیرد گفت: «جهان امروز بیشتر به حقانیت انقلاب ما پی برد. این نظام با حضور در ژنو۲ خود را به خطر انداخت.»
پیش از آن، اخضر ابراهیمی فرستاده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب در مسائل سوریه که میانجی مذاکرات بود، گفته بود که مذاکرات ژنو دستاورد ملموسی نداشت. او همچنین روز ۲۱ بهمن ماه را روز آغاز دور آینده مذاکرات میان دولت و ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه اعلام کرد که به گفته او نمایندگان دولت پذیرش حضور در این روز را به مشورت با دمشق منوط کرده‌اند.
المعلم: ائتلاف ملی اپوزیسیون نماینده هیچ کس در سوریه نیست
ولید المعلم وزیر امور خارجه سوریه، در کنفرانسی خبری در ژنو، یکی از دلایل به نتیحه نرسیدن مذاکرات را «جدی نبودن» هیات نمایندگی ائتلاف ملی اپوزیسیون عنوان کرد.
او گفت: «گویا می‌خواهند ما یک ساعته بیایم و همه چیز را به آنها تحویل بدهیم و برویم. این نشانه ناپختگی سیاسی است.»
او اظهار داشت که نمایندگان دولت سوریه با رویی باز و آماده برای بحث بر سر تمام مسائل، در ژنو حاضر شدند، اما به گفته او «گویا طرف مقابل، بیانیه ژنو۱ را نخوانده است و تنها بر روی یک بند آن تاکید دارد.»
المعلم ادامه داد که به اخضر ابراهیمی گفته بود بهتر است در مسیری گام برداشته شود که سوری‌ها بر روی آن اختلاف ندارند. از همین رو به گفته او طرحی تدوین شد که بر وحدت، یکپارچگی سوریه و برپایی دموکراسی و تکثرگرایی در آن تاکید دارد.
به گفته المعلم در این طرح همچنین بر احترام به آزادی اندیشه تاکید شده و با دخالت خارجی در مسائل سوریه مخالفت شده است «اما طرف مقابل با این طرح مخالفت کرد».
وزیر امور خارجه سوریه ادامه داد: «پیش از پایان این هشت روز ما خواستار ایجاد زمینه مشترک دیگری شدیم که هر شهروند عاقلی با آن موافق است، همچون محکومیت تروریسم در سوریه و تاکید بر ضرورت مبارزه با آن، اما متاسفانه باز هم طرف مقابل نپذیرفت.»
او گفت: «ما به ژنو آمدیم در حالی که خواسته‌های مردم سوریه را با خود حمل می‌کنیم. مبارزه با تروریسم در مقدمه این خواسته‌ها است. اما گویا طرف مقابل از آنچه که در سوریه می‌گذرد آگاهی ندارد.»
او تاکید کرد که مبارزه با تروریسم در متن سند ژنو۱ آمده است و در درجه اول بر مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت تاکید کرده و سپس به راه‌حل سیاسی پرداخته است.
المعلم گفت: «اما متاسفانه نه ایالات متحده نه شرکایش با مساله مبارزه با تروریسم موافقت نکردند و در مسیر آن سنگ‌اندازی کردند.»
او همچنین درباره ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه اظهار داشت: «به آقای ابراهیمی گفتم که سخت است آینده سوریه با مشارکت یک مجموعه کوچک که می‌گوید اپوزیسیون است رقم زد. اپوزیسیون ملی گرا در سوریه وجود دارد چرا آنها دعوت نشدند؟ که ابراهیمی گفت این مسئولیت دو کشور آمریکا و روسیه است. اما من به او گفتم که این مسئولیت دبیرکل سازمان ملل است.»
او با بیان اینکه در گفت‌و‌گو‌ها باید نمایندگان همه اقشار مردم سوریه حضور داشته باشند، گفت: «گفت‌و‌گوی سازنده در زیر سقف وطن صورت می‌گیرد.»
المعلم افزود که در این چند روزه، به میزان فاصله نمایندگان ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه با آنچه که در درون کشور روی می‌دهد بیشتر پی برده است. او افزود: «طبیعی است آنهایی که در هتل‌های پنج ستاره جهان می‌نشینند از آنچه در سوریه روی می‌دهد فاصله بگیرند. اگر راست می‌گویند به رقه یا مرکز حمص بروند ببینند چه بر سر آنها خواهد آمد.»
وزیر امور خارجه سوریه گفت: «اینهایی که به اسم اپوزیسیون به ژنو آمده‌اند، نماینده هیچ کس در سوریه نیستند و هیچ تعهدی هم نمی‌توانند بدهند. اینها هیچ کنترلی بر گروه‌های مسلح ندارند.»
او با بیان اینکه ژنو۱، پایه مذاکرات است هرچند که در غیاب سوری‌ها وضع شده است، خاطرنشان کرد: «در ژنو۱ درباره مساله ریاست جمهوری هیچ صحبتی به میان نیامده است. علاوه بر آن تنها سوری‌ها هستند که حق دارند رهبری خود را از راه صندوق‌های رای برگزینند.»
وی گفت: «در بیانیه ژنو۱ به مشارکت سه طرف دولت، اپوزیسیون و نمایندگان جامعه مدنی در دولت انتقالی اشاره شده است. اما سوال این است که نماینده اپوزیسیون کیست؟»
در کنفرانس بین المللی ژنو ۱ که در سال ۲۰۱۲ میلادی برگزار شد، بر سر تشکیل دولت یا شورای حاکمیت انتقالی در سوریه با اختیارات کامل توافق شد.
مبارزه با تروریسم، خروج ارتش از شهر‌ها، خروج نیروهای مسلح خارجی از سوریه، پایان کمک تسلیحاتی به طرف‌های درگیر در سوریه، آزادی زندانیان و رساندن کمک‌های انسانی به نیازمندان، از دیگر توافقات ژنو۱ است.
المعلم: آمریکا جو را متشنج کرد
وزیر امور خارجه سوریه، یکی دیگر از دلایل بی‌نتیجه ماندن مذاکرات را «متشنج کردن جو» توسط آمریکا عنوان کرد.
او گفت که ایالات متحده علاوه بر دخالت مستقیم در روند گفت‌و‌گو‌ها، به «طرف مقابل» هم مسیر می‌داد.
المعلم به مساله تصویب ارائه کمک‌های تسلیحاتی به «مخالفان میانه‌رو» در سوریه هم اشاره کرد و گفت: «این مصوبه گویا کار کسانی است که در ماه زندگی می‌کنند نه بر روی زمین.»
او افزود: «همه می‌دانند که در سوریه گروه‌های مسلح میانه‌رو وجود ندارد بلکه گروه‌های تروریستی همچون داعش، النصره و جبهه اسلامی حاضر هستند. اگر آمریکا معتقد است اینها میان رو هستند، پس خوش به حال آنها.»
المعلم گفت: «خواستار بیانیه‌ای در محکومیت این اقدام آمریکا شدیم که پذیرفته نشد.»
وزیر امور خارجه سوریه همچنین ایالات متحده را به «دوگانگی معیار‌ها» متهم کرد و گفت: «آمریکا در عراق به دولت در مقابل داعش کمک می‌کند که اقدام خوبی است. اما در سوریه داعش و نصرت را مسلح می‌کند.»
المعلم همچنین دعوت نشدن ایران به کنفرانس ژنو را «اشتباه بزرگ» توصیف کرد و گفت که چنین رویدادی به معنی نادیده گرفتن نقش موثر تهران در منطقه است.
او همچنین از حضور نیروهای حزب‌الله لبنان در سوریه حمایت کرد و اظهار داشت که این گروه، «تروریستی نیست» بلکه از لبنان حمایت می‌کند.
الجربا: کنفرانس ژنو آغاز پایان نظان اسد است
در مقابل، احمد الجربا رئیس ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه، نمایندگان دولت را متهم به سنگ‌اندازی در مسیر نتیجه بخش بودن مذاکرات ژنو متهم کرد.
الجربا که در کنفرانسی خبری در ژنو سخن می‌گفت، با بیان اینکه دولت اسد گمان نمی‌کرد اپوزیسیون بتواند هیاتی را برای مذاکرات بفرستد، گفت: «با حضور نمایندگان ائتلاف ملی، طرح‌های نظام اسد، نقشه بر آب شد.»
او با بیان اینکه در این مذاکرات، «نظام اسد عریان و چهره‌اش در برابر جهانیان نمایان شد» افزود: «ژنو، آغازی برای پایان این نظام است.»
الجربا اظهار داشت: «ما از نظامی که از سلاح شیمیایی علیه خود استفاده می‌کند انتظاری نداشتیم اما با نشان دادن حقیقت این نظام به جهان، پیروز شدیم.»
او گفت که از نمایندگان نظام اسد «خواستیم سند ژنو۱ را امضا کند اما به مدت یک هفته از انجام این خواسته، فرار کرد.»
رئیس ائتلاف ملی اپوزیسیون سوریه ادامه داد: «نظام گمان می‌کرد آنچه را که در سوریه از دست داده می‌تواند در لابی‌های مذاکرات باز ستاند اما اینجا هم بازنده بود. گمان می‌کرد بتواند سوری‌ها را چند دسته کند اما همچون انقلاب، سوری‌ها اینجا هم متحد شدند.»
او اظهار داشت: «در ژنو جمهوری سوریه نو متولد شد حتی اگر توافقی حاصل نشد.»
الجربا با بیان اینکه ائتلاف ملی اپوزیسیون ابتدا حضور خود در ژنو را به عمل کردن کشور‌ها به تعهدات خود در قبال نیروهای مخالف اسد منوط کرده بود، گفت: «مژده می‌دهم که تعهدات کشور‌ها در حال عملی شدن است و کمک‌های بین‌المللی به انقلابیون بیشتر شد. هرچه نظام به این روش خود بیشتر ادامه دهد، مسلح‌سازی انقلابیون مدافع کشور بیشتر می‌شود.»
او ادامه داد: «به دوستانمان می‌گویم که نمی‌توان از پایبندی جدی نمایندگان اسد سخن گفت در حالی که ما به نتیجه‌بخش بودن مذاکرات ژنو پایبند بودیم.»
الجربا با بیان اینکه نظام اسد قدرت خود را از ضعف حافظه تاریخی افکار عمومی می‌گیرد گفت: «جهان امروز بیشتر به حقانیت انقلاب ما پی برد. این نظام با حضور در ژنو۲ خود را به خطر انداخت.»
