ولی رضا نصر که زمانی مشاور اوباما بود در کتاب مفصلی به نام احیای شیعه که در ایران هنوز اجازه چاپ نگرفته است، تصریح می‌کند که اقلیت شیعه در دنیای اسلام متحد خوبی برای آمریکا برای مقابله با بنیادگرایی یا افراطی‌گری در میان اهل سنت هستند. در کتاب مزبور نویسنده با دلایل و سند ادعای خود را توضیح می‌دهد از جمله به مناسک و تا نقش مراسم آئینی شیعه و نظریه امام غایب اشاره می‌کند که می‌تواند به افراطی‌گری در شیعه ختم نشود.
با این حال برژنیسکی نظریه‌پرداز راهبردی حزب دموکرات در کتاب فرصت دوباره به نوع و روش و دلایل دیگری دولت آمریکا را به لزوم کنترل یا تعدیل سیاست اسرائیل و ترمیم چهره آمریکا در میان مردم خاورمیانه از طریق رابطه آمریکا با ایران و ترکیه به عنوان دولت‌های دارای ثبات در منطقه توصیه می‌کند.
با توجه به بر آمدن داعش و هم مشکل القاعده در جهان و معضل طالبان در افغانستان اوباما در آخرین موضع‌گیری خود اعلام کرد که ایران مشکل منطقه برای دولت‌های سنی نیست بلکه این افراط‌گرایی سنی است که برای همه خطرناک است.
این موضع را دستگاه سیاست خارجی آمریکا دنبال می‌کند اگر چه در حزب دموکرات همه این نظر و تحلیل را درباره حکومت ایران و منطقه ندارند . خانم کلینتون یکی از این افراد است که آقای کیسنیجر نظریه‌پرداز حزب حمهوری‌خواه به وی ابراز ارادات ویژگی دارد که در آخرین مصاحبه خود این ابراز ارادات را بیان کرده است چرا که موضع خانم کلینتون در مورد ایران به خوش‌بینی اوباما نیست.
اما بعد از موضع اوباما در مورد داعش و ایران موضع‌گیری ،هنری کیسینجر مهم جلوه می‌کند. چراکه وی برخلاف اوباما عنوان نمود که جریان معروف به داعش یا دولت خلافت اسلامی از ایران خطرناکتر نیست. ایران به دلایل گوناگون دارای قدرت بیشتری است. پس باید به خطر ایران توجه کرد و این خطر را کنترل کرد چرا که قدرت ایران در منطقه رو به فزونی است.
این دو موضع متفاوت در آمریکا طرفدار دارد و از نفوذ و هم لابی‌های قوی برخوردار است. آمریکا به دلیل کنترل سیاست‌های جهانی در هر تغییر می‌تواند جناحی از خود را بهره‌مند سازد به نحوی که از هر تحولی جریانی در آمریکا سود ببرد .اما نگاه راهبردی و سود درازمدت مسئله دیگری است که سیاست‌های آمریکا برای رسیدن به این نوع راهبرد ها با چالش روبرو می‌شود. اگر چه ممکن است جناحی در آمریکا از تحولی در جهان سود ببرد اما منافع دراز مدت آمریکا را می‌تواند به خطر اندازد به عنوان نمونه برژینسکی در مورد اسرائیل و حمایت بی‌قید و شرط آمریکا از این حکومت را به نفع منافع درازمدت آمریکا نمی‌داند.
با این وصف اگرچه موضع هنری کیسینجر درباره ایران دارای نفوذ بیشتری در افکار عمومی آمریکا است، اما به نظر می‌رسد که دولت اوباما با توجه به خطر افراطی‌گری جریان داعش به دنبال دو دستاورد است که بتواند بر نتایج انتخابات آینده مجلس نمایندگان و سنا تائیر بگذارد.
برنامه دولت آمریکا به توجه به خطر عمده شدن داعش در منطقه خاورمیانه و حساسیت رسانه‌های جهانی بر این منوال است که:
۱- با حمله به جریان داعش و رهبری غیر متحد در این حمله بر حامیان داخلی و خارجی خود بیفزاید چون جریانی افراطی را کنترل یا نابود کرده است.
۲- از طرفی در این هجوم به داعش و افراطی‌گری هم راه نزدیکی رفتاری با ایران را هموار کرده است و هم خود را از فشار انتقاد عدم توافق اصولی هسته‌ای کنترل ایران از سوی رقیب جمهوری‌خواه خود را خارج ساخته است.
به نظر می‌رسد که مواضع اخیر اوباما در راستا ی دو هدف مزبور اتخاذ شده است این مواضع با رویکرد راهبردی دولت آمریکا هم همخوانی دارد که برژینسکی بارها به آن اشاره کرده است.
در عوض موضع هنری کیسینجر در مقابل موضع اوباما قرار می‌گیرد که تلاش می‌کند به خطر ایران اشاره کند و توجه دهد که داعش منطقه وسیع و در نتیجه عمق راهبردی در اختیار ندارد تا خطر مهمی جلوه کند باید به خطر ایران توجه کرد. این موضع با منافع جریان راست در اسرائیل همخوانی دارد.
بی‌گمان با توجه به دو موضع متفاوت آمریکایی‌ها، رفتار حکومت ایران و هم سرنوشت داعش و نحوه رفتار عربستان سعودی در سرنوشت انتخابات آمریکا به نفع یکی از دو جناح دموکرات و جمهوری‌خواه بی‌تاثیر نخواهد بود.
منتها باید دید که منطقه خاورمیانه می‌تواند با مرحله‌بندی در برخورد با افراطی‌ها کل افراطی‌گری را کنترل کند این مرحله‌بندی کدام جریان افراطی را هدف قرار داده است. از نظر دولت آمریکا افراطی‌ها در ایران و بعد از دولت اسلامی مورد توجه خواهند بود. اما افراطی‌ها در اسرائیل و آمریکا چگونه کنترل خواهند شد. باید دید که آیا جهان می تواند جلوی افراطی‌گری بگیرد یا این که تندروها مدام وجود هم را توجیه خواهند کرد.
...............................................................................................................................
نظر نویسنده بازتاب دیدگاه رادیو فردا نیست.
