حکومت عربستان سعودی در تلاش است تا کشورهای اسلامی خاورمیانه و آسیا را به یک نوع ائتلاف غیر رسمی علیه ایران دعوت کند. ولی این اقدامات باعث نگرانی مقامات آمریکا شده که معتقدند چنین صف بندیهایی باعث تشدید تنشهای مذهبی خواهد شد که هم اکنون گریبان کشورهای خاورمیانه را گرفته است.
روزنامه «وال استریت جورنال» مینویسد عربستان سعودی برای جلب حمایت دیپلماتیک و احتمالا حمایت فنی و نظامی از سیاست مقابله با ایران، با دولتهای پاکستان، مالزی، اندونزی و کشورهای آسیای میانه مذاکره کرده و از آنها خواسته است تا در سرکوب شورش شیعیان بحرین علیه حکومت سنی این کشور که به نمادی از مقابله اعراب علیه نفوذ ایران بدل شده است، مشارکت کنند.
با وجودیکه تلاشهای عربستان سعودی ظاهرا در مسیر مقابله با یک دشمن مشترک صورت میگیرد ولی میتواند برای سیاستهای آمریکا در منطقه دشواریهایی ایجاد کند. به خصوص دعوت عربستان از دولت پاکستان سیاستهای امنیتی آمریکا در آسیا جنوبی را دشوار خواهد کرد. در عین حال میتواند تلاش آمریکا برای سوق دادن جنبشهای اعتراضی منطقه به یک مسیر صلح آمیز و دمکراتیک را با موانع جدی روبرو سازد.
«وال استریت جورنال» از قول مقامات نظامی و امنیتی آمریکا، پاکستان و عربستان مینویسد که رییس شورای امنیت ملی عربستان در ماه مارس از فرماندهان قدرتمند ارتش پاکستان خواست که به عملیات نظامی این کشور در بحرین کمک کنند. مقامات سعودی در این مذاکرات به طرفهای پاکستانی خود گفتهاند که برای حفظ ثبات و امنیت در منطقه و دفاع از منافع پاکستان نمیتوان روی نقش آمریکا حساب کرد.
مقامات آمریکایی که با دولت عربستان در ارتباط هستند اذعان دارند که ریاض به شدت از سیاستهای واشنگتن در منطقه ناراضی است ولی تاکید میکنند که دولت عربستان بعید است تا این حد تندروی کند.
اما مقامات سعودی با اطمینان میگویند که تمام کشورهای اسلامی به درخواست ریاض حاضر هستند در این مسئله مشارکت کنند. آنها میگویند در حال حاضر چهار هزار نیروی نظامی عربستان برای کتنرل اوضاع بحرین کافی است. ولی در صورت لزوم نیروهای پاکستانی نیز میتوانند به این کشور اعزام شوند هر چند در این مورد هنوز عربستان سعودی یا دولت بحرین به صورت رسمی درخواستی مطرح نکرده است.
«وال استریت جورنال» یادآوری میکند که اعزام نیروهای عربستان به درخواست خاندان سلطنتی بحرین صورت گرفت و بعدها سایر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به عنوان نمادی از مقابله با ایران از این دخالت نظامی حمایت کردند. عربستان سعودی اخیرا در تلاش است تا دولتهای اردن و مراکش نیز به شورای همکاری خلیج فارس بپیوندند.
دولت مالزی چندی پیش اعلام کرد که حاضر است به بحرین نیروی نظامی اعزام کند. نخست وزیر این کشور در جریان دیدار از ریاض گفت: «دولت مالزی از تصمیمات عربستان و شورای همکاری خلیج فارس برای حفظ امنیت و ثبات در این منطقه حمایت خواهد کرد.»
مقامات دولت بحرین روز پنجشنبه اعلام کردند که از حمایت دیپلماتیک کشورهای دیگر استقبال کرده ولی در حال حاضر به کمک نظامی نیازی ندارند و تاکنون هیچ درخواست رسمی برای اعزام نیروی نظامی از پاکستان یا مالزی مطرح نشده است.
مقامات سیاسی و نظامی پاکستان نیز میگویند ارتش این کشور در حال بررسی امکانات خود برای حمایت از اقدام عربستان سعودی است ولی هیچ تصمیمی برای اعزام نیروهای عملیاتی به بحرین ندارد. به گفته این مقامات یک گردان ارتش پاکستان از مدتها قبل برای آموزش نیروهای بحرینی در این کشور مستقر بوده ولی در سرکوب اعتراضات اخیر شرکت نداشته است. در عین حال بخش چشمگیری از ماموران نیروی پلیس بحرین پاکستانی هستند.
«وال استریت جورنال» به سوابق طولانی همکاریهای نظامی عربستان و پاکستان در دهههای اخیر اشاره کرده و مینویسد که هر ساله دولت پاکستان میلیونها دلار کمک از عربستان دریافت میکند.
در حال حاضر مناسبات دولت آمریکا با هر دو کشور عربستان و پاکستان دوران دشواری را طی میکند. ولی در عین حال هر دو کشور از نظر نظامی و امنیتی تا حد زیادی به آمریکا وابسته هستند. آمریکا تامین کننده پوشش هوایی و حفاظت دریایی در منطقه خلیج فارس است و قراردادهای نظامی واشنگتن و ریاض سالانه میلیاردها دلار است.
در سالهای اخیر محور تنش و رقابت بین عربستان و ایران به مهمترین صفبندی در سطح منطقه خاورمیانه بدل شده و هر یک از دو کشور متحدان و حوزه نفوذ خود را دارند. دولت سعودی با عزام نیروی نظامی به یمن در سال ۲۰۰۹ یک بار دیگر تنش با ایران را به مرز رویارویی نظامی رسانده و موجب نگرانی آمریکا شده بود.
روزنامه «وال استریت جورنال» مینویسد عربستان سعودی برای جلب حمایت دیپلماتیک و احتمالا حمایت فنی و نظامی از سیاست مقابله با ایران، با دولتهای پاکستان، مالزی، اندونزی و کشورهای آسیای میانه مذاکره کرده و از آنها خواسته است تا در سرکوب شورش شیعیان بحرین علیه حکومت سنی این کشور که به نمادی از مقابله اعراب علیه نفوذ ایران بدل شده است، مشارکت کنند.
با وجودیکه تلاشهای عربستان سعودی ظاهرا در مسیر مقابله با یک دشمن مشترک صورت میگیرد ولی میتواند برای سیاستهای آمریکا در منطقه دشواریهایی ایجاد کند. به خصوص دعوت عربستان از دولت پاکستان سیاستهای امنیتی آمریکا در آسیا جنوبی را دشوار خواهد کرد. در عین حال میتواند تلاش آمریکا برای سوق دادن جنبشهای اعتراضی منطقه به یک مسیر صلح آمیز و دمکراتیک را با موانع جدی روبرو سازد.
«وال استریت جورنال» از قول مقامات نظامی و امنیتی آمریکا، پاکستان و عربستان مینویسد که رییس شورای امنیت ملی عربستان در ماه مارس از فرماندهان قدرتمند ارتش پاکستان خواست که به عملیات نظامی این کشور در بحرین کمک کنند. مقامات سعودی در این مذاکرات به طرفهای پاکستانی خود گفتهاند که برای حفظ ثبات و امنیت در منطقه و دفاع از منافع پاکستان نمیتوان روی نقش آمریکا حساب کرد.
مقامات آمریکایی که با دولت عربستان در ارتباط هستند اذعان دارند که ریاض به شدت از سیاستهای واشنگتن در منطقه ناراضی است ولی تاکید میکنند که دولت عربستان بعید است تا این حد تندروی کند.
اما مقامات سعودی با اطمینان میگویند که تمام کشورهای اسلامی به درخواست ریاض حاضر هستند در این مسئله مشارکت کنند. آنها میگویند در حال حاضر چهار هزار نیروی نظامی عربستان برای کتنرل اوضاع بحرین کافی است. ولی در صورت لزوم نیروهای پاکستانی نیز میتوانند به این کشور اعزام شوند هر چند در این مورد هنوز عربستان سعودی یا دولت بحرین به صورت رسمی درخواستی مطرح نکرده است.
«وال استریت جورنال» یادآوری میکند که اعزام نیروهای عربستان به درخواست خاندان سلطنتی بحرین صورت گرفت و بعدها سایر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به عنوان نمادی از مقابله با ایران از این دخالت نظامی حمایت کردند. عربستان سعودی اخیرا در تلاش است تا دولتهای اردن و مراکش نیز به شورای همکاری خلیج فارس بپیوندند.
دولت مالزی چندی پیش اعلام کرد که حاضر است به بحرین نیروی نظامی اعزام کند. نخست وزیر این کشور در جریان دیدار از ریاض گفت: «دولت مالزی از تصمیمات عربستان و شورای همکاری خلیج فارس برای حفظ امنیت و ثبات در این منطقه حمایت خواهد کرد.»
مقامات دولت بحرین روز پنجشنبه اعلام کردند که از حمایت دیپلماتیک کشورهای دیگر استقبال کرده ولی در حال حاضر به کمک نظامی نیازی ندارند و تاکنون هیچ درخواست رسمی برای اعزام نیروی نظامی از پاکستان یا مالزی مطرح نشده است.
مقامات سیاسی و نظامی پاکستان نیز میگویند ارتش این کشور در حال بررسی امکانات خود برای حمایت از اقدام عربستان سعودی است ولی هیچ تصمیمی برای اعزام نیروهای عملیاتی به بحرین ندارد. به گفته این مقامات یک گردان ارتش پاکستان از مدتها قبل برای آموزش نیروهای بحرینی در این کشور مستقر بوده ولی در سرکوب اعتراضات اخیر شرکت نداشته است. در عین حال بخش چشمگیری از ماموران نیروی پلیس بحرین پاکستانی هستند.
«وال استریت جورنال» به سوابق طولانی همکاریهای نظامی عربستان و پاکستان در دهههای اخیر اشاره کرده و مینویسد که هر ساله دولت پاکستان میلیونها دلار کمک از عربستان دریافت میکند.
در حال حاضر مناسبات دولت آمریکا با هر دو کشور عربستان و پاکستان دوران دشواری را طی میکند. ولی در عین حال هر دو کشور از نظر نظامی و امنیتی تا حد زیادی به آمریکا وابسته هستند. آمریکا تامین کننده پوشش هوایی و حفاظت دریایی در منطقه خلیج فارس است و قراردادهای نظامی واشنگتن و ریاض سالانه میلیاردها دلار است.
در سالهای اخیر محور تنش و رقابت بین عربستان و ایران به مهمترین صفبندی در سطح منطقه خاورمیانه بدل شده و هر یک از دو کشور متحدان و حوزه نفوذ خود را دارند. دولت سعودی با عزام نیروی نظامی به یمن در سال ۲۰۰۹ یک بار دیگر تنش با ایران را به مرز رویارویی نظامی رسانده و موجب نگرانی آمریکا شده بود.