محمد البرادعی، مديرکل پيشين آژانس بين‌المللی انرژی اتمی، با بيان سخنان تازه‌ای درمورد «لزوم ايجاد تغيير و اصلاحات گسترده در مصر» و فراخواندن مصری‌ها به «خيزش آرام»، به گمانه‌زنی‌ها درباره نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری مصر دامن زده است.
محمد البرادعی، ۶۷ ساله، که تا آخر نوامبر ۲۰۰۹، به مدت دوازده سال رياست آژانس بين‌المللی انرژی اتمی را درد ست داشت، تغييرات عميق در ساختار اجتماعی و سياسی مصر را همراه با تغيير در قانون اساسی اين کشور «اجتناب ناپذير» دانسته است.
محمد البرادعی هشدارداد که اگر دولت مصر به لزوم تغييرات توجه نکند، ممکن است مردم مايوس شده سر به شورش بردارند و «حاکميت کسل‌کننده کنونی کنترل اوضاع را از دست بدهد».
آقای البرادعی که دو هفته پيش، درپی دهه‌ها زندگی درغرب به زادگاه خود بازگشت و مانند يک قهرمان مورد استقبال قرارگرفت، شنبه درمصاحبه‌ای با خبرگزاری اسوشيتد پرس، هرچند که صريحا نگفته است که نامزد خواهد شد يا خير اما گمانه زنی‌ها درمورد قصد او تقويت شده است.
محمد البرادعی تاکيد کرده است که تلاش خواهد کرد تا افکار عمومی مصر به لزوم تغييرات از راهکارهای مسالمت‌جويانه متقاعد شده و با او همآهنگ گردند، و اين درخواست‌ها «مانند بهمن» به سراسر جامعه سرايت کند.
در پاسخ به اين پرسش که ممکن است فرا خوان‌های او به خشونت درخيابان‌های مصرمنجر شود، آقای البرادعی گفته است «اين امر به واکنش دولت بستگی دارد».
آقای البرادعی تاکيد کرده که به هيچ يک از احزاب کنونی در مصر نخواهد پيوست و درعين حفظ استقلال، با ساير معترضان، يک ائتلاف تشکيل خواهد داد.
آقای البرادعی اين نظريه را رد کرده که اگر او يک نامزد سرسخت برای مبارک و پسرش باشد، در واقع به همين نظام مشروعيت بيشتری می‌بخشد زيرا نشان خواهد داد که آقای مبارک، وجود يک اوپوزيسيون واقعی را تحمل می‌کند.
آقای البرادعی گفته است «با قواعد اين حکومت بازی نمی‌کند».
حسنی مبارک پس از سو قصد به جان محمد انور سادات، رئيس جمهوری پیشین مصر، به رياست جمهوری رسيد و در بيست و نه سال اخيرحکومت خود را حفظ کرده است.
انورسادات به خاطر امضای پيمان صلح کامل با اسرائيل از سوی خالد اسلامبولی، يک افسر اسلام‌گرا در ارتش مصر، در حادثه چهاردهم اکتبر ۱۹۸۱، ترور شد.
جمعيت مصر در حدود سه دهه از دوران حاکميت آقای مبارک، اکنون به مرز هشتاد ميليون نفررسيده اما با توجه به منابع محدود مصر، اين کشور شاهد ساخت زير بناهای مدرن، و تامين خواسته‌های اساسی ديگر متناسب با نيازهای جمعيت نيست و رشد اقتصادی لازم را نداشته است.
محمد البرادعی بر لزوم فقر زدایی، زدودن فاصله طبقاتی شديد و برقراری عدالت اجتماعی در مصر تاکيد کرده است.
اظهارات محمد البرادعی درعين حال که با استقبال مخالفان حکومت مبارک روبروست، اما موجب شماری از چهره‌های می‌گویند وی سال‌های طولانی درخارج زندگی کرده و با زير و بم زندگی وسياست مصر آشنا نيست.
حسنی مبارک در سال‌های اخيراکثر مخالفان مهم خود را از صحنه به در کرده است که ماجرای حبس ايمن نور، نامزد حزب «الغد» (فرد) در این میان پرحاشيه بوده است.
با این حال به گفته ناظران امور مصر اين شيوه، نمی تواند به آسانی درمورد آقای البرادعی به دليل جايگاه بين‌المللی‌اش انجام شود.
آوازه آقای البرادعی در آژانس بين المللی انرژی اتمی از زمان تشکيل پرونده اتمی ايران و ارسال آن به شورای امنيت، پرطنين شد و مرغ بخت او اوج گرفت.
درسال ۲۰۰۵، در اوج رسيدگی‌ها به پرونده اتمی ايران، دکتر البرادعی و آژانس برنده جايزه نوبل صلح اعلام شدند.
انتخابات رياست جمهوری مصر برای سال ۲۰۱۱ تعيين شده، و به نظرمی رسد که حسنی مبارک، که اکنون ۸۲ سال دارد، همه مقدمات لازم را فراهم کرده که اگرخود نتواند يا انتقادها نگذارد که رهبری را ادامه دهد، دست کم، پسرش، جمال مبارک جايگزين پدر شود.
زمينه چينی‌های گسترده برای ادامه رهبری درخاندان مبارک، انتقادهای شديدی را در مصر بدنبال آورده و مخالفان می‌پرسند مگر حکومت سلطنت موروثی است که از پدر به پسر برسد.
اما اين امر در خاورميانه سابقه دارد؛ درکشور سوريه رياست جمهوری مادام‌العمر از حافظ اسد به پسرش، بشاراسد رسيد. دورتر از خاورميانه؛ درجمهوری‌های آسيای ميانه و سرزمين های دورتری مانند کره شمالی و کوبا، «رياست جمهوری و رهبری خانوادگی» در سال‌های اخير امری «عادی» شده است.
محمد البرادعی، ۶۷ ساله، که تا آخر نوامبر ۲۰۰۹، به مدت دوازده سال رياست آژانس بين‌المللی انرژی اتمی را درد ست داشت، تغييرات عميق در ساختار اجتماعی و سياسی مصر را همراه با تغيير در قانون اساسی اين کشور «اجتناب ناپذير» دانسته است.
محمد البرادعی هشدارداد که اگر دولت مصر به لزوم تغييرات توجه نکند، ممکن است مردم مايوس شده سر به شورش بردارند و «حاکميت کسل‌کننده کنونی کنترل اوضاع را از دست بدهد».
آقای البرادعی که دو هفته پيش، درپی دهه‌ها زندگی درغرب به زادگاه خود بازگشت و مانند يک قهرمان مورد استقبال قرارگرفت، شنبه درمصاحبه‌ای با خبرگزاری اسوشيتد پرس، هرچند که صريحا نگفته است که نامزد خواهد شد يا خير اما گمانه زنی‌ها درمورد قصد او تقويت شده است.
محمد البرادعی تاکيد کرده است که تلاش خواهد کرد تا افکار عمومی مصر به لزوم تغييرات از راهکارهای مسالمت‌جويانه متقاعد شده و با او همآهنگ گردند، و اين درخواست‌ها «مانند بهمن» به سراسر جامعه سرايت کند.
در پاسخ به اين پرسش که ممکن است فرا خوان‌های او به خشونت درخيابان‌های مصرمنجر شود، آقای البرادعی گفته است «اين امر به واکنش دولت بستگی دارد».
آقای البرادعی تاکيد کرده که به هيچ يک از احزاب کنونی در مصر نخواهد پيوست و درعين حفظ استقلال، با ساير معترضان، يک ائتلاف تشکيل خواهد داد.
آقای البرادعی اين نظريه را رد کرده که اگر او يک نامزد سرسخت برای مبارک و پسرش باشد، در واقع به همين نظام مشروعيت بيشتری می‌بخشد زيرا نشان خواهد داد که آقای مبارک، وجود يک اوپوزيسيون واقعی را تحمل می‌کند.
آقای البرادعی گفته است «با قواعد اين حکومت بازی نمی‌کند».
حسنی مبارک پس از سو قصد به جان محمد انور سادات، رئيس جمهوری پیشین مصر، به رياست جمهوری رسيد و در بيست و نه سال اخيرحکومت خود را حفظ کرده است.
انورسادات به خاطر امضای پيمان صلح کامل با اسرائيل از سوی خالد اسلامبولی، يک افسر اسلام‌گرا در ارتش مصر، در حادثه چهاردهم اکتبر ۱۹۸۱، ترور شد.
جمعيت مصر در حدود سه دهه از دوران حاکميت آقای مبارک، اکنون به مرز هشتاد ميليون نفررسيده اما با توجه به منابع محدود مصر، اين کشور شاهد ساخت زير بناهای مدرن، و تامين خواسته‌های اساسی ديگر متناسب با نيازهای جمعيت نيست و رشد اقتصادی لازم را نداشته است.
محمد البرادعی بر لزوم فقر زدایی، زدودن فاصله طبقاتی شديد و برقراری عدالت اجتماعی در مصر تاکيد کرده است.
اظهارات محمد البرادعی درعين حال که با استقبال مخالفان حکومت مبارک روبروست، اما موجب شماری از چهره‌های می‌گویند وی سال‌های طولانی درخارج زندگی کرده و با زير و بم زندگی وسياست مصر آشنا نيست.
حسنی مبارک در سال‌های اخيراکثر مخالفان مهم خود را از صحنه به در کرده است که ماجرای حبس ايمن نور، نامزد حزب «الغد» (فرد) در این میان پرحاشيه بوده است.
با این حال به گفته ناظران امور مصر اين شيوه، نمی تواند به آسانی درمورد آقای البرادعی به دليل جايگاه بين‌المللی‌اش انجام شود.
آوازه آقای البرادعی در آژانس بين المللی انرژی اتمی از زمان تشکيل پرونده اتمی ايران و ارسال آن به شورای امنيت، پرطنين شد و مرغ بخت او اوج گرفت.
درسال ۲۰۰۵، در اوج رسيدگی‌ها به پرونده اتمی ايران، دکتر البرادعی و آژانس برنده جايزه نوبل صلح اعلام شدند.
انتخابات رياست جمهوری مصر برای سال ۲۰۱۱ تعيين شده، و به نظرمی رسد که حسنی مبارک، که اکنون ۸۲ سال دارد، همه مقدمات لازم را فراهم کرده که اگرخود نتواند يا انتقادها نگذارد که رهبری را ادامه دهد، دست کم، پسرش، جمال مبارک جايگزين پدر شود.
زمينه چينی‌های گسترده برای ادامه رهبری درخاندان مبارک، انتقادهای شديدی را در مصر بدنبال آورده و مخالفان می‌پرسند مگر حکومت سلطنت موروثی است که از پدر به پسر برسد.
اما اين امر در خاورميانه سابقه دارد؛ درکشور سوريه رياست جمهوری مادام‌العمر از حافظ اسد به پسرش، بشاراسد رسيد. دورتر از خاورميانه؛ درجمهوری‌های آسيای ميانه و سرزمين های دورتری مانند کره شمالی و کوبا، «رياست جمهوری و رهبری خانوادگی» در سال‌های اخير امری «عادی» شده است.
